نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
اسکندر، شخصیتی تاریخی است که زندگی و کشورگشاییهای او در کتاب اخبارالطوال و شاهنامه روایت شده است. این مقاله در صدد است تا با بررسی تطبیقی چهرۀ اسکندر و داستان شهر زنان در هر دو متن - روایت دینوری و فردوسی - را از نظر شیوههای روایتگری مورد بررسی و تطبیق قرار دهد. به این منظور ضمن بررسی چهرۀ اسکندر در متون قبل و بعد از اسلام، به تفاوتها و تشابههای روایت داستانی و تاریخ روایی بر اساس دیدگاه راویان، توصیفها، ویژگیهای روایتها، انتقال و گفتگوها، اشاره میشود. تا اینکه میزان توفیق هرکدام از راویان در این بررسی و تطبیق معلوم گردد. یافتههای این پژوهش، بیانگر این است که این روایت در دو اثر از ساختار مشابهی پیروی میکند؛ اما گفتگوها و توصیفات در شاهنامه طولانیتر است و بار نمایشی در آن بیشتر خود را نشان میدهد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
روایة الرحلة الى «شهر زنان» الواردتین فی أخبار الطوال للدینوری و شهنامة للفردوسی (دراسة مقارنة)
چکیده [English]
تعد اسکندر من الشخصیات التأریخیة التی تناول الکتابان: اخبار الطوال وشهنامة قصة حیاتها وفتوحاتها. هذا وترید هذه الدراسة المقارنة من شخصیة اسکندر قصة «شهر زنان» حسبما وردتا فی اخبار الطوال و الشهنامة هادفة الى تسلیط الضوء على أسالیب النقل والروایة فی المصدرین. وفی السیاق ذاته فضلا عن دراسة شخصیة اسکندر حسبما نجدها فی النصوص المختلفة بفترة ما قبل الاسلام وما بعده بینا ایضا وجوه التشابه والافتراق بین ما جاء فی القصص والروایات على ضوء وجهة نظر الرواة و وصفهم شخصیة اسکندر ومیزات الروایات و ما ذکریات فیها من مختلف الحوارات، مما یؤدّی الى الکشف عن مدى نجاح الرواة فی عملیة رسم ملامح شخصیة اسکندر التأریخیة.
و من النتائج التی تفیدها هذه الدراسة هو أن الجانب الشکلی والهیکلی للأثرین یکاد یکون سویاً الّا أن ما حواه شهنامة من الحوار والأوصاف یکون أطول وأسهب. زد على ذلک أن البعد الدرامی والمسرحی فیه أوضح وأجلى من غیره.
کلیدواژه‌ها [English]
- الکلمات الدّلیلیة: شهر زنان
- النقل
- الإسکندر
- ابوحنیفة الدینوری
- أخبار الطوال
- الشهنامة
- الفردوسی
)