نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

   تحوّلات سیاسی- اجتماعی و به دنبال آن، شکل­گیری انقلاب­های معاصردر تاریخ ایران و مصر، زمینة مناسبی برای گروهی از شاعران و سخنورانی شد تا تمام توش و توان ادبیشان را در راه آزادی وتحقّق آرمان ملّت­­ها و توده­های ظلم­ستیز به کارگیرند. فرّخی یزدی، شاعر انقلابی ایران در دوره قاجار و رضاخان پهلوی و عبد الرحمن یوسف، شاعر انقلاب مـردم مصر، علیـه حکومت مستبدانـه حسنی مبـارک از جمله شاعران متعهّدی می­باشندکه در دو عرصة شعر و روزنامه­نگاری به مبارزه علیه استبداد و ستم پرداختند.آزادی، عدالتخواهی، دعوت به مبارزه و انقلاب، حمایت از وطن و طبقه­های ستمدیده مردم و نقد اوضاع اجتماعی، برجسته­ترین مضامین شعری این دو شاعر انقلابی است. فرّخی و عبدالرحمن ریشة بیشتر چالش­های جامعه را به حکومت­ها و دستگاه­های سیاسی وقت نسبت نمی­دهند، بلکه مردم را نیز در بروز برخی مشکلات و مصائب اجتماعی سهیم می­دانند. از آنجاکه مخاطب شعر پایداری، عموم افراد جامعه است، هر دو شاعر این پژوهش درگزینش واژگان مأنوس و ساده، تعمّد دارند و در این زمینه، شاعر مصری توجّه بیشتری داشته و واژگان عامیانه در شعر وی بسیار دیده می­شود. این سادگی و وضوح بیان در صور خیال هر دو شاعر نیز تأثیر داشته است، از این رو ارکان تشبیهات و استعاره­های هر دو شاعر غالباً از امور محسوس و یا معقولاتی است که برای مخاطبین با آسانی قابل درک می­باشند. پژوهش حاضر با تحلیل و نقد تطبیقی به واکاوی مضامین و ویژگی­های فنّی ادبیات پایداری این دو شاعر می­پردازد.
 

کلیدواژه‌ها

• واژگان کلیدی: فرّخی یزدی
• عبد الرحمن یوسف
• شعر معاصر فارسی و عربی
• ادبیات
• پایداری

عنوان مقاله [English]

تجلیّات الصّمود فی شعر فرّخی الیزدیّ و عبدالرحمن یوسف

چکیده [English]

الأحداث السّیاسیّة و الإجتماعیّة التی أدّت إلی وقوع الثورات فی تاریخ ایران و مصر المعاصر، وفّرت أرضیة مناسبة لعدد من الشعراء لیستخدموا ما عندهم من الموهبة الأدبیة فی سبیل الحرّیة و طموحات شعوبهم. یعدّ کلّ من فرّخی الیزدی وعبدالرحمن یوسف من هؤلاء الشعراء الملتزمین الذین رفعوا لواء النضال ضدّ حکام الجور و الظلم. فالأوّل قام بالکفاح المستمر فی عهد «قاجار» و «رضاخان البهلوی» والثّانی فی الثورة الأخیرة التی هزّت أرکان حکومة «حسنی مبارک» الغاشمة بمصر.
 الحرّیة و العدالة و الدعوة إلی النّضال و الثورة و الذّود عن فئات الوطن المحرومة المقهورة و نقد الظروف السّائدة و...ممّا عالجه هذان الشّاعران من المضامین فی غضون تلک التیارات و الأحداث المتتابعة.لا یلقی الشّاعران مشاکل المجتمع و مصائبه کلّها علی عاتق الحکومات و الأنظمة الحاکمة، بل یحملان مواطنیهما نصیبهم من المسئولیة تجاه بعض هذه المشاکل و العوائق.
بما أنّ مخاطب الشعر المقاوم  هو کافّة طبقات المجتمع تعمّد الشّاعران فی انتقاء المفردات المأنوسه و السّاذجة. فسبق الشاعر المصریّ فی هذا المضمار نظیره الإیرانیّ حیث یلاحظ فی شعره کثیر من المفردات التی اقتبسها الشّاعر من اللهجة المصریّة العامّة. هذه السّهولة و الوضوح ألقی ظلّه علی صور الخیال عند الشّاعرین فیلاحظ أنّ أرکان التّشبیهات والإستعارات فی قسم کبیر منها أخذها الشّاعران من الأمور المحسوسة أو من المعقولات التی یدرکها المخاطب بسهولة دون تأمّل و تعقید. فیمتاز شعرهما بالصّراحة و الوضوح فی إیراد المعانی و عدم الجنوح إلی التّعبیر الرّمزی المعقّد متّسما بالنضج و الفخامة فی الأسلوب.
تعالج هذه الدراسة النقد المقارن لهذه المضامین لدی هذین الشّاعرین مع إلقاء الضّوء التّحلیلی علی میزات نتائجهما الفنی.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

• الکلمات الدّلیلیة: فرّخی الیزدی
• عبد الرحمن یوسف
• الشّعر الحدیث
• ادب المقاومة