بازتاب اسطورۀ قهرمان در شعر انسان‌گرای یوسف الخال و فروغ فرخزاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

یوسف الخال، شاعر سوری‌ و فروغ فرخزاد، شاعر ایرانی، دو شخصیت ادبی هستند که انسان معاصر و دغدغه‌های او در زندگی اجتماعی، درکانون اندیشه آن‌هاست. تصویری که فروغ در دو دفتر«تولدی دیگر» و«ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» و الخال در «قصیده طویله» با بهره‌گیری از اسطورۀ «قهرمان» از انسان معاصر ترسیم می‌کنند، همانندی بسیاری دارد. بحران هویّت انسان در جوامع کلان‌شهری مدرن در نتیجة فاصله گرفتن او از ارزش‌های سنّتی و میراث معنوی، درونمایه اصلی این آثار است. نقطه اشتراک دو شاعر در این ارتباط، تأثیرپذیری عمیق از «تی.اس.الیوت» است که شعر او به عنوان یکی از آبشخورهای اصلی تحوّل در شعر مدرن عربی و فارسی قلمداد می‌شود. جستار پیشِ روی از رهگذر تحلیل درونمایه‌های مرتبط با اسطورۀ ‌ فوق الذکر به روش توصیفی ـ تطبیقی در آثار دو شاعر، همانندی محتوایی آن­ها در ترسیم چهرۀ انسان معاصر را نشان می‌دهد. برداشت نهایی آن است که آثار یادشده، عرصۀ جدال نومیدی و امید برای رهایی انسان معاصر از بحران هویّت است.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

صدی اسطورة «البطل» فی الشعر الإنسانی لیوسف الخال و فروغ فرخزاد

چکیده [English]

 الشاعر السوری، یوسف الخال و الشاعرة الإیرانیة فروغ فرخزاد من شعراء الاتجاه الإنسانی فی الأدب، حیث اعتنا بالإنسان و شواغله فی الحیاة الإجتماعیه و وضعاها فی بؤرة إهتمامهما. صورة یرسمها یوسف الخال فی «القصیدة الطویلة» من الإنسان المعاصر مستلهما من الأساطیر خاصة اسطورة البطل، متشابهة جدا مع صورة الإنسان التی ترسمها فروغ منه فی مجموعتی «میلاد جدید» و «لنؤمن علی بدایه موسم الشتاء» بالاعتماد علی تلک الأسطورة. فأزمة الهویة عند الإنسان المعاصر فی کبری المدن الحدیثه و التی هی نتیجة إبتعاده عن التقالید و التراث المعنوی، تُکَوِن المغزی الرئیسی لهذه الآثار. إن أوجه تشابه الشاعرین بهذا الصدد، تتجلی فی مدی تأثرهما العمیق من «ت.س.الیوت» الذی یعد شعره من الینابیع الرئیسیة فی تطور الشعر العربی الحدیث. فهذه الدراسة و بالاعتماد علی المنهج التحلیلی المقارن و من خلال دراسة الثیمات الأسطوریة قد قامت بتبیین أوجه التشابه لصورة الانسان المعاصر فی أعمال الشاعرین. و تفید حصیلة البحث أن الآثار المذکوره حَلَبة الجدال بین الأمل و الیأس لإنقاذ الإنسان من أزمة الهویة.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • الکلمات الدّلیلیة: اسطورة البطل
  • الإنسان المعاصر
  • فروغ فرخزاد
  • یوسف الخال
  • أزمة الهویة