نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسین جهانتیغ ¹
• ناصر ملکی ²

¹ استادیار زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکده زبان و ادبیات، دانشگاه یزد، یزد، ایران.

² دانشیار زبان و ادبیات انگلیسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

چکیده

ادبیّات و سینما، به­عنوان روساختی­ ترین لایۀ انعکاس­ دهنده و تولید­کنندۀ ارزش­های اجتماعی، پیوندی ناگسستنی دارند. آن­چه ادبیّات تطبیقی را به­ عنوان شاخه ­ای از خوانش ادبی مطرح می­ کند مقایسۀ درک مخاطبین در محیط­ها و جوامع مختلف از آثار ادبی می­باشد. مخاطب در مواجهه با هر اثر زنجیره­ای از پرسش­ها را از خود دارد، این­که چرا از میان آثار متعدّد موجود این اثر خاص را انتخاب کرده است و چه عواملی در این انتخاب تأثیرگذار بوده­ اند؟ چه عواملی در ایجاد موقعیت فعلی و شکل­ گیری هویّت او تأثیرگذارند؟ این اثر چگونه به­دست او رسیده­است؟ و برآیند تمام این عوامل چه تأثیری در خوانش او از متن پیشِ رویش دارد؟ آن­چه در این پژوهش حائز اهمّیّت است صرفاً تاریخ و موقعیت نگارش متن نیست، بلکه به­بررسی همین عوامل در ارتباط با مخاطبین در بافت­های فرهنگی و اجتماعی مختلف می­پردازد. متأسّفانه در چند دهۀ اخیر، عمده توجّه ادبیّات تطبیقی بر آثار تولید­شده و یا مؤلّفین بوده و مهم­ترین ضلع خلق آثار که مخاطب است مورد اغماض قرار گرفته است. نیازسنجی مخاطبینِ متعلّق به محیط­های مختلف و خلق آثاری که جهان­ شمول­ تراند، در عصرجدید که ابزارهای گوناگون سرگرمی برای او فراهم است، تنها راه نجات ادبیّات و سینما در جذب مخاطب و ادامۀ حیات است.

کلیدواژه‌ها

• نشانه‌شناسی فرهنگی
• یوری لوتمان
• الگوی طبیعت و فرهنگ
• بهاء طاهر
• رضا قاسمی

20.1001.1.26766515.1402.13.3.3.4

عنوان مقاله [English]

The Role of Context in Comprehending Literature and Cinema, Readers’ Need-Assessment: A Comparative Study

نویسندگان [English]

• Hosain Jahantigh ¹
• Naser Malki ²

¹ Assistant Professor, English Department, Faculty of Languages and Literature, Yazd University, Yazd, Iran.

² Associate Professor, Department of English Language and literature, Faculty of Arts and Social Sciences, Razi University, Kermanshah, Iran.

چکیده [English]

Literature and cinema, as the outermost layers of reflecting and producing social values, are not disentangled from each other. Comparative literature, as a reading strategy, compares and contrasts different readers’ comprehension of the given works in different contexts. The reader might ask himself a sequence of questions whenever he is exposed to a work, including ‘why has he chosen this particular text?’, ‘what factors have led to his current identity formation?’, ‘How has he managed to access this work?’ and, in sum, ‘how do all these factors affect his reading of the given wok?’ What is of prime importance to this research is not merely the historical and geographical situation of the production of the text; rather, it tries to assess these factors in different socio-cultural contexts with respect to the readers. Unfortunately, in the past few decades, the main attention in comparative literature has been paid to either the texts or the authors, ignoring the much more important stance of the reader. In the new era, different readers’ need-assessment alongside the creation of universalized works can be the only solution for the attraction of readers and the survival of literature and cinema.    

کلیدواژه‌ها [English]

• Context
• Literature and Cinema
• Reader
• Comparative Study
• Globalization

عنوان مقاله [العربیة]

الأجواء المحیطة ودورها فی فهم الأدب والسینما (دراسة مقارنة فی تقییم أذواق المخاطبین)

چکیده [العربیة]

الأدب والسینما بینمها علاقة وشیجة والمخاطب لهما علی السواء. ومن هنا، القیاس لمدی فهم المخاطبین من الأعمال الأدبیة فی البیئات والمجتمعات الشتّی یجعل الأدب المقارن کفرع من القراءة الأدبیة. ویسائل المخاطب نفسه - عندما یقرأ أیّ عمل أدبی أو یتفرج علی أیّ فلم سینمائی- لماذا اختار هذا العمل الخاص من بین رکوم الکتب والأفلام الموجودة؟ وما هی العوامل الدافعة إلی هذا الاختیار؟ ومثل هذا التساؤل تلیه سلسلة من الأسئلة الفرعیة، عند الإجابة لکل ما سئل عنه. مثلاً: ما هی العوامل المؤثرة فی خلق الأجواء وتشکیل الهویة للمخاطب؟ وکیف حصل المخاطب علی هذا العمل؟ وما مدی تأثیر النتائج الناجمة عن تلـﻚ العوامل فی قراءة المخاطب للنص بین یدیه؟ ومما یحظی بالأهمیة فی هذا البحث، لیس تاریخ کتابة النص وموقعه فقط، بل هو دراسة العوامل فی ما یرتبط بالمخاطبین فی الأجواء الثقافیة والاجتماعیة المتنوعة. وقد عُنی الأدب المقارن – مع الأسف - طوال العقود الأخیرة، بالإبداعات النصیة أو بالمبدعین للأعمال غیر أنّه تناسی الضلع الأهم الثالث وهو المخاطب. إذن، یعتبر تقییم أذواق المخاطبین فی البیئات المختلفة وإبداع الأعمال المنشورة العالمیة، طریقاً وحیداً لإنقاذ الأدب والسینما واستمرار حیاتهما فی جلب المخاطب الذی توفرت له أسباب التسلیة المتعددة فی العصر الحدیث. وفی هذا المسار، یهدف البحث الحاضر إلی بیان أهمیة الأجواء المحیطة بالمخاطب فی فهمه للأعمال الأدبیة والسینمائیة، إضافة إلی ضرورة تقییم أذواق المخاطبین.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

• الأجواء المحیطة
• الأدب والسینما
• المخاطب
• دراسة مقارنة
• العالمیة