بررسی تطبیقی پیرنگ غیرخطی در رمان «مملکة الغرباء» از الیاس خوری و «من ببر نیستم» از محمدرضا صفدری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته کارشناسی‎‌ارشد، زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

2 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

3 استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

چکیده

داستان‌پردازی عنصر مهمّ پیرنگ را به‌عنوان شاکلۀ اصلی رمان دربر دارد. پیرنگ از عناصر شروع، گسترش، تعلیق، نقطۀ اوج، گره‌گشایی و پایان تشکیل‌شده است که این نوع ترتیب عناصر را در داستان‌های کلاسیک می‌توان یافت. در حالی که ترتیب عناصر پیرنگ منظّم سنّتی در رمان‌های پست‌مدرن با نوعی برهم‌ریختگی و هنجارشکنی در بافت هنری پیرنگ همراه است؛ زیرا هدف اصلی در داستان‌های پست‌مدرن برخلاف داستان سنّتی، شالوده‌شکنی و بیان افکار نویسنده به‌طور آزاد و بی‌قید در قالب تداعی‌های ذهنی شخصیت‌های داستان و به‎‌چالش‌کشیدن ذهن مخاطب است. رمان‌‌های پست‌مدرن ملکة الغرباء از الیاس خوری‌ و من ببر نیستم، پیچیده به بالای خود تاکم از محمدرضا صفدری با داشتن پیرنگی نامنظم، بافتی آشفته به خواننده ارائه داده‌اند. بر این اساس پژوهش حاضر بر آن است تا با روش توصیفی - تحلیلی مؤلّفه‌های پیرنگ غیر خطی را در دو رمان یادشده واکاوی کند. نتایج نشان می‌دهد شیوه پیرنگ‌سازی در دو رمان به‌گونه‌ای است که ترتیب تقویمی توالی وقایع در آن کنار گذاشته می‌شود و رخدادها پس و پیش روایت می‌شوند و بسیار پیش می‌آید که اصلاً زمان حالی در روایت وجود ندارد؛ همچنین بارزترین ویژگی پیرنگ غیر خطی در دو رمان مورد بحث ابهام در روابط، فقدان پیکره، عدم انسجام و نمایش‌محوری است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Nonlinear Plot in the Novels of The Kingdom of Strangers by Elias Khoury and I Am Not a Tiger by Mohammad Reza Safdari

نویسندگان [English]

  • Norooz Poodineh Bahri 1
  • Abdolbaset Arab Yusofabadi 2
  • Mojtaba Behroozi 3
1 Master student of Arabic Language and Literature, Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Zabol, Zabol, Iran.
2 . Corresponding Author, Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Zabol, Zabol, Iran
3 . Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Zabol, Zabol, Iran
چکیده [English]

One of the important elements of the novel that constitutes its main form is the element of plot. The plot consists of a structure consisting of start, expansion, suspension, climax, untying, and ending. Knowing this structure allows the reader to experience the story well and understand it through a specific time process. Contemporary novelists, given the experience they gained from the new world, They found that in writing the story, the sequence of the plot structure could be broken and disturbed. In such stories, due to the abandonment of accepted traditions of art and the creation of new narrative styles, the events of the story are intertwined and the boundary between beginning and end is not defined. It also sometimes happens that the characters of the story invite the reader to implicitly play a role in the ending of the story. In the present study, based on the descriptive-analytical method, an attempt is made to make a comparative study of nonlinear plot in the novel “Land of the Missing” by Elias Khoury and the novel “I am not a tiger” by Mohammad Reza Safdari. Given that in these two works, traces of modern and postmodern fiction can be seen; Therefore, the initial impression is that the plot of both stories is very confused; In addition to time confusion and lack of sequence in the retelling of events, open ending and inviting the reader to end the story is also used. Also, the novel Land of the Missing has a further collapse in the traditional order of the story.

کلیدواژه‌ها [English]

  • orthography
  • nonlinear plot
  • low death novel
  • Elias Khoury
  • MohammadReza Safdari
  • The Kingdom of Strangers
  • I am not a tiger - I am wrapped up

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة مقارنة عن الحبکة المتشظّیة بین روایتی ملکة الغرباء لإلیاس خوری ومن ببر نیستم لمحمدرضا صفدری

چکیده [العربیة]

تعدّ الحبکة عنصرا هامّا لبنیة الروایة والتی تتکوّن من التمهید، والعقدة، والتعلیق، والذروة، والحلّ، والنهایة. شُیّدت الروایة التقلیدیة علی خطة محکمة راعت فیها التسلسل الزمنی لعناصر الحبکة، فی حین عملت الروایة مابعد الحداثیة علی تکسیر خطیة الزمن، وقدمت الحکایة بشکل مختلف تماما وفق سرد متقطع. وبهذا فإنها استهدفت الحبکة بشکل مباشر، من خلال تفتیتها، وکان السعی من وراء هذا کله هو تشویش القارئ وإرباکه. تحوی روایتا ملکة الغرباء لإلیاس خوری ومن ببر نیستم لمحمدرضا صفدری علی حبکة متشظیة مخالفة للواقع. تسعی هذه الدراسة وفقا للمنهج الوصفی - التحلیلی إلی الکشف عن خصائص الحبکة المتشظیة للروایتین. وأظهرت النتائج علی أن حبکة الروایتین تطرد الزمن الکرونولوجی الخطی مؤکدة علی تکسیر خطیة الزمن؛ لأنها تغوص فی نص ینقل بحوار داخلی ومضبب بأسالیب تیار الوعی، وتکسیر الزمن. ومن أهم خصائص الحبکة للروایتین التعقید، والتفکیکیة، وعدم الانسجام، والتمثیلیة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الحبکة المتشظیة
  • عدم الانسجام
  • التفکیکیة
  • التمثیلیة
  • مملکة الغرباء
  • من ببر نیستم
أبو‎‌شریف، عبد‎‌القادر (2000). مدخل إلی تحلیل القصّة. الطّبعة الثانیة. دار ‎‌الفکر.
بخشی، مریم؛ منوچهر تشکری و قدرت قاسمی‎‌پور (1394). مصادیق پیرنگ فرمالیستی در داستان‌های کوتاه فارسی. متن‌پژوهی ادبی، 21 (72)، 87-116.
پاینده، حسین (1389). داستان کوتاه در ایران: داستان‌های رئالیستی و ناتورالیستی. چاپ اول. تهران: نیلوفر.
ترابیان، علی‌اکبر (1384). کارگاه داستان‌نویسی. چاپ اول. تهران: سنبله.
خوری، الیاس (2007). مملکة الغرباء. الطّبعة الثانیة. بیروت: دار الآداب.
صفدری، محمدرضا (1382). من ببر نیستم پیچیده به بالای خود تاکم. چاپ دوم. تهران: ققنوس.
لحمدانی، حمید (2000). بنیة النص السردی من منظور النقد الأدبی. الطّبعة الثالثة. بیروت: المرکز الثقافی.
ملیکی، إیمان (2019). تفتّت الحبکة وانحلال الحکایة فی روایة أهداب الخشیة لمنی بشلم. آفاق للعوم، 4 (16)، 161-172.
نهی، بنت محمد جمیل (2008). تقنیات حداثیة فی الروایة الأردنیة: 1990-2005 م. الجامعة الهاشمیة: رسالة الماجستیر.
هانیول، آرتور (1383). طرح در رمان مدرن. ترجمة پاینده، حسین. چاپ اول. تهران: روزگار.