آسیب شناسی مجلاّت ادبیّات تطبیقی در ایران (مطالعه مورد پژوهش: کاوش‎نامه ادبیّات تطبیقی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

با استقبال روزافزون پژوهشگران از مطالعات تطبیقی در عرصة ادبیّات و علاقه‌مندی نویسندگان به نگارش مقالات ادبیّات تطبیقی، مجلاّت تخصّصی در این عرصه، گسترش یافته‌اند. یکی از این مجلاّت، کاوش­نامة ادبیّات تطبیقی است که در حوزة مطالعات تطبیقی فارسی – عربی، به نشر پژوهش­های مرتبط می­پردازد. این مختصر، با هدف آسیب­ شناسی مقالات منتشرشده در مجلّة یادشده، در بازة زمانی سال­های 1392 تا 1395، با تکیه بر روش استقرائی در عرضة آمار و سپس تحلیل و آسیب­ شناسی پژوهش‌های منتشرشده، با استناد به نمودارهای آماری، به بررسی مقالات این مجلّه می­ پردازد و پس از واکاوی آسیب­ها، در ذیل سه مبحث دایرة موضوعی، عناوین مقالات و روشمندی پژوهش، عمده­ ترین موارد آن را عدم توجّه کافی به مباحث نظری ادبیّات تطبیقی، خلأ پژوهش­های بینارشته­ای و عرصه­های نوین پژوهش در ادبیّات تطبیقی، موازی­کاری و پرداختن به مضامین تکراری، فقدان روش پژوهش و عدم استناد به نظریّه­ها و مکتب­های برجسته در حوزة ادبیّات تطبیقی، سوء­فهم «تطبیق» در ادبیّات تطبیقی و... برمی‌شمرد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

دراسة للإشکالیات الواردة فی المقالات المختصّة بالأدب المقارن (مجلّة کاوش نامه أدبیّات تطبیقى نموذجا)

نویسندگان [English]

  • خلیل بروینی 1
  • ثریا رحیمی 2
1 أستاذ فی قسم اللّغة العربیّة وآدابها، جامعة تربیة مدرّسین (إعداد المدرّسین)، تهران، إیران
2 طالبة الدّکتوراه فی فرع اللّغة العربیّة وآدابها، جامعة تربیة مدرّسین (إعداد المدرّسین)، تهران، إیران
چکیده [English]

اتّسع نطاق المجلّات المعنیة بالدّراسات المقارنة مع تزاید مستمر لوتیرة اقبال الباحثین على إنجاز البحوث المختصّة بالأدب المقارن. وفی السّیاق ذاته،تعد مجلّة «کاوش­نامه أدبّیات تطبیقی» الّتی تهتمّ بالدّراسات المقارنة فی اللّغتین العربیّة والفارسیّة من هذه المجلّات. وأمّا هذا البحث فإنّه یهدف إلى استقصاء الإشکالیات المتواجدة فی المقالات المدرجة فی مجلّة «کاوش­نامه» المذکورة أعلاه فی غضون 1392 إلى 1395 واعتماداً على إحصائیات دقیقة ومستمدّا من المنهج التّتبعی وبعد أن سلطنا الضّوء على الإشکالیات والنّقائص الّتی رصدناها فی مقالات نشرت فی المجلّة تبیّن إنّ أهمّ الإشکالیات تکمن فی حقول ثلاثة هی المواضیع والعناوین ومنهجیّة البحث. وفی السّیاق المتّصل أنّه یمکن اختزال الإشکالیات فی البحوث النّظریّة للأدب المقارن ولمس الفراغ فی مجال الدّراسات بین الفروعیة وعدم تطرّق الباحثین إلى المجالات الحدیثة فی الأدب المقارن وکثرة الدّراسات الموازیة والمکررّة وعدم تحدید إشکالیة البحث وکذلک المدارس الّتی تعتمد علیها أغلبیّة البحوث المقارنة وهکذا عدم فهم وإدراک صحیح لمفهوم المقارنة.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • دراسات مقارنة فی الأدب
  • الاشکالیات
  • مجلّات للأدب المقارن
  • کاوش­نامه أدبیات تطبیقی

عنوان مقاله [العربیة]

The Pathology of Comparative Literature Journals in Iran (The Case Study: The Research on Comparative Literature)

چکیده [العربیة]

The increasingly appreciation of the researchers of comparative studies in the field of literature , the interest of the authors in writing the comparative literature articles, specialized journals in this field have been expanded. One of these journals is The Research on Comparative Literature that deals with the publication of related research in the field of comparative Arabic-Persian studies. This brief paper, with the aim of the pathology of the articles which were published in the journal between 1392 and 1395, based on an inductive method for the dissemination of statistics, then analysis and pathology of published research, based on statistical charts has reviewed the articles of the magazine. After investigating the damage, the following three topics are the subject line, articles titles and methodology of research, most of which are considered insufficient to the theoretical issues of comparative literature, the gap of interdisplinary research. The new areas of research in comparative literature, parallelization and addressing the repetitive themes, the non-expression of the method of research, and the non-expression of the comparative school documentary in the article, misunderstanding of "comparison" in the comparative literature and

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • Comparative Studies in Literature
  • Pathology
  • Comparative Literature Journals
  • the Research on Comparative Literature

مراجع

1. بهی، عصام (1996)؛ طلائع المقارنة فی الأدب العربی الحدیث، الطّبعة الأولی، القاهرة: دار النّشر للجامعات.
2. پروینی، خلیل (1393)؛ الأدب المقارن (دراسات نظریّة وتطبیقیّة)، الطّبعة الثّانیة، تهران: سمت.
3. خطیب، حسام (1999)؛ آفاق الأدب المقارن عربیّاً وعالمیّاً، بیروت: دار الفکر المعاصر.
4. شورل، ایو (1386)؛ ادبیّات تطبیقی، ترجمة طهمورث ساجدی، چاپ اوّل، تهران: امیرکبیر.
5. عبود، عبده (1999)؛ الأدب المقارن مشکلات وآفاق، دمشق: منشورات إتّحاد الکتّاب العرب.
6. ------؛ ماجدة حمود وغسّان السّیّد، (2001)؛ الأدب المقارن مدخلات نظریّة ونصوص ودراسات تطبیقیّة، دمشق: مطبعة قمحه اخوان.
7. علوش، سعید (1987)؛ مدارس الأدب المقارن، بی­جا: المرکز الثّقافی العربی.
8. هلال، محمّد غنیمی (بی­تا)؛ الأدب المقارن، القاهرة: دار نهضة مصر للطّبع والنّشر.
ب: مجلاّت
9. انوشیروانی، علیرضا (1391)؛ «سیر تحوّلات نظری ادبیّات تطبیقی (سرمقاله)»، ویژه­نامة ادبیّات تطبیقی، (فرهنگستان زبان و ادب فارسی)، 3/2، پیاپی 6، صص 3-7.
10. ----------- (1389)؛ «آسیب­شناسی ادبیّات تطبیقی در ایران»، ادبیّات تطبیقی، 1/2، پیاپی 2، صص 32-55.
11. پروینی، خلیل (1394)؛ «آسیب­شناسی ادبیّات تطبیقی در جهان عرب (نقدی بر الأدب المقاران مشکلات و آفاق)»، پژوهش­نامة انتقادی متون و برنامه­های علوم انسانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال 15، شمارة 1، صص 21-37.
12. ---------- و دانش محمّدی رکعتی (1392)؛ «واکاوی ریشه­های ادبیّات تطبیقی در ادبیّات قدیم عربی»، کاوش­نامة ادبیّات تطبیقی، سال سوم، شمارة 10، صص 25-39.
13. پیرمرادیان، حمیدرضا؛ محمود آبدانان مهدیزاده، ؛ غلامرضا کریمی­فرد و نصرالله امامی (1393)؛ داستان لیلی و مجنون در گسترة ادبیّات تطبیقی (مطالعة موردی: ادبیّات و هنرهای زیبا)، کاوش­نامة ادبیّات تطبیقی، سال چهارم، شمارة 13، صص 1-20.
14. زینی­وند، تورج (1391)؛ «فقدان روش پژوهش در مطالعات تطبیقی ادبیّات عربی و فارسی»،ادبیّات تطبیقی، 3/2، پیاپی 6، صص 94-114.
15. ---------- (1392)؛ «ادبیّات تطبیقی: از پژوهش‌های تاریخی – فرهنگی تا مطالعات میان­رشته­ای»، مطالعات میان­رشته­ای در علوم انسانی، دوره پنجم، شمارة 3، صص 3-21.
16. عسکری، صادق (1389)؛ «نقدی بر انتخاب موضوع و عنوان مقاله در مجلاّت علمی - پژوهشی زبان و ادبیّات عربی»،زبان و ادبیّات عربی، شمارة 2، صص 97-118.
17. نجفی، ابوالحسن (1351)؛ «ادبیّات تطبیقی چیست؟»، ماهنامة آموزش و پرورش، جلد 41، شمارة 7، صص 435-448.
18. یلمه­ها، احمدرضا و مهدیه ولی محمّدآبادی (1394)؛ «بررسی تطبیقی مدایح رضوی در شعر عربی و فارسی از ابتدا تا پایان قرن دهم»،کاوش­نامة ادبیّات تطبیقی، سال پنجم، شمارة 20، صص 103-121.
کاوش نامه ادبیات تطبیقی
دوره 8، شماره 31
آذر 1397
صفحه 27-48

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار