بررسی تطبیقی کاربرد شناسی طبیعت گیاهی در شعر شوقی بزیع و منوچهر آتشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

3 استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

شوقی بزیع و منوچهر آتشی، دو شاعر نوگرایی هستند که طبیعت در شعرشان بازتاب وسیعی داشته است. آن‌ها عناصر طبیعت‎گیاهی را در اشعارشان با اغراض خاص ادبی به‎کار برده‌ و گامی در جهت نوگرایی لفظی و معنایی در شعر برداشته‌اند. پژوهش حاضر بر آن است تا براساس چارچوب‌های ادبیات تطبیقی به بررسی کاربرد ادبی طبیعت‎گیاهی و بازتاب اسماء خاص گل‌ها، گیاهان، درختان و میوه‌ها در شعر این دو شاعر بپردازد. براساس یافته‌های پژوهش، بزیع و آتشی از طبیعت زیبای سرزمینشان، به‌ویژه طبیعت‎گیاهی، استفاده ادبی کرده‌ و اسم گل‌ها، گیاهان، درختان و میوه‌ها را با هدف آشنایی‌زدایی، برجسته‌سازی معنا و مضمون شعری، بالا بردن ظرفیت معنایی واژگان شعر، غنا بخشیدن به گسترۀ خیال و عاطفۀ شعر به‎کار برده‌اند. یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کاربرد این واژگان طبیعت‎گیاهی، به‌کارگیری آن‌ها در قالب آرایه‌های ادبی به‌ویژه استعاره و جان‌بخشی و تشبیه است که این کار باعث می‌شود آن‌ها شکل نمادینی به خود بگیرند. بار معنایی واژگان مربوط به عناصر طبیعت در شعر ایشان، متناسب با مضمون و فضای کلّی شعر به­ شکل مثبت و منفی تغییر می‌یابد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Application of Nature in the Poems of Showghi Bazi and Manouchehr Atashi

نویسندگان [English]

  • Arman Mohammadi Raigani 1
  • Sharyar Hemati 2
  • Ali Salimi 3
  • Mohammad Nabi Ahmadi 2
1 Assistant Professor, Faculty Member of Arabic Language and Literature, University of Payam noor,Tehran, Iran.
2 Associate Professor of Department of Arabic Language and Literature, University of Razi, Kermanshah, Iran
3 Profesor of Department Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Razi, in Kermanshah, Iran
چکیده [English]

Showghi Bazi and Manouchehr Atashi are two modern poets who have reflected nature in their poems vastly. They have applied the elements of nature in their poems with special literary goals and have taken a step into verbal and semantic modernism in their poems. The present study, according to the frameworks of comparative literature, tries to study the literary application of nature and the reflection of special names of flowers, plants, trees, and fruits in the poems of thee two poets. According to the findings of the study, Bazi and Atashi have applied the beautiful nature of their country, especially plants. They have applied names of flowers, plants, trees, and fruits for purposes like, defamiliarization, semantic exaggeration in poetry, expanding the semantic capacity of words in the poetry, and empowering the fantasy and feeling range of poetry. One of the most important features of the application of these words of nature is to apply them in the form of literary arrays, especially metaphor, humanization, and simile; it makes them to take a symbolic form. The semantic load of the words related to the natural elements in the poems of these two poets is changing between positive and negative, according to the theme and the general atmosphere of the poetry.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Comparative Literature
  • literary Application
  • Nature
  • Showghi Bazi
  • Manouchehr Atashi

عنوان مقاله [العربیة]

التوظیف الأدبی للطبیعة النباتیة فی شعر شوقی بزیع ومنوشهر آتشی (دراسة مقارنة)

چکیده [العربیة]

یعتبر شوقی بزیع ومنوشهر آتشی شاعران متجددان قد تنعکس الطبیعة فی قصائدهما انعکاسا وسیعا، ویستخدمان عناصر الطبیعة النباتیة فی قصائدهما وفقاً لأهداف خاصة أدبیة فهما یتخذان خطوة طویلة فی التجدید اللفظی والدلالی فی شعرهما. تسعى الدراسة الراهنة وفقاً لأطر الأدب المقارن إلی دراسة التوظیف الأدبی للطبیعة النباتیة وانعکاس أسماء معینة من الأزهار والنباتات والأشجار والفواکهة فی شعر هذین الشاعرین. قد خلصت النتیجة أن استخدم بزیع وآتشی استخداماً أدبیاً من الطبیعة الرائعة والجمیلة فی موطنهما واستخدما أسماء الزهور والنباتات والأشجار والفواکه لأغراض مثل: الإنزیاح، تجسیم المعنی والمضمون الشعری، رفع الاستیعاب الدلالی لمفردات الشعر، إثراء نطاق الخیال والعاطفة الشعریة. إحدی أهم خصائص توظیف هذه الکلمات المتعلقة بالنباتات هو استخدامها فی شکل التقنیات البلاغیة خاصة الاستعارة والإنسنة والتشبیة، مما یجعلها تتخذ شکلاً رمزیاً. إن الطاقة الدلالیة للمفردات المتعلقة بعناصر الطبیعة فی قصائد هذین الشاعرین تتناسب مع الموضوع والسیاق العام لقصیدتهم بطریقة إیجابیة وسلبیة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الأدب المقارن
  • التوظیف الأدبی
  • الطبیعة النباتیة
  • شوقی بزیع
  • منوشهر آتشی

مراجع

آتشی، منوچهر (1386). مجموعه اشعار. جلد 2. چاپ اوّل. تهران: نگاه.
ابوالحسنی، زهرا؛ میرمالک ثانی، مریم السادات (1387). بررسی کتاب‌های درسی دانشگاهی براساس نظریۀ نقش‌گرای نظام‌مند هلیدی و مقایسۀ آن با متون همسان غیر درسی (معرفی یک پایان­نامه). مجلة پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی، 13 (20)، 129-143.
ایشانی، ظاهره؛ نعمتی قزوینی، معصومه (1392). بررسی انسجام و پیوستگی در سورۀ صف با رویکرد زبان‌شناسی نقش‌گرا. مجلّة انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، 9 (27)، 65-95.
بزیع، شوقی (2005). الأعمال الشعریة. الجزء 2. الطبعةالأولی. بیروت: المؤسسة العربیة للدراسات والنشر.
تولان، مایکل (1386). روایت شناسی؛ درآمدی زبان‌شناختی - انتقادی. ترجمة فاطمه علوی و فاطمه نعمتی. تهران: سمت.
دحبور، احمد (2001). أفق التحولات فی الشعر العربی: دراسات و شهادات أدبیة. الطبعة الأولی. عمان: مؤسسة عبدالحمید شومان والمؤسسة العربیة للدراسات و النشر.
سالم المزایدة، إسماعیل سلیمان (2014). تجربة شوقی بزیع الشعریة و واتجاهات موضوعیة وفنیة. رسالة مقدمة إلی عمادة الدراسات العلیا استکمالا لمتطلبات الحصول علی درجة الدکتوراه فی الأدب. قسم اللغة العربیة. جامعة مؤتة.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1372). صور خیال در شعر فارسی. چاپ پنجم. تهران: آگاه.
الشکعة، مصطفی (1983). الأدب الأندلسی موضوعاته وفنونه. الطبعة الخامسة. بیروت: دار العلم للملائین.
شمیسا، سیروس (1376). سبک­شناسی شعر. تهران: فردوس.
صبحی الفاعوری، عونی (2006). دلالات الأزهار فی دیوان «ما أقل حبیبتی للشاعر راشد عیسی. مجلة جامعة دمشق. 22 (3+4)، 165-189.
ضیف شوقی, احمد (1963). تاریخ الأدب العربی، العصر الاسلامی. الطبعة سبع عشرة، مصر: دارالمعارف.
عبدالباقی، أحمد محمد (1991). معالم الحضارة العربیة فی القرن الثالث الهجری. الطبعة الأولی. بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیة.
عتیق، عبدالعزیز (بی­تا). الأدب العربی فی الأندلس. بیروت: دار النهضة العربیة.
قناوی، عبدالعظیم (1404). الطبیعة فی الشعر الجاهلی. بیروت: دار النهضة العربیة.
مختاری، محمد (1371). انسان در شعر معاصر. تهران: توس.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار