کودتا و سیاست در رمان‌های السمان والخریف و دکتر نون، زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 دانشجوی کارشناسی‌ارشد زبان و ادبیات فارسی، گرایش ادبیات تطبیقی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

در نوشتار پیش رو، دو رمان السمان والخریف نوشتة نجیب محفوظ و دکتر نون، زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد اثر شهرام رحیمیان، با توجّه به همانندی‌ها و تفاوت‌های مضمونی و ساختاری که در این دو اثر وجود دارد، مبنای بحث و بررسی تطبیقی قرار گرفته است؛ بنابراین روش پژوهش تطبیقی، براساس مکتب آمریکایی و روش کلّی آن، توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر بهره‌گیری از داده‌های مستنتج از کتاب‌ها و مقاله‌های در ارتباط با مسئلۀ پژوهش است. ازجمله نتایج پژوهش این است که بین دو رمان ازنظر مضمونی شباهت‌های بیشتری دیده می‌شود و مشابهت‌های دو رمان در جنبه‌های فرمی و ساختاری در مرتبۀ بعدی قابل ملاحظه است. تفاوت‌های ساختاری در دو رمان، به‌علّت تفاوت سبک و رویکرد کلّی دو نویسنده است. به‎طور کلّی، نجیب محفوظ در این رمان رویکردی کلاسیک و متعارف دارد؛ امّا رحیمیان رویکردی مدرن و گاه ساختارگریزانه در پیش گرفته است. نکتۀ دیگر اینکه در این دو رمان، انقلاب‌های سیاسی و تأثیرشان بر زندگی  قهرمان دو رمان، در دو برهۀ سرنوشت‌ساز در تاریخ دو کشور واکاوی شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Coup., Politics in the Novels Al Aseman va Al Kharif, Dr Noon Loves His Wife more than Mosadegh

نویسندگان [English]

  • Abdol Reza Naderifar 1
  • Bahman Mohammadi 2
1 Assistant Professor of Persisn Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran
2 M.A.Student of Persisn Language and Literature, Comparative Literature Major, Faculty of Literature and Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

In this research, two novels "Asman and Al-Kharif" (1962) by "Najib Mahfouz" and "Dr. Noon loves his wife more than Mossadegh" by Shahram Rahimian (2001), are compared according to the similarities and thematic and structural differences. Therefore, the comparative research method in this article is based on the American school, and the general research method is descriptive-analytical and based on the use of data derived from books and articles related to the research issue. One of the results of the research is that there are more similarities between the two novels in terms of content and the similarities between two novels in terms of form and structure are significant in the next step. The structural differences in two novels are due to differences in the style and general approach of the two authors. In general, Najib Mahfouz has a classic and conventional approach in this novel, but Rahimian has taken a modern and sometimes escape structural approach. Another point is that in these two novels, the political revolutions and their impacts on the life of the hero of two novels have been studied in two crucial moments in the history of two countries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Al-Saman and Al-Khareef
  • Dr. Noon loves his wife more than MossadeghNajib Mahfouz
  • Shahram Rahimian
  • Vocabulary
  • comparative literature
  • coups and politics

عنوان مقاله [العربیة]

الانقلاب والسیاسة فی روایتی السمان والخریف والدکتور نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد

چکیده [العربیة]

تسعی هذه الورقة البحثیة لدراسة روایتی السمان والخریف لنجیب محفوظ وروایة دکتر نون زنش را بیشتر دوست دارد لشهرام رحیمیان ومن الدوافع الأساسیة للخوض فی غمار هذه الدراسة المقارنة هی حضور الکثیر من التماثلات والاختلافات فی مستوی البنیة والمضمون فی هاتین الروایتین وتتمّ الدراسة المقارنة علی ضوء المدرسة الأمریکیة للأدب المقارن والمنهج العام المتتبع فیها هو المنهج الوصفی _ التحلیلی وتعتمد الدراسة علی مجموعة من النماذج والمعلومات المستلة من البحوث والکتب ذات الصلة بموضوع هذا البحث وما توصل إلیه البحث هو أن وجوه الاشتراک والتماثل بین الروایتین أکثر من وجوه اختلافهما ونلحظ التماثلات الکثیرة بین الروایتین فی مستوی الموضوع کما نلحظ التماثلات الکثیرة فی مستوی البنیة والجانب الظاهراتی للروایتین ووجوه الاختلاف تعود إلی المفارقة فی الأسلوب والاتجاه العام للمبدع والأدیب.نری النزعة التقلیدیة الکلاسیکیة للنجیب محفوظ فی روایته ولکن نلحظ النزعة الجدیدة الحداثویة تارة والنزعة التقویضیة تارة أخری لشهرام رحیمیان فی روایته. هذا و نلحظ عند إمعان النظر فی هاتین الروایتین أنهما تنعکسان الثورات السیاسیة وتأثیرها علی حیاة بطل الروایتین فی البرهتین المصیریتین من الزمن فی تاریخ البلدین.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • السمان والخریف
  • دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد
  • نجیب محفوظ
  • شهرام رحیمیان
  • الأدب المقارن
  • الانقلاب
  • السیاسة

مراجع

اخوت، محمّد (1371). دستور زبان داستان. چاپ اوّل. اصفهان: فردا.
براهنی، رضا (1368). قصّه‌نویسی. چاپ چهارم. تهران: البرز.
پاینده، حسین (1389). شخصیت‌پردازیِ کوبیستی در یک رمان مدرن ایرانی. مجلۀ اطلاعات حکمت و معرفت، (49)، 9–17.
تقوی، محمّد و الهام دهقان (1388). موتیف چیست و چگونه شکل می‌گیرد؟. فصلنامۀ تخصّصی نقد ادبی، 2 (8)، 7–31.
رحیمیان، شهرام (1383). دکتر نون، زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد. چاپ دوم. تهران: نیلوفر.
عرب‌نژاد، زینب؛ مریم ایرانمنش و محمدرضا نصر اصفهانی (1392). تطبیق محتوای سه‌گانۀ نجیب محفوظ و طوبی و معنای شب شهرنوش پارسی‌پور از دیدگاه عناصر داستانی. نشریۀ ادبیات تطبیقی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، 5 (9)، 130-154.
علوش، سعید (1987). مدارس الأدب المقارن. الطّبعة الأولی. بیروت: المرکز الثقافی العربی.
عموری، نعیم و رقیه منصوری مقدم (1394). کاوشی بر رمان بدایة و نهایة نجیب محفوظ براساس نقد فمینیستی. پژوهش‌نامۀ زنان، پژوهش‌نامۀ علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 6 (1)، 131–151.
غنیمی هلال، محمّد (1373). ادبیات تطبیقی. ترجمۀ سید مرتضی آیت‌الله‎زاده شیرازی. تهران: امیرکبیر.
فرزاد، عبدالحسین (1374). المنهج فی التاریخ الأدب العربی (تاریخ ادبیات عرب). چاپ اول. تهران: سخن.
مجیدی، حسن و طاهره رستمی (1392). تحلیل و بررسی ویژگی‌های رئالیسم در داستان زُقاق المَدَق نجیب محفوظ. فصلنامه تخصصی مطالعات داستانی، 1 (3)، 77–91.
محفوظ، نجیب (1962). السمان والخریف. الطّبعة الأولی. القاهرة: دار مصر للطباعة.
میرصادقی، جمال (1394). عناصر داستان. چاپ نهم. تهران: سخن.
الندوی، محمّد نجم الحق (2010). نجیب محفوظ و ضوء نزعاته الأدبیة. الطّبعة الثانیة. دار للکتاب العالمی للنشر والتوزیع.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار