نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی نوری ¹
• علی اکبر مرادیان قبادی ²

¹ دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، خرم‌آباد، دانشگاه لرستان، ایران

² دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، خرم‌آباد، دانشگاه لرستان، ایران

چکیده

جان‎بخشی، گونه‎ای از تمهیدات ادبی و تصاویر بلاغی است که به‌قصد خیال‎انگیزی و اثرگذاری در آثار ادبی به کار گرفته می‎شود. بلاغیان مسلمان پیش‌تر در بحث استعارۀ مکنیه، اشارات دقیقی به چند و چون این نوع استعاره کرده‎اند؛ اما از فروع و گونه‎های آن نامی نبرده‎اند. امروزه نیز صاحب‎نظران این حوزه، ضمن تکرار سخن گذشتگان، تحت تأثیر برخی از نظریه‎های غربی، استعارۀ مکنیه را شامل گونه‎های مختلف تشخیص دانسته‎اند. در این جستار، فرض بر این است که بتوان با طرح مثال‎ها و شواهدی از ادب فارسی و عربی جلوه‎ها و گونه‎هایی از جان‎بخشی را در استعارۀ مصرّحه نیز نشان داد. یافته‎های این پژوهش، افق دید خالقان و ناقدان آثار ادبی را تغییر خواهد داد و به‌تبع آن، تحولاتی در دسته‎بندی و بررسی آرایه‎های بلاغی ایجاد خواهد شد. در پایان به این نتایج دست یافتیم که استعارۀ مصرّحه نیز ظرفیت انعکاس جان‎بخشی را دارد که مهم‎ترین گونه‎های آن عبارت‌اند از استعاره‎های مصرّحۀ مبتنی بر تشبیه اشیاء، گیاهان یا معقولات به انسان و حیوان.

کلیدواژه‌ها

• صور خیال
• استعارۀ مصرّحه
• استعارۀ مکنیه
• جان‎بخشی

20.1001.1.26766515.1401.12.4.7.3

عنوان مقاله [English]

Comparative analysis of the dimensions of Personification and its kinds in Persian and Arabic poetry

نویسندگان [English]

• Ali Noori ¹
• Aliakbar Moradian Ghobadi ²

¹ Corresponding Author, Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Lorestan, Khorramabad, Iran.

² Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Lorestan, Khorramabad, Iran.

چکیده [English]

Personification is a kind of literary devices which is used in literary work for the creation of imagination and affection. Moslem rhetoricians earlier – in discussion on metaphor – have precisely noted that why and how it occurs; but they have not pointed to its derivatives. The experts of this field, repeating their ancestors and in affection of their western counterparts, tend to believe that metaphor comprises multiple types of personification. Our supposition is that we can find manifestations of personification and animism by examples from Persian and Arabic literatures in metaphors too. Conclusions of this research change the dimension of imagination and perspective of writers and critics of literary works and after that emerge the changes in classification and investigation of literary devices. As the results claimed, metaphor has capacity to reflex the animation and the most important kinds of it are: evident metaphors based on resemblance of things, plants or subjective affairs to human and animal.

کلیدواژه‌ها [English]

• Imagery
• Evident metaphor
• Implied metaphor
• Personification

عنوان مقاله [العربیة]

وجوه التّشخیص فی الاستعارة التصریحیّة وأنواعها فی الشّعر الفارسیّ والعربیّ (دراسة مقارنة)

چکیده [العربیة]

التشخیص هو نوع من الآلیّات والصّور البلاغیّة یتمّ توظیفه فی الأعمال الأدبیّة بهدف إثارة الخیال والتأثیر، وقد سبق أن درس البلاغیّون المسلمون کیفیّة هذا النوع من الاستعارة دراسة دقیقة ولکنّهم لم یشیروا إلی أنواعها ومظاهرها. وأعاد العلماء المعاصرون فی عصرنا الرّاهن ما قاله العلماء المتقدّمون وأکّدوا أنّ الاستعارة المکنیّة بوحدها تشمل التشخیص بأنواعه متأثّرین فی هذا المجال بآراء العلماء الغربیّین، والمفروض فی هذا المقال أنّ هناک أنواعا من التّشخیص ضمن الاستعارة التصریحیّة یتمّ إثباتها بأمثلة وشواهد من الأدبین الفارسیّ والعربیّ. ونتائج هذا البحث تؤدّی إلی تطوّر فی نظرة مبدعی الأعمال الأدبیة ونقّادها، وبالتالی ستطرأ تطوّرات فی تصنیف الآلیّات البلاغیّة ومناقشتها. وقد خلص البحث إلی التشخیص یندرج ضمن الاستعارة التّصریحیّة، بل هناک أنواع من الاستعارات التصریحیّة من هذا الضّرب مبنیّةٌ علی تشبیه الأشیاء والنّباتات أو المعقولات بالإنسان والحیوان.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

• الأخیلة
• الاستعارة التصریحیّة
• الاستعارة المکنیّة
• التّشخیص