نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه کردستان
2 دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه کردستان
چکیده
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
یُعدّ کتاب کنوز الودیعة من رموز الذّریعة محاولة لترجمة کتاب الذّریعة إلى مکارم الشّریعة ویعتبر من النّماذج الرّائعة لترجمة النّصوص الأدبیّة القدیمة فی اللّغة الفارسیّة یجمع الکتاب بین طیاته أنواع الخطابات الثّقافیّة والأدبیّة المعروفة إلى القرن الثّامن من تاریخ إیران. یهدف البحث إلی الکشف عن مکافة هذه الخطابات وأنواعها فی کتاب کنوز الودیعة من النّصوص التّعلیمیة. من هذا المنطلق درسنا وجوه الخلاف بین کنوز الودیعة (النّص المستهدف) والذّریعة (النّص الاصلی). نحن نستخدم فی هذا المقال نظریّة التّناص فی آراء جرار جنت. تدلّ النّتائج علی أنّ کتاب کنوز الودیعة بُنی على أساس الرّموز والتّقالید الّتی وضعتها الآثار الأدبیة القدیمة. الآیات والأحادیث والرّوایات والحکایات والأشعار الفارسیّة والعربیّة فیها واضحة وقد استُخدمت فیها نصوص أخلاقیة وفلسفیّة ودینیّة وعرفانیّة ویعتبر هذا الکتاب مخزناً للأسرار بدیلاً لکلّ من الأدب الکبیر لإبن المقفّع والحکمة الأبدیة لإبن مسکویه، والذرّیعة للرّاغب الإصفهانی ومئات النّصوص الإسلامیّة والإیرانیّة وغیرها.
کلیدواژه‌ها [English]
کتابنامه
الف: کتاب‌ها
1. آلن، گراهام (1385)؛بینامتنیّت، ترجمة پیام یزدانجو، چاپ اوّل، تهران: مرکز.
2. ابن اثیر، عز الدّین ابوالحسن علی (1385)؛ الکامل، بیروت: دار صادر.
3. ------------------- (1371)؛الکامل، ترجمة م حالت- خلیلی، چاپ اوّل، تهران: علمی.
4. ابن ظافر (768)؛ کنوز الودیعة من رموز الذّریعة، تهران: کتابخانة مرکزی دانشگاه تهران، شمارة مسلسل 8792، [نسخة خطی].
5. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر (1407)؛ البدایة و النهایة، بیروت: دار الفکر.
6. ابن مسکویه، ابو علی احمد بن محمّد (1377)؛ الحکمةالخالدة، تصحیح: عبد الرّحمن بدوی، الطّبعة الثّانیة، تهران: جامعة تهران.
7. ابن مقفّع (1912)؛ الأدب الکبیر، تحقیق: احمد زکی باشا، اسکندریه: مدرسة محمّد علی.
8. احمدی، بابک (1387)؛ ساختار و تأویل متن، چاپ چهارم، تهران: مرکز.
9. اخوان الصّفا (1412)؛ رسائل إخوان الصفا وخلّان الوفا، بیروت: الدار الإسلامیة.
10. بیهقّی، احمد بن حسین (1405)؛ دلائل النّبوة، تحقیق: عبدالمعطی قلعجی، بیروت: دار الکتب العلمیه.
11. تاج الدّین وزیر، احمد بن محمّد (1381)؛ بیاض تاج الدّین احمد وزیر، تحقیق: علی زمانی علویجه، الطّبعة الأولی، قم: مجمع ذخائر اسلامی.
12. الجاحظ، عمرو بن بحر (2002)؛ البیان والتّبیین، تصحیح: علی أبو ملحم، بیروت: الهلال.
13. خطیبی، حسین (1386)؛ فن نثر در ادب پارسی، چاپ سوّم، تهران: زوار.
14. دانش‌پژوه، محمّدتقی (1341)؛ تحفه (در اخلاق و سیاست)، چاپ اوّل، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
15. درایتی، مصطفی (1389)؛ فهرستوارة دستنوشت‌های ایران، چاپ اوّل، تهران: مجلس شورای اسلامی.
16. رازی، نجمالدّین ابوبکر (1379)؛ مرصاد العباد، به اهتمام محمّد امین ریاحی، چاپ هشتم، تهران: علمی و فرهنگی.
17. راغب اصفهانی، ابو القاسم (1428)؛ الذّریعة إلی مکارم الشّریعة، تحقیق: ابو الیزید أبو زید العجمی، الطّبعة الأولی، مصر: دار السّلام.
18. رستگار فسایی، منصور (1389)؛ انواع نثر فارسی، چاپ دوّم، تهران: سمت.
19. رستم‌وندی، تقی (1392)؛اندیشة ایرانشهری در عصر اسلامی، چاپ دوّم، تهران: امیرکبیر.
20. زیدری نسوی، شهابالدّین محمّد (1381)؛ نفثةالمصدور، تصحیح: امیرحسین یزدگردی، چاپ اوّل، تهران: توس.
21. سلدن، رامان و پیتر ویدوسون (1384)؛ راهنمای نظریّة ادبی معاصر، چاپ سوّم، تهران: طرح نو.
22. شمیسا، سیروس (1380)؛ سبک‌شناسی نثر، چاپ پنجم، تهران: میترا.
23. صلح‌جو، علی (1391)؛ گفتمان و ترجمه، چاپ ششم، تهران: مرکز.
24. طبری، أبوجعفر محمّد بن جریر (1375)؛ تاریخ طبری، ترجمة ابوالقاسم پاینده، چاپ پنجم، تهران: اساطیر.
25. ------------------- (1387)؛ تاریخ الامم و الملوک، تصحیح: محمّد ابوالفضل ابراهیم، الطبعة الثانیة، بیروت: دار التراث.
26. طوسی، خواجه نصیرالدّین (1391)؛ اخلاق ناصری، تصحیح: مجتبی مینوی و علیرضا حیدری، چاپ هفتم، تهران: خوارزمی.
27. ظهیری سمرقندی، محمّد بن علی (1349)؛ أغراضالرّیاسةفیاعراضالرّیاسة، تصحیح جعفر شعار، چاپ اوّل، تهران: دانشگاه تهران.
28. العلوی، هبة اللّه (1412)؛ أمالی إبن الشّجری، الطّبعة الأولی، القاهرة: مکتبة الخانجی.
29. فردوسی، ابوالقاسم (1389)؛ شاهنامه، تصحیح: جلال خالقی مطلق، چاپ سوّم، تهران: مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی.
30. قطب‌الدّین شیرازی، محمود بن مسعود (1369)؛ درّةالتّاج، تصحیح: سیّد محمّد مشکوة، الطّبعة الثّالثة، تهران: حکمت.
31. الکلبی، ابو المنذر هشام بن محمّد (1364)؛ الأصنام، تصحیح: احمد زکی باشا، الطّبعة الثّانیة، تهران: نشر نو.
32. محمّدی، مجید (1379)؛ نظام‌های اخلاقی در اسلام و ایران، چاپ اوّل، تهران: کویر.
33. محمّدی ملایری، محمّد (1379)؛ تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی، چاپ اوّل، تهران: توس.
34. منشی، ابوالمعالی نصرالله (1367)؛ ترجمة کلیله و دمنه، تصحیح: مجتبی مینوی، چاپ هشتم، تهران: امیرکبیر.
35. میبدی، ابوالفضل رشیدالدّین (1361)؛ کشف الأسرار وعدّة الأبرار، تصحیح: علیاصغر حکمت، چاپ سوّم، تهران: امیرکبیر.
36. نامور مطلق، بهمن (1394)؛ درآمدی بر بینامتنیّت، چاپ دوّم، تهران: سخن.
37. نسفی، عزیزالدّین (1386)؛ الإنسان الکامل، تصحیح: ماژیران موله، چاپ هشتم، تهران: طهوری.
ب: مجلاّت
38. ایازی، محمّدعلی (1393)؛ «راغب اصفهانی؛ قرآن‌پژوه و مفسّر قرآن»، دوفصلنامة مطالعات روش‌شناسی دینی، سال اوّل، صص 10-34.
39. دانش‌پژوه، محمّدتقی (1352)؛ «چند اثر فارسی در اخلاق»، فرهنگ ایرانزمین، شمارة 19، صص 261-284.
40. مارزلف، اولریش (1378)؛ «سیر قصّه‌های تعلیمی بین مذاهب»، ترجمة کیکاووس جهانداری، مجلّة بخارا، سال دوّم، شمارة هفتم، صص 372-381.
41. نامور مطلق، بهمن (1386)؛ «ترامتنیّت مطالعة روابط یک متن با دیگر متن‌ها»، پژوهشنامة علوم انسانی، شمارة 56، صص 83-96.
)