بررسی تطبیقی ترجمه‌های ندی حسّون و محمد نورالدین عبد المنعم از شعر«سفر به خیر» محمدرضا شفیعی کدکنی بر اساس رویکرد لفویر (1975)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات عربی، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ولی‌عصر رفسنجان، رفسنجان، ایران

2 استادیار زبانشناسی، دانشکده ایران شناسی، دانشگاه ولی‌عصر رفسنجان، رفسنجان، ایران

چکیده

پژوهش حاضر، با کاربست راهبردهای هفت­گانه آندره لفویر(1975)، می­ کوشد میزان موفقیت «محمد نورالدین عبدالمنعم» مصری و «ندی حسون» سوری در ترجمه شعر «سفر به خیر» محمدرضا شفیعی کدکنی را مورد واکاوی و بررسی قرار دهد. نتایج پژوهش نشان می­دهد شعر «سفر به خیر»، اگرچه کلاسیک نیست و همچون شعر سنتی خود را مُقید به رعایت وزن و قافیه در همه مقاطع نمی ­داند، اما در برخی موارد، دارای ضرب­ آهنگ است؛ از این رو، لازم است که در برگردان برخی مقاطع، از راهبُرد وزنی و قافیه­ای استفاده شود. با وجود این، عبدالمنعم و حسون، در ترجمة این شعر صرفاً از راهبرد ترجمه تحت­ اللفظی استفاده کرده ­اند. این امر، باتوجه به اینکه شاعر شعر، خود از سرآمدان حوزه ادبیات تطبیقی عربی فارسی به شمار می­ رود، فرآیند کوچ اندیشه­ ها  از طریق ترجمه را  با مشکل مواجه می­کند.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of the Translations of Nada Hassoun and Muhammad Nur Al-Din Abdul Mon'im from the Poem "Have A Safe Journey" by Mohammad Reza Shafi'i Kadkani Based on Lefevere's Approach (1975)

نویسندگان [English]

  • Mohamma Jafar Asghari 1
  • Hossein Bazoubandi 2
1 Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Valiy-e-Asr University of Rafsanjan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Linguistics and Translation Studies, Faculty of Iranian Studies, Valiy-e-Asr University of Rafsanjan, Iran
چکیده [English]

 Present research, through the application of the seven strategies of André Lefevere (1975), tries to evaluate the success rate of Egyptian Mohammed Noor al-Din Abdul Mon'im and Syrian Nada Hassoun in translation of the poem “Have as Safe Journey” by Mohammad Reza Shafi'i Kadkani into Arabic. The results show that the poem “Have as Safe Journey”, although is not a classical poem and like traditional poetry does not consider itself bound to observe metre and rhyme at all sections, but in some cases, it is rhythmic; therefore, it is required to use strategies of metrical and rhymed translation in translating some sections. However, Abdul Mon'im and Hassoun have merely used the literal translation strategy in translating this poem. This issue, given that the poet himself is one of the leaders in the field of Arabic-Persian comparative literature, makes the process of migrating ideas through translation difficult

کلیدواژه‌ها [English]

  • Comparitive Literature
  • Lefevere's Approach
  • Mohammad Reza Shafi'i Kadkani
  • the poem “Have as Safe Journey”
  • Muhammad Nur Al-Din Abdul Mon'im
  • Nada Hassoun

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة مقارنة عن ترجمات ندی حسون ومحمد نور الدین عبد المنعم من قصیدة «سفر به خیر» لـ محمد رضا شفیعی کدکنی بناءً على منهج لفویر (1975)

چکیده [العربیة]

تُحاول هذه الدراسة تقییم مدی نجاح المترجمین: محمّد نورالدین عبد المنعم المصری و ندی حسون السوریة فی ترجمة قصیدة «سفر به خیر» لـ محمد رضا شفیعی کدکنی، مستخدمة الاستراتیجیات السبع لـ« آندره لفویر».
إنّ ما انتهت المقالة من نتائج تشیر إلی أنّ قصیدة «سفر به خیر» مع أنّها غیر کلاسیکیّة ولا تلتزم بالوزن والقافیة فی کل المقاطع الشعریة منها، إلا أنّها ذات ایقاع وموسیقی. فتبعا لذلک، یتوجّب، فی بعض المقاطع، استخدام استراجیة الترجمة الوزنیة أو القافیة؛ إلا أنّ عبد المنعم و ندی حسون لم یَهتمّا بکل الاستراتیجیات لدی لفویر، وإنّما استخدما الترجمة اللفظیة. هذه المشکلة، نظرا إلی أنّ قائل القصیدة المشهورة «سفر به خیر» من مشاهیر حقل الدراسات العربیة الفارسیة، تعرقل عملیة هجرة الأفکار عبر الترجمة.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الأدب المقارن
  • منهج لفویر
  • محمد رضا شفیعی کدکنی
  • سفر به خیر
  • محمد نور الدین عبدالمنعم
  • ندی حسّون

مراجع

انوشیروانی، علی­رضا (1391). ادبیات تطبیقی و ترجمه­پژوهی، نامه فرهنگستان، سال 3، شمارة 5، 25-7.
بدیع یعقوب، امیل (1425). موسوعه النحو و الصرف و الاعراب، تهران: استقلال.
بکار، یوسف و خلیل الشیخ (2010). الأدب المقارن. القاهرة: الشرکة العربیة المتحدة للتسویق والتوریدات.
پارسا نسب، محمد (1392). جامعه شناسی ادبیات فارسی از آغاز تا سال 1357، تهران: سمت.
الجوهری، اسماعیل بن حماد (2008). معجم الصحاح، الطبعة الثلاثة، بیروت: دار المعرفه.
خزاعی­فر، علی (1386). ترجمة متون ادبی، تهران: سمت.
رجبی، فرهاد (1398). کارکرد ترجمه در ایجاد تعامل میان ایران و کشورهای عربی باتوجه به تجربة تاریخی آن، مجلة علمی پژوهشی انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، شماره 50، 162-145.
زرقانی، سید مهدی (1387). چشم انداز شعر معاصر ایران، تهران: ثالث.
سجودی، فرزان و فرناز کاکاخانی (1390). بازی نشانه­ها و ترجمة شعر، فصلنامة علمی پژوهشی دانشگاه الزهراء، سال 3، شمارة 5، 153-133.
سرپرست، فاطمه؛ عبدالعلی آل بویه لنگرودی و محسن سیفی (۱۳۹۷). نقد و بررسی ترجمه شعر عرفانی با رویکرد نظریه لفور (بررسی موردی ترجمه محمد الفراتی از غزلیات حافظ)، دوفصلنامه پژوهش­های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، سال8، شمارة 17، 65-39.
صلح ­جو، علی (1393). نظریه­ های ترجمه در عصر حاضر، چاپ دوم، تهران: هرمس.
طبیبیان، حمید (1390). فرهنگ فرزان، فارسی به عربی. چاپ پنجم، تهران: فرزان.
طهماسبی و دیگران، محمد (1393). جستاری در ترجمه از عربی به فارسی با تکیه بر فرآیند معادل­ یابی معنوی؛ نمونة موردی، رمان ­السکریه، دوفصلنامة علمی پژوهشی پژوهش­های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، سال 4، شمارة 10، 118-98.
عالی عباس­آباد، یوسف (1391). جریان­ شناسی شعر معاصر، تهران: سخن.
عبدالمنعم، محمد نورالدین (2003). مختارات من­ الشعر الفارسی الحدیث، القاهره: المجلس الأعلی للثقافه.
عبود، عبده؛ ماجده حمود و غسان السید، (2001). الأدب المقارن مدخلات نظریة و نصوص و دراسات تطبیقیة، الطبعة الأولی، دمشق: جامعة دمشق.
عمید، حسن (1379). فرهنگ عمید شامل واژه ­های فارسی و لغات عربی در زبان فارسی و اصطلاحات علمی و ادبی، تهران: امیرکبیر.
غفرانی، محمد و دیگران (1377). فرهنگ اصطلاحات روز، چاپ اوّل، تهران: امیرکبیر.
فولادوند، عزت­ الله (1387). از چهره­ های شعر معاصر؛ اخوان ثالث، شاملو، سپهری، شفیعی کدکنی، ج1، تهران: سخن.
محسنی نیا، ناصر (1393). ادبیات تطبیقی در جهان معاصر(کلیات، مبانی نظری، مکاتب)، چاپ اوّل، تهران: علم و دانش.
مصطفی، ابراهیم و دیگران (1410).  المعجم الوسیط، ترکیا: دار الدعوه.
معروف، یحیی (1381). فرهنگ لغات و اصطلاحات معروف، چاپ اوّل، تهران: یادواره.
--------- (1394). فن ترجمه؛ اصول نظری و عملی ترجمه از عربی به فارسی و فارسی به عربی، دانشگاه رازی کرمانشاه: سمت.
معلوف، لویس (1429). المنجد فی اللغه العربیه المعاصره، الطبعة الثلاثة، مراجعه: مأمون الحموی، أنطوان غزال، ریمون حرفوش، بیروت: دارالمشرق.
ناتل خانلری، پرویز (1337). وزن شعر، تهران: دانشگاه تهران.
یاحقی، محمدجعفر (2005). تاریخ الأدب الفارسی المعاصر، ترجمة ندی حسون، دمشق: وزاره الثقافه.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار