بررسی تطبیقی مینی‌مالیستی داستان‌های کودکانه زکریا تامر و صادق هدایت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه ایلام، ایران

2 کارشناس ارشد زبان و ادبیات عربی، دانشگاه ایلام، ایران

چکیده

جنبش فرمالیسم (1920) مغرب­زمین، باعث شکل­گیری منشور مینی مالیسم، با شعار «کم، زیاد است» در ادبیّات گردید و
نویسندگان از این رویکرد استقبال کردند، چنان که داستان‌های کودکانة تامر و هدایت متأثّر از اصول فرمالیسم است. داستان‌های تامر شکل‌دهندة آغاز راه صحیح برای کودکان و نوجوانان و مبلّغ ارزش‌های انسانی است و نیز هدایت در داستان‌های کودکانة خویش توجّه ویژه‌ای به نکات اخلاقی و تربیتی دارد. این دو نویسنده، گاه فضا را برای بیان ارزش‌ها آماده می‌کنند و زمانی نتیجه‌گیری و درک آن را به مخاطب وامی‌گذارند. بیشتر داستان‌های مورد بحث، از طرحی ساده؛ یعنی خرده پیرنگ برخوردارند و زبان آن‌ها برای همگان قابل فهم است. شخصیّت­ها در این داستان‌ها نمایندة افکار، رفتار و گفتار جامعة سوری و ایرانی هستند و زمان داستان‌ها بر گذشته و حال دلالت دارد؛ امّا به مکان وقوع حوادث، اشاره‌ای نشده‌است و تنوّع مکانی نیز در آن‌ها وجود ندارد. این مقاله، عناصر مینی‌مالیسم را در داستان‌های تعلیمی زکریا تامر و صادق هدایت با هدف تبیین مشخصّه‌های مینی‌مالیسم و انگیزة نویسندگان از توجه به این شگردها در رویکردی توصیفی- تحلیلی وبا تکیه بر مکتب تطبیقی آمریکایی بررسی کرده و نشان داده ‌است که بسیاری از داستان‌های این دو نویسنده، مشخصه‌های مینی‌مالیستی مانند: محدودیت شخصیت‌ها، گفت‌وگوی زیاد، جملات کوتاه و... را بازنمایی کرده‌اند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

دراسة مقارنة فی قصص الأطفال لزکریا تامر وصادق هدایت من وجهة نظر مینی‌مالیة

نویسندگان [English]

  • بیمان صالحی 1
  • کلثوم باقری 2
1 استاذ مساعد فی قسم اللّغة العربیّة وآدابها، جامعة ایلام، إیران
2 ماجستیرة فی فرع اللّغة العربیّة وآدابها، جامعة ایلام، إیران
  1. الف: کتاب‌ها

    1. تامر، زکریا (2003)؛ قالت الوردة للسنونو، الطبعة الأولی، بیروت: دار‌الحدائق للطباعة و النشر.
    2. ........ (2001)؛ لماذا سکت النهر، الطبعة الأولی، بیروت: دار‌الحدائق للطباعة و النشر و التوزیع.
    3. داد، سیما (1375)؛ فرهنگ اصطلاحات ادبی، چاپ دوم، تهران: مروارید.
    4. مک‌کی، رابرت (1387)، داستان: ساختار، سبک و اصول فیلمنامه نویسی، ترجمۀ محمد گذرآبادی، تهران: هرمس.
    5. میرصادقی، جمال (1385)؛ عناصر داستان، چاپ پنجم، تهران: سخن.
    6. نجم، محمد یوسف (1979)، فن القصة،الطبعة الثانیة، بیروت: دار الثقافة.
    7. هدایت، صادق (1379)؛ نوشته‌های پراکنده، با مقدمه حسن قائمیان، چاپ دوم، تهران: ثالث.

    ب: مجلاّت

    1. بارت، جان (1381)؛ «دربارۀ مینی‌مالیسم»، ادبیات داستانی، ترجمۀ کامران پارسی­نژاد، شمارة 6، صص27-15.
    2. پارسا، سید احمد (1385؛ «مینی‌مالیسم و ادب پارسی (بررسی تطبیقی حکایت‎های گلستان با داستان‌های مینی مالیستی)»، نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دورۀ جدید، شمارة 20، صص 27-48.
    3. پارسی نژاد، کامران (1382)؛ «مینی‌مالیسم داستان کوتاه کوتاه یا داستان کارت پستال»، ادبیات داستانی، سال یازدهم، شمارة 74، صص 34-19.
    4. جامی، رضا (1384)؛ «مینی‌مالیسم در داستان‌های کوتاه ریموند کارور»، گلستانه، شمارة 70، صص 26-10.
    5. جزینی، جواد (1378)؛ «ریخت‌شناسی داستان‌های مینی مالیستی»، ماهنامه کارنامه، دورة اول، شمارة 6، صص 46-28.
    6. حبیبی، علی‌اصغر (1393)؛ «خوانش کمینه‌گرایانه داستان‌های کتاب (التائه) اثر جبران خلیل جبران»، مجله نقد ادب معاصر عربی، سال چهارم، شمارة7، صص107-140.
    7. رضی، احمد و سهیلا روستا (1388)؛ «کمینه‌گرایی در داستان‌ویسی معاصر»، پژوهش‌های زبان و ادبیات فارسی، سال چهل و پنجم، شمارة 3، صص 77-90.
    8. روستا، سهیلا و احمد رضی (1390)؛ «نظام داستان‌پردازی در حکایت‌های کوتاه کشف المحجوب»،ادبیات عرفانی، سال دوم، شمارة 4، صص 86-71.
    9. سبزعلی‌پور، جهاندست و فرزانه عبداللهی (1391)؛ «داستانک در حکایت‌های قابوسنامه و تطبیق آن با مینی‌مالیسم»، سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی، سال پنجم، شمارة اول، صص 161-172.
    10. صابرپور، زینب (1388)؛ «داستان کوتاه مینی‌مالیستی»، نقد ادبی، سال دوم، شمارة 5، 146-135.
    11. صالح بک، مجید؛ بیگلری، فاطمه (1390)؛ «داستان کوتاه در ایران و مصر؛ بررسی تطبیقی «ندارد» علی اشرف درویشیان و «یک نگاه» یوسف ادریس»، مطالعات ادبیات تطبیقی، سال ششم، شمارة 23، صص 139- 168.
    12. عباسی، طیبه (1393)؛ «مینی‌مالیسم هنر ساده گرایی»، هما، شمارة 97، صص56-48.
    13. قادری، فاطمه و زارع بیدکی، زینت (1392)؛ «شخصیت‌پردازی در داستان‌های کودکان زکریا تامر (مطالعه موردی: لماذا سکت النهر و قالت الوردة لسنونو)»، نقد ادب معاصر عربی، سال سوم، شمارة 5، صص 133-149.
    14. مجد، امید؛ میروت، سلمان (1393)؛ «بررسی ادبیات کودکان در دو اثر از نادر ابراهیمی و لینا کیلانی»، مطالعات ادبیات تطبیقی، سال هشتم، شمارة 29، صص 153-178.
    15. محمدی، کامران (1380)؛ «مینی‌مالیسم و ادبیات عصر بی‌حوصلگی»، آزما، شمارة 13، صص53-43.
    16. مدرسی، فاطمه و مهرویه رضیئی (1391)؛ «ویژگی‌های مینی‌مالیستی در برخی داستان بیت‌های دیوان مولانا»، سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)، سال پنجم، شمارة چهارم، صص 342-347.

    ج: منابع مجازی

    1. Hallet, Cynthia. (1996). "Minimalism and the ShorStoryStudies", ShortFiction, Vol. 33. Pp, 487-95.