نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
خاصیّت تنوّع واژگان از عـوامل مهم در مقبولیت یک شعر یا نثر محسوب میشود. تنوّع واژگان از جمله ویژگیهای سبکی است که با مقایسه آن در بین تعدادی از متن‌ها، می‌توان با ارائه آمار و نمودارها، عنوان کرد که کدام یک از این متن ها در مقایسه با دیگر متون از غنای لغوی بیشتری برخوردار است؟ بحث حاضر به ارائه یک روش نظری برای مقایسه خاصیت تنوّع کلمات در اسلوب پرداخته و این روش را به شکل عملی میان نمونه‌هایی از نوشته‌های ابن درید، بدیع الزمان همدانی و قاضی حمید الدین بلخی به مرحله اجرا در می‌آورد. نتیجة این بررسی، نشان میدهد که اسلوب قاضی حمید الدین بلخی (5/48 %) در مقایسه با ابن درید و بدیع الزمان همدانی از تنوّع واژگان بیشتری برخوردار است و اسلوب ابن درید (48 %) در سطح پایینتری نسبت به آن دو قرار میگیرد و اسلوب بدیع الزمان (2/48 %) در حدّ وسط میان آن دو میباشد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
قیاس خاصیة تنوّع المفردات فی الأسلوب (بین مقامات بدیع الزمان الهمذانی، أحادیث ابن درید و مقامات الحمیدی)
چکیده [English]
خاصیة التنوّع من أهم أسباب استحسان النصوص الأدبیة شعراً أو نثراً و تنوّع المفردات هو أحد الخصائص الفنیه التی یمکن الإجابة علی الأسئلة التالیة مع أخذها بنظر الاعتبار:
1- أیّ هذه النصوص یعبِّر عن ثراء معجمی نسبی إذا قورن بغیره؟
2- کیف استخدم المؤلّف هذه المفردات عند صیاغة النصّ؟
یهدف هذا البحث إلی تقدیم عرض نظری لإحدی الطرق المستخدمة فی المقارنة خاصیة التنوّع فی المفردات مع دراسة تطبیقیة لنماذج من کتابات ابن درید، و بدیع الزمان الهمذانی و قاضی حمید الدین بلخی.
و یحتوی البحث علی المسائل التالیة:
1- تحدید العینات التی أجرِی علیها البحث و أسباب اختیارها .
2- اجراء المقارنة و طرق تطبیقها علی العینات.
3- طرق احصاء نسبة التنوّع و تشمل:
- نسبة الکلیة للتنوّع
- القیمة الوسیطة لنسبة التنوّع
- منحنی تناقص نسبة التنوّع
- منحنی تراکم نسبة التنوّع
4- نتائج القیاس و تحلیلها
کلیدواژه‌ها [English]
- الکلمات الدّلیلیة: تنوّع المفردات
- مقامات بدیع الزمان الهمذانی
- أحادیث ابندرید
- مقامات الحمیدی
- النسبة الکلیة للتنوّع
- منحنی التناقص و منحنی التراکم
)