نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

بررسی تصویر هنرمند در داستان­نویسی معاصر از منظر مطالعات میان­رشته­ای ادبیّات تطبیقی، نشان می­دهد که برخی از رمان­های فارسی و عربی از جلوه­هاینقّاشی شکل گرفته است. دو رمان چشم­هایشبه قلم بزرگ علوی و ذاکرة الجسداثر احلام مستغانمی که دربارة زندگی نقّاش و ارتباط او با مدل­های نقّاشی نوشته شده­اند، گویای این الهام هنری­اند. در این تحقیق به روش تحلیل سبک­شناسی متن، ساختار هر دو رمان در سه حوزة زبانی، ادبی و فکری به لحاظ نفوذ هنر نقّاشی بررسی شده است. اشاره به ابزارهای نقّاشی، نام نقّاشان مشهور و تابلوهایشان، بیان توصیف­های قوی بسانتجسّم تصویر، استفادهاز مکاتب هنریو توجّه به زندگی هنرمند، از مهم­ترین تمهیداتیاست که رمان معاصر را به منزلة متن نوشتاری به حوزۀ هنرهای دیداری نزدیکمی­کند. پژوهش حاضر با هدف شناخت تأثیر نقّاشی در رمان نوشته و کوشش شده است تا ضمن معرّفینوع ادبی «رمان هنرمند»، دو نمونة مشهور از این نوع رمان­ها در ادبیّات معاصر فارسی و عربی ارزیابی شود. گفتنی است نویسندگان این رمان­ها ضمن بحث از هنر، به نقد اوضاع سیاسی و اجتماعی عصر نیز
پرداخته­اند.
 

کلیدواژه‌ها

• واژگان کلیدی:رمان
• نقّاشی
• ادبیّات تطبیقی
• مطالعات میان­رشته­ای
• چشم­هایش
• ذاکرة الجسد

عنوان مقاله [English]

أثرفنّ الرّسم علی الرّوایتین «چشم‌هایش»لبزرگ علوی و«ذاکرة الجسد» لأحلام المستغانمی (دراسة مقارنة

چکیده [English]

إنّ التفاعل بین الأدب والفنّ ظاهرةقدیمة جدّاً وأدّت هذه العلاقة إلی ظهور أعمال الأدبیة تتمیّز بمیزة الفنّ والأدب. من أبرز نماذج اندماج الفن مع الأدب التّقارب فی الرّوایة والرَّسم وهو ملحوظ فی الادب العالمیّ المعاصر. أفادت الدّراسات فی الرّوایات الفنّیة ودور صورةالفنّان فیها، أنّ بعض الرّوایات فی الأدب الفارسی والعربیتأثّرت بالرّسم. «چشم­هایش» لِبزرگ علوی و «ذاکرة الجسد» لِاحلام مستغانمی، روایتان قَد کُتِبَتا فی حیاة الرَّسّام وعلاقته مع لوحاته الفنّیّة. یکون الغرض من هذه الدراسة، هو تحدید أمثلة لتأثیر الرّسم علی الرّوایة والسّؤال الأساسی، هو کیفیة هذا التّأثیر علی الرّوایة فی الأدب الفارسی والعربی المعاصرین. فی هذه الدّراسة المقارنةالّتی تعتمد علیالتّحلیل الأسلوبی للنّصّ، تَمّالبحث عن أسلوب الرّوایتین فی مجالات اللّغویة والأدبیة والفکریة وعن تأثیر الرّسم فی جمیع المستویات الثلاثة. قد حاول الکاتبانللکشف عن هذا التأثیر فی خلق الروایات مِن خلال الإشارةإلی أدوات الرّسم وأسماء الرّسّامین الشّهیرة ولوحاتِهم وعن طریقالأوصاف الّتی تجسّم التصاویر واستخدام المدارس الفنّیّة فیأسلوب الکتابة وغیرها من الآلیات البیانیةومن ثمّ سلّطنا الأضواء علی آرائَهم وافکارهم فیالادب والفن فی ضوء الرّسم، کما انتقدا الوضع السّیاسی والاجتماعی.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• الکلمات الدّلیلیّة: الرّوایة
• الرّسم
• الأدب المقارن
• دراساتبین الفروع
• چشم­هایش
• ذاکرة الجسد