کاوش تطبیقی گفتمان بوشی گرمس در حین ترکنَا الجِسر و پیکر فرهاد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان وادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و زبان‌های خارجی، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج ، ایران

2 دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی ، کرمانشاه، ایران

3 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی ، کرمانشاه، ایران

چکیده

در ادبیات داستانی، راوی خود را در برابر جهانی مشترک با دیگران و در عین حال متفاوت می‌یابد. گاهی در نقاط مختلف دنیا، این تفاوت‌ها به شباهت‌هایی قابل درک تبدیل می‌شود. منطقۀ خاورمیانه با تاریخ پرآشوب خود می‌تواند ذهن مشابهی را برای روایتگران عصر حاضر ایجاد کند. این اشتراکات روحی در بیان روایت، گسترة مناسبی برای پرداختن به پژوهش‌های تطبیقی است. این جستار با رویکردی توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مکتب آمریکایی به کاوشی تطبیقی در روایت‌های «حین ترکنا الجسر» از عبدالرحمن منیف و «پیکر فرهاد» از عباس معروفی می‌پردازد. این روایت‌ها از ابتدای ارسال پیام فرستنده به مخاطب تا دریافت بافت‌های متفاوت گفتمانی، خواننده را به سوی درک مناسبات و ترکیب درونی اثر ادبی به منظور دست‌یابی به ساختار نهایی روایت‌ها هدایت می‌کنند. در این پژوهش با بررسی پی‌رفت‌ها و قاعده‌های مختص به زبان رمان‌ها وتقطیع ساختارهای سطح روایی، نشانه‌های حسی- ادراکی استخراج شده‌است. این نشانه­ها در جریان سیّال ذهن روایتگران به کنش‌های قهرمان‌ها سمت و سو داده و منجر به کشف گفتمان‌های بوشی در نظام معنایی می‌شوند. نشانه‌های عینی که در گذر زمان به روزمرگی رسیده‎اند در فصل جدیدی از انفصال معنایی قرار می‌گیرند. ایجاد معناهای تازه و پیش‌تنیدگی‌ها و پس‌تنیدگی‌های زمانی دریافت‌های زیبایی‌شناسی را از خلال چاله‌های معنایی نمایان می‌کند. شوش‌گر‌ها با خروج از موقعیت‌های سلبی در جهت رسیدن به استعلای معنای بودن، توالی گفتمان بوشی را خلق می‌کنند. گفتمان‌های بوشیِ محصول جریان سیال ذهن روایگران در بُعدی حسی-ادراکی و نموداری پر جهش از سلب به ایجاب به خلق نشانه‌های جدید و متفاوت می‌پردازند.
 


کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Greimas's Existential Discourse in "Heyn Taraknã Aljsr" and "Peykar- e- Farhãd

نویسندگان [English]

  • Azar Daneshgar 1
  • Khalil Baygzade 2
  • Leila Rahmatian 3
1 Corresponding Author, PhD in Persian Language and Literature, Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Foreign Languages, Islamic Azad University, Karaj, Iran
2 Associate Professor of Persian Language and Literature, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran,
3 PhD Student of Persian Language and Literature, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran,
چکیده [English]

                                                                               
In the narrative literature, the narrator finds himself against a shared world with others at the same time. Sometimes in different parts of the world, these differences become understandable. The Middle East, with its turbulent history, can create a similar mindset for contemporary observers. These psychological similarities to narrative expressions are a good way to address comparative research. This essay deals with an American-based descriptive-analytical approach to comparative exploration of narratives by "Abdul Rahmãn Manif" during “"Heyn Taraknã Aljsr" and "Peykar- e- Farhãd". These narratives lead the reader from reading the message from the beginning of the sender's message to the reader's various discourse textbooks to understand the relationships and internal composition of literary work in order to achieve the ultimate structure of narratives . In this research, sensory-cognitive symptoms have been extracted from the study of novel texts and rules specific to the level of narrative structures. These signs in the course of the stream of consciousness of narrators propelled into the actions of the heroes and they led to the discovery of existential discourses in the semantic system. Objective signs that have become commonplace over time fall into a new chapter of semantic separation. Creating new meanings and temporal and post-temporal manifestations show aesthetic perceptions through semantic holes. By coming out of negative situations in order to achieve the transcendence of meaning, the Shushigars create the sequence of Bush's discourse. Bush's discourses are the product of stream of consciousness of the narrators' minds in the sensory-perceptual dimension and a leaping diagram of deprivation necessitates the creation of new and different signs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Comparative Literature
  • Existential discourse
  • Semantics
  • “"Heyn Taraknã Aljsr" and "Peykar

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة المقارنة للخطاب بوشی جرمس خلال ترکنَا الجِسر و پیکر فرهاد

چکیده [العربیة]

فی الأدب القصصی ، یجد الراوی نفسه حقیقتاَ ضد عالم مشترک مع الآخرین ولکن فی أجزاء مختلفة من العالم، هذه الاختلافات فی بعض الأحیان تتحول إلى أوجه التی مفاهیمها مفهومة. یمکن للشرق الأوسط ، أن یخلق عقلیة مماثلة للمشاهدین فی الوقت الحاضر. مع تاریخه المضطرب. هذه المشترکات النفسیة فی تعبیر القصصی مکان جیدة لمعالجة البحوث المقارنة یتناول هذا المقال مقارنة وصفیة تحلیلیة للولایات المتحدة فی روایات حین ترکنَا الجِسر» من عبدالرحمن منیف و «پیکر فرهاد» من عباس معروفی تقود هذه الروایات القارئ من قراءة الرسالة من بدایة رسالة المرسل إلى کتب الخطاب المختلفة للقارئ لفهم العلاقات والتکوین الداخلی للعمل الأدبی من أجل تحقیق الهیکل النهائی للروایات. فی هذا البحث، تم استخراج الأعراض الإدراکیة الحسیة من دراسة النصوص والقواعد الجدیدة الخاصة بمستوى الهیاکل السردیة. هذه العلامات فی سیاق مجرى عقول الرواة دفعت إلى تصرفات الأبطال وأدت إلى اکتشاف خطابات بوشی فی النظام الدلالی. العلامات الموضوعیة التی وصلت إلى نهایتها کل یوم فی فصل جدید وصلوا إلی الفصل جدید من انهیار الدلالات. تظهر معانی جدیدة الملمس السابق والماضی و التنزیلات الجمالیة من خلال الثقوب الدلالیة. یخلق منطق الخطاب تتابع خطاب بوشی ولهذا إنه یترک موقفًا حاسمًا من أجل تحقیق تفوق المعنى. تعد خطابات بوشی نتاج تدفق السوائل لعقول المتابعین فی الإدراک الحسی المقبل وفائض رسومی للعناصر التی تمیل إلى خلق علامات جدیدة ومختلفة للاضطراب.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الأدب المقارن
  • خطاب بوشی
  • رمزیة
  • علم الدلالة
  • حین ترکنَا الجِسر
  • جسد فرهاد
اکبری بیرق، حسن و قربانیان، مریم (1391). زمان روایی در رمان پیکرفرهاد. نقد ادبی، سال پنجم، شماره 8، 7- 24.
ایرانی، محمد و رضابیگی، مریم و قربانیان، مریم (1392)، شیوۀ شخصیت‌پردازی دووجهی در پیکر فرهاد عباس معروفی.  ادبیات پارسی معاصر، سال سوم، شمارۀ 4، 1-18.
ایگلتون، تری (1380). پیش‌درآمدی بر نظریه ادبی. ترجمه عباس مخبر، چاپ دوم، تهران: مرکز.
حدادی‌نیا، سعیده (1395). بررسی نشانه‌- معناشناسیِ روایت در رمان‌های عباس معروفی براساس نظریۀ روایی گرمَس (مطالعۀ موردی: رمان‌های سمفونی‌مردگان، سال‌بلوا و پیکرفرهاد). خلیل بیگ‌زاده، دانشگاه رازی.
رحمتیان، لیلا (1396)، تحلیل تطبیقی رمان‌های «اهل غَرق» و «به سوی فانوس دریایی» بر اساس نظریۀ گفتمان روایی گرمس. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه رازی.
سادات الحسینی، راضیه سادات و میرزایی، فرامرز (1393). کارکردهای توصیف در رمان حین ترکنا الجسر. زبان و ادبیات عربی، سال ششم، شمارۀ 11، 1-26.
شعیری، حمیدرضا (1383). مطالعۀ فرآیند تنشی گفتمان ادبی. ادبیات معاصر جهان. سال دوازدهم. شمارۀ 25. 187-205.
------------- (1386). بررسی انواع نظام‌های گفتمانی از دیدگاه نشانه‌ـ ‌معناشناسی. مجموعه مقالات دانشگاه علامه طباطبایی. سال نهم. شماره 219. 106- 119.
------------- (1388). از نشانه‌شناسی ساختارگرا تا نشانه‌معناشناسی گفتمانی. نقدادبی. سال دوم. شمار8. 33- 52.
------------ (1388). مبانی نظری تحلیل گفتمان رویکرد نشانه‌ـ معناشناختی. پژوهش‌نامه فرهنگستان هنر. سال چهارم. شماره 12. 54- 72.
------------ (1383). مبانی معناشناسی نوین. چاپ اول. تهران: سمت.
------------ (1391). نامۀ نقد. مجموعه مقالات دومین همایش ملی نقد ادبی با رویکرد نشانه‌شناسی ادبیات. چاپ اول. تهران: خانۀ کتاب.
----------- (1392). نشانه‌ـ معنا شناسی دیداری نظریه و تحلیل گفتمان‌های هنری، چاپ اوّل.تهران: سخن.
----------- (1395الف). تجزیه و تحلیل نشانه‌ـ معناشناختی گفتمان، چاپ چهارم. تهران: سمت.
----------- (1395ب). نشانه‌- معناشناسی ادبیات: نظریه و روش تحلیل گفتمان ادبی، چاپ اول. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
------------ و وفایی، ترانه (1388). ققنوس راهی به نشانه‌معناشناسی سیّال. چاپ اوّل، تهران: علمی و فرهنگی.
عرب یوسف‌آبادی، فائزه و روزخوش، فاطمه (1396). بررسی تطبیقی زمان روایی در رمان‌های حین ترکنا الجسر و سفر به گرای 270 درجه. کاوش‌نامۀ ادبیات تطبیقی، سال هفتم، شمارۀ 27، 101- 119.
گرمَس،آلژیرداس ژولین (1389). نقصان معنا. ترجمه و شرح حمیدرضا شعیری. چاپ اول. تهران: علم.
معروفی، عباس (1381). پیکر فرهاد. چاپ دوم، تهران: ققنوس.
منیف، عبدالرحمن (1392). پل ناتمام. ترجمۀ محمد حزبانی، چاپ اول، تهران: پوینده.
منیف، عبدالرحمن (1987). حین ترکنا الجسر. الطبعه الرابعه، بیروت: مؤسسة الدراسات للنشر.
نجفی حاجیور، مهران و نظری، علی و میرزایی الحسینی، محمود (1395). تحلیل روایت در رمان «حین ترکنا الجسر» از منظر جریان سیال ذهن.  نقد ادب معاصر عربی، سال ششم، شمارۀ 11، 237-256.