نشانه‌شناسی عناصر ارتباطات غیر کلامی در رمان‌های منزل بورقیبه از ایناس العباسی و شب ناسور اثر ابراهیم حسن‌بیگی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

2 دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

3 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد خوی، دانشگاه آزاد اسلامی، خوی، ایران

چکیده

ارتباطات غیر کلامی نقشی غیر قابل انکار در انتقال مفاهیم و موضوعات مورد نظر فرد دارند که ارتباطات کلامی از بیان آن‌ها عاجز است. بررسی‌ها نشان می‌دهد کاربرد این نوع ارتباطات در رمان‌های معاصر نیز گسترشی روزافزون داشته و نویسندگان، آگاهانه یا غیرآگاهانه از آن بهره برده‌اند. پژوهش حاضر نیز با تکیه بر مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی و با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی به بررسی نشانه‌شناسانۀ عناصر ارتباطات غیر کلامی در رمان‌های منزل بورقیبه از ایناس العباسی و شب ناسور اثر ابراهیم حسن‌بیگی پرداخته و میزان بهره‌گیری نویسندگان از این عناصر و نیز کارکردهای مورد نظر هر یک را تبیین کرده است. حاصل پژوهش حاکی از آن است که ایناس العباسی در 53 مورد از این عناصر بهره برده است که بیشتر بیانگر مضامینی مانند غم و اندوه و... است. در مقابل در رمان حسن‌بیگی 120 مورد ارتباط غیر کلامی به چشم می‌خورد که مفاهیمی مانند اضطراب و دلهره و... را به مخاطب انتقال می‌دهد. در رمان هردو نویسنده، عناصر پیرازبان بیشترین کاربرد را در انتقال پیام داشته است؛ همچنین بیشترین کارکرد مورد استفادۀ آن‌ها، کارکرد جانشینی و پس از آن تکمیلی است. سایر کارکردها نیز در رمان‌ها بازتابی نداشته‌اند.ارتباطات غیر کلامی نقشی غیر قابل انکار در انتقال مفاهیم و موضوعات مورد نظر فرد دارند که ارتباطات کلامی از بیان آن‌ها عاجز است. بررسی‌ها نشان می‌دهد کاربرد این نوع ارتباطات در رمان‌های معاصر نیز گسترشی روزافزون داشته و نویسندگان، آگاهانه یا غیرآگاهانه از آن بهره برده‌اند. پژوهش حاضر نیز با تکیه بر مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی و با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی به بررسی نشانه‌شناسانۀ عناصر ارتباطات غیر کلامی در رمان‌های منزل بورقیبه از ایناس العباسی و شب ناسور اثر ابراهیم حسن‌بیگی پرداخته و میزان بهره‌گیری نویسندگان از این عناصر و نیز کارکردهای مورد نظر هر یک را تبیین کرده است. حاصل پژوهش حاکی از آن است که ایناس العباسی در 53 مورد از این عناصر بهره برده است که بیشتر بیانگر مضامینی مانند غم و اندوه و... است. در مقابل در رمان حسن‌بیگی 120 مورد ارتباط غیر کلامی به چشم می‌خورد که مفاهیمی مانند اضطراب و دلهره و... را به مخاطب انتقال می‌دهد. در رمان هردو نویسنده، عناصر پیرازبان بیشترین کاربرد را در انتقال پیام داشته است؛ همچنین بیشترین کارکرد مورد استفادۀ آن‌ها، کارکرد جانشینی و پس از آن تکمیلی است. سایر کارکردها نیز در رمان‌ها بازتابی نداشته‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Semiotic Study of Non-Verbal Communicative Elements in the Novels of Bouraghiba House by Ines Abbasi, and Shabe Nasoor by Ibrahim Hassanbeigi

نویسندگان [English]

  • Sakineh Azadi 1
  • Alireza Shohani 2
  • Ayat Shokati 3
1 Ph.D. student, Persian language and literature, Ilam state University, Ilam, Iran.
2 , Associate professor, Persian language and literature, Ilam state University, Ilam, Iran
3 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Khoy Branch, Islamic Azad University, Khoy, Iran
چکیده [English]

Non-verbal Communicative Elements have an undeniable role in conveying intended concepts and subjects for which verbal communications fail to convey. Studies show that these communications are among most frequently used elements in modern novels and novelists, either consciously or unconsciously. Have applied them. Emphasizing on the American School of Comparative Literature and using the descriptive-analytical technique, the writers of the current study aim at scrutinizing a semiotic study of elements in the novels of Bouraghiba House by Ines Abbasi, and Shabe Nasoor by Ibrahim Hassanbeigi and the extent of the usage of these elements and their functions. The results of the study indicate that Ines Abbasi has used the elements 53 times which mostly express sadness and sorrow whereas in Hassanbeigi's novel, there are 120 Non-verbal communicative elements conveying concepts like stress and anxiety to the reader. In both novels the paralinguistic elements have the most usage in conveying the message; also, substitutive function is the mostly-used one and the next is complementary. Other functions have not been reflected in both novels.

کلیدواژه‌ها [English]

  • nonverbal ommunication
  • Bouraghiba House
  • Ines Abbasi
  • Shabe Nasoor
  • Ibrahim Hassanbeigi

عنوان مقاله [العربیة]

سیمیائیة عناصر الاتصال غیر اللفظی فی روایات منزل بورقیبة لإیناس العباسی و شب ناسور لإبراهیم حسن‌بیکی

چکیده [العربیة]

یلعب الاتصال غیر اللفظی دورا لا یمکن إنکاره فی نقل المفاهیم والمواضیع التی یریدها الشخص، والتی لا یستطیع الاتصال اللفظی التعبیر عنها. تظهر الدراسات أن استخدام هذا النوع من الاتصال فی الروایات المعاصرة آخذ فی التوسع، وقد استفاد الکتاب منه عن قصد أو عن غیر قصد. تم البحث فی سیمیائیة عناصر الاتصال غیر اللفظی فی روایات منزل بورقیبة لإیناس العباسی و شب ناسور لإبراهیم حسن‌بیکی ومدى استخدام المؤلّفین لهذه العناصر، وشرح أیضا الوظائف المقصودة لکل منهما متمسکا بالمدرسة الأمریکیة للأدب المقارن وباستخدام المنهج الوصفی التحلیلی. وتشیر نتیجة البحث إلى أن إیناس العباسی استخدمت هذه العناصر فی 53 حالة معظمها تعبر عن مواضیع مثل الحزن و ... من ناحیة أخرى، هناک 120 حالة اتصال غیر لفظی فی روایة حسن‌بیکی، والتی تنقل مفاهیم مثل القلق والتخوف للجمهور. فی روایتی المؤلّفین، کانت السلوکیات الصوتیة هی الأکثر استخداما فی نقل الرسالة؛ أیضا، الوظیفة الأکثر استخداما هی الوظیفة الاستبدالیة ثم الوظیفة الاستکمالیة. وظائف أخرى لم تنعکس فی الروایات.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الاتصال غیر اللفظی
  • إیناس العباسی
  • منزل بورقیبة
  • إبراهیم حسن‌بیکی
  • شب ناسور

مراجع

احدیان، محمد (1374). مقدّمات تکنولوژی آموزشی. چاپ دوازدهم. تهران: نشر و تبلیغ بشری.
آذری، غلامرضا؛ نبیان، فاطمه (1390). تحلیل محتوای ارتباطات غیر کلامی شخصیت‌های آثار برگزیده سیمین دانشور. فرهنگ ارتباطات، 1 (2)، 103-144.
آرژیل، مایکل (1378). روان‌شناسی ارتباطات و حرکات بدن. ترجمۀ مهناز حیدری. تهران: مهتاب.
اسمیت، آلفرد. جی. (1381). ارتباطات و فرهنگ. ترجمۀ اکرم هادی‌زاده و همکاران. جلد 2. تهران: سمت.
باوان‌پوری، مسعود؛ غیبی، عبدالاحد؛ حاجی‌زاده، مهین؛ پروینی، خلیل (1399). الاتصال غیر اللفظی فی روایة موت صغیر لمحمد حسن علوان دراسة سیمیولوجیّة. بحوث فی اللغة العربیة، 12 (23)، 109-124.
پهلوان‌نژاد، محمدرضا (1386). ارتباطات غیر کلامی و نشانه‌شناسی حرکات بدنی. زبان و زبان‌شناسی، 3 (6)، 13-34.
پیس، آلن؛ پیس، باربارا (1387). کتاب جامع ارتباطات غیر کلامی (زبان بدن). ترجمۀ فریبرز باغبان. مشهد: پژوهش توس.
حسام‌زاده، منصور همایون (1391). زبان بدن، بایدها و نبایدهای زبان بدن. چاپ سوم. تهران: پورنگ.
حسن‌بیگی، ابراهیم (1397). شب ناسور. چاپ دوم. تهران: موزة عبرت ایران.
خلاف، جلول (2019). قنوات الاتصال غیر اللفظی فی القرآن الکریم دلالاته وتأثیره. مجلة المعیار. 23 (45)، 210-237.
رﯾﭽﻤﻮﻧﺪ وﯾﺮﺟﯿﻨﯿﺎ ﭘﯽ؛ مک‌ﮐﺮوﺳﮑﯽ، جیمز سی (1388). رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﻏﯿﺮﮐﻼﻣﯽ در رواﺑﻂ ﻣﯿﺎن‌ﻓﺮدی (درس‌نامۀ ارﺗﺒﺎﻃﺎت غیر کلامی). ﺗﺮﺟﻤﮥ ﻓﺎﻃﻤﻪ‌ﺳﺎدات ﻣﻮﺳﻮی و ژیلا ﻋﺒﺪاﻟﻪﭘﻮر. چاپ دوم. ﺗﻬﺮان: داﻧﮋه.
سالاری­فر، محمدرضا؛ آذربایجانی، مسعود؛ موسوی اصل، سید مهدی؛ عباسی، اکبر؛ کاویانی، محمد (هیئت مؤلّفان) (1382). روان­شناسی اجتماعی با نگرش به منابع اسلامی. تهران: سمت.
سامووار، لاری؛ پورتر، ریچارد، استفانی، لیزا (1379). ارتباط بین فرهنگ‌ها. ترجمۀ غلامرضا کیانی و اکبر میرحسنی. تهران: باز.
سجودی، فرزان (1382). نشانه‌شناسی کاربردی. تهران: قصه.
العباسی، إیناس (2018). منزل بورقیبة. بیروت: دار الساقی.
علیپور ملاباشی، یاور (1398). وبلاگ ارتباطات اجتماعی. آخرین بازدید 02/08/1399. http://ertebatemosbat. blogfa.com/post/16
فرهنگی، علی‌اکبر (1374). ارتباطات انسانی (مبانی). تهران: خدمات فرهنگی رسا.
فرهنگی، علی‌اکبر (1375). ارتباطات غیر کلامی - هنر استفاده از حرکات و آواها. میبد: دانشگاه آزاد اسلامی.
کاتلر، جفری (1380). زبان اشک‌ها (نگاهی روان‌شناختی به گریستن). ترجمۀ طاهره جواهرساز. تهران: جوانه رشد.
کریمی، عبدالعظیم (1380). الگوی نمادین و غیر کلامی در تعلیم و تربیت نامریی. تهران: منادی تربیت.
لطفی، علی (1389). قرآن و حدیث: چهره و ارتباط غیر کلامی در آموزه‌های قرآنی. مجلّة مشکوة. (109)، 8-28.
لیتل جان، استیفن (1384). نظریه‌های ارتباطات. ترجمۀ سید مرتضی نوربخش و سید اکبر میرحسنی. تهران: جنگل.
محسنیان‌راد، مهدی (1385). ارتباط‌شناسی؛ میان‌فردی، گروهی، جمعی. تهران: سروش.
ویکر، رابرت (1388). چگونه دیگران را متقاعد کنیم؟ با گفتن و نوشتن. ترجمۀ مژگان قشقایی‌پور. چاپ دوم. تهران: افراز.
یول، جورج (1378). بررسی زبان. ترجمۀ محمود نورمحمدی. تهران: راهنما.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار