مقایسه و بررسی انشای طلبی در بلاغت فارسی و عربی (مطالعة موردی: معانی ثانویة نهی تحذیری)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی دانشگاه رازی

2 دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی

چکیده

مقالة حاضر با بررسی مقولة «نهی» و معانی ثانوی آن در بلاغت عربی و فارسی به این حقیقت دست یافته است که نتایج بررسی و حتّی گاهی شاهد مثال‌های بسیاری از آثار تألیف‌شده در این زمینه تکراری می‌باشد؛ به‌گونه‌ای که پس از جمع‌بندی و حذف موارد تکراری به این نتیجه می‌رسیم که معانی ثانوی در کتب بلاغی عربی در 19 عنوان مشترک و در کتب بلاغی فارسی در 16 عنوان مشترک مطرح شده‌اند و از میان نویسندگان معاصر فارسی، تنها رضانژاد با افزودن 20 عنوان دیگر به عناوین پیشینیان توانسته است تعداد معانی ثانوی نهی را به 36 عنوان (با حذف عناوین مشابه و تکراری، 33 عنوان) افزایش دهد. این در حالی است که در دید نخست، می‌توان با لحاظ نمودن دسته‌بندی موضوعی، معانی ثانوی مورد اشارة این آثار را به سه موضوع نهی ارشادی، نهی تحذیری و نهی دعایی دسته‌بندی کرد و سپس با دقّت بیشتر می‌توان به تعداد این عناوین و معانی افزود و در نهایت، ضمن رعایت اسلوب عنوان‌گذاری علمی و با‌مسمّی به ارائة عنوان‌های جدید و تعریف آن‌ها پرداخت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

موازنة ودراسة الإنشاء الطّلبی فی البلاغتین الفارسیّة والعربیّة (علی أساس المعانی الثّانویة للنّهی التحذیری)

نویسندگان [English]

  • محمد ابراهیم مالمیر 1
  • فرشید وزیله 2
چکیده [English]

الملخّص
علی سبیل المثال تعالج هذه المقالة إحدی من مقولات علم المعانی، أی النّهی، حتی یَتّضح لنا نتائج الدراسة وأحیاناً أمثلة کثیرة من هذه الآثار متکرّرة، بما أنّنا بعد التّحلیل وحذف الأمثلة المتکرّرة نصل إلی أنّ هذه المعانی الثانویّة ذکرت فی الکتب البلاغیّة العربیّة تسعة عشر عنواناً مشترکاً وفی الکتب البلاغیّة الفارسیة ستّة عشر عنواناً مشترکاً وفقط یستطیع رضانزاد من بین أدباء الفارسیین المعاصرین مع إضافة عشرین عنواناً آخر إلی عناوین سائر الأدباء أن أربی عدد المعانی الثانویّة للنّهی ستة وثلاثین عنواناً - مع حذف العناوین المتشابه والمتکرّرة. یمکن أن نقسم المعانی الثانویّة للنّهی فی هذه الآثار إلی النهی الثلاث: للإرشاد، للتحذیر وللدّعاء؛ وبإمکاننا أن نضیف إلی تعداد هذه العناوین والمعانی بعد الدّراسة والنّظریّة وأن نتناول إلی استعراض العناوین الجدیدة وتعریفٍ لها مع رعایة أسلوب وضع العناوین العلمیة والمسمّیة.

کلیدواژه‌ها [English]

  • البلاغة"
  • " المعانی"
  • " الطّلب"
  • " المعانی الثّانویّة"
  • " النّهی"