نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استادیار گروه زبان وادبیات عربی، دانشگاه کاشان، ایران
2 دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عربی، دانشگاه کاشان، ایران
چکیده
مترجم و شاعر سوری، محمد الفراتی(1880-1978م) «نی‌نامه» مولوی را به زبان شعر ترجمه نموده است. وی با وجود آشنایی با زبان فارسی گاه در فهم، دریافت و انتقال استعاره و کنایه موجود در زبان مولوی موفق نبوده است. لذا این جستار با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، سعی دارد به بررسی و ارزیابی دریافت معنایی استعارات و کنایات موجود در نی‌نامه، توسط محمد الفراتی بپردازد که در پی آن برای مخاطب روشن می‌گردد با وجود تلاش‌های مترجم، شکاف معنایی و نارسایی در معادل‌گزینی در ترجمۀ وی به چشم می‌خورد. همچنین روشن می‌گردد که فهم مقصود اصلی بسته به درک معانی پوشیدۀ واژگان و تعابیر دارد و به دنبال آن برای خواننده روشن می‌شود که مترجم با مبنا قرار دادن متن مبدأ تلاش نموده در نقل معانی امین باشد، اما گاه، وجود مفاهیم کنایی و استعاری وی را از رسیدن به پیام مولوی بازداشته و نتوانسته پی به مقصود شاعر ببرد، در نتیجه ترجمۀ لفظی را اختیار نموده که معنا و عناصر فرهنگی زبان مبدأ در آن نادیده گرفته شده است.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
ترجمة محمد الفراتی للاستعارات والکنایات فی«نی‌نامه» لجلال الدین المولوی (دراسة و تحلیل)
نویسندگان [English]
- محسن سیفی 1
- فاطمه سرپرست 2
1 أستاذ مساعد فی قسم اللّغة العربیة و آدابها، جامعة کاشان، ایران
2 طالبة الدّکتوراه فی فرع اللّغة العربیة و آدابها، جامعة کاشان، ایران
الف: کتاب‌ها
- استعلامی، محمد (1378)؛ متن و شرح مثنوی مولوی، چاپ اول، تهران: مهارت.
- ...........................(1383)؛ درس معنوی، چاپ اول، تهران: زوّار.
- بحر العلوم، محمد بن محمد (1384)؛ تفسیر عرفانی مثنوی معنوی، چاپ اول، تهران: ایران یاران.
- حسن، محمد عبدالغنی (1376)؛ فن الترجمه فی‌الأدب العربی، ترجمة عباس عرب، چاپ اول، مشهد: آستان قدس رضوی.
- حقانی، نادر (1386)؛ نظرها و نظریه‌های ترجمه، چاپ اول، تهران: امیرکبیر.
- دزفولیان، کاظم (1375)؛ باغ سبز عشق، چهار داستان مثنوی، چاپ اول، تهران: طلایه.
- الدیداوی، محمد (2002)؛ الترجمة و التعریب (بین اللغة البیانیة و اللغة الحاسوبیة)،ط1، بیروت: الدار البیضاء.
- زمانی، کریم(1386)؛ شرح جامع مثنوی معنوی، چاپ اول، تهران: اطلاعات.
- سبزواری، ملاهادی(1374)؛شرح مثنوی، چاپ اول، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
10. شوحان، أحمد (1979)؛ محمد الفراتی شاعر وادی الفرات، الطبعة الاولی، سوریه: مکتبة التراث.
11. فتوحی رودمعجنی، محمود (1391)؛ سبک شناسی نظریهها، رویکردها و روشها، چاپ اول، تهران: سخن
12. الفراتی، محمد (د.ت)؛ روائع من الشعر الفارسی، الطبعة الاولی، سوریة: دیروالزور.
13. فروزانفر، بدیعالزمان (1380)؛ شرح مثنوی شریف، چاپ اول، تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
14. .............................. (بی‌تا)؛ شرح مثنوی شریف، چاپ اول، تهران: زوار.
15. عنانی، محمد (2000)؛ فن الترجمة، الطبعة الخامسة، مصر: الشرکة المصریة العالمیة للنشر– لونجمان.
16. کزازی، جلال الدین (1375)؛ بیان، زیبایی شناسی سخن پارسی، چاپ اول، تهران: ماد.
17. مصطفی، حسام الدین (2011)؛ أسس و قواعد صنعة الترجمة، مصر: جمعیة المترجمین و اللغوین المصریین.
18. مولوی، جلال الدین محمد بلخی (1377)؛ مثنوی معنوی، به تصحیح، نیکلسون، چاپ چهارم، تهران: پژوهش
19. همدانی، عین القضاة (1379)؛ زبدة الحقائق، ترجمه: مهدی تدین، چاپ اول، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
20. یثربی، سید یحیی (1370)؛ فلسفه عرفان، چاپ‌دوم، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
ب: مجلاّت
21. الناهی، هیثم (2012)؛«الترجمه: جدلیاتها وآفاقها الثقافیه المتعددة»؛ مجلة العربیة و الترجمة، المنظمة العربیة للترجمة، عدد10، صص 103-122.
ج: پایاننامه
22. حمدان، فاطمه سعید (2000)؛«مفهوم الخیال و وطیفته فی النقد القدیم و البلاغة»، سلسلة الرسائل الموصی بنشرها جامعة أم القری، المملکة العربیة السعودیة، رقم29.
23. مرابط، محمد حمزه (2009)؛ رسالة ماجیستیر، ترجمة الخصوصیات الثقافیة فی الروایة المغاربیة و اشکالیة التلقی، جامعه الإخوة منتوری- قسنطینة، کلیة الآداب و اللغات، قسم الترجمة.
)