نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
زمان در ادبیات پایداری فلسطین، شبیه زمان از دست رفته مردمان فلسطین، پیچیده ودرهم است. لذا نویسندگان حوزهی ادب پایداری فلسطین، از شگردهای روایت زمان، بهره بسیاری بردهاند به گونهای که تحلیل آن را در درک درونمایه داستانی امری ضروری نموده است. غسّان کنفانی در دو رمان ارزشمند: «مردان آفتاب» و «برایتان چه مانده؟» از عنصر زمان وترفندهای روایی آن برای بیان درونمایه داستانی به خوبی بهره میبرد. از اینرو، ترتیب خطی رخدادها را در متن داستانی، نادیده میگیرد وبا تکیهی شگردهای گوناگون روایت زمان، مانند «پسنگری»، رفتن به آینده، آرایشهای زمانی چون: مکث، تلخیص، حذف و صحنه، اطلاعات گسترده ای در اختیار خواننده قرار می دهد وعلل حوادث و انگیزه شخصیت ها و نگرانیهای روحی آنان را برملا میسازد و به عنوان محرّکی ارزشمند، داستان را به پیش میبرد. تحلیل روایت زمان نشان میدهد که غسّان کنفانی توانسته است با بهره گیری از ابزارهای روایت زمان ، عنصر زمان، در داستانهایش کارآ و در پیشبرد روند داستان مؤثّر نماید.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
تقنیات السّرد الزمنی فی أدب الفلسطین المقاوم
چکیده [English]
یبدو أن الزمن فی السرد الروایی لأدب المقاومة غامضٌ ومؤلم کالزمن المقفود عند الفلسطینیین، حیث الروائیون الفلسطینیون دُفعوا للاستخدام التقنیات الروائیة لسرد الزمن فی روایاتهم مما جعل تحلیلها امرا ضروریاً لاستیعاب المضمون السردی لادب الروایی المقاوم. استخدم غسّان کنفانی فی الروایتین «رجال فی الشمس» و «ما تبقّی لکم» عنصر الزمن و حِیَله الروائی لتعبیر عن المضمون الروایی إستخداماً رائعاً. فتجاهل النظم الزمنی المعهود فی النص الروایی و أعطی لقارئ الروایتین معلومات کثیرة و هامة عن الحوافز لدی الشخصیات الروائیة و آلامها النفسانیة و أسباب حدوث العمل الروائی و ذلک باستخدام الحیل المتنوعة لاستحضار الزمن فیهماکـ «الإسترجاع» و «الإستباق» أو استخدام جمالیات السردالزمنی کـ «المکث»، «التلخیص»، «الحذف» و «المشهد» . هکذا أصبح الزمن آلیة روائیة مؤثرة عند کنفانی لعرض الصور الروائیة والتعبیر عن المضمون الروایی الذی یعمد الکاتب لابرازه کخطاب اساسی وسائد فی الاوساط الفلسطبینیة فی ستینات القرن الماضی.
کلیدواژه‌ها [English]
- الکلمات الدلیلیة: غسّان کنفانی
- السرد الزمنی
- رجال فی الشمس
- ما تبقّی لکم
)