نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
چکیده
زندگی روستایی همواره ویژگیهای متمایزی داشته، این ویژگیها در گذشته پررنگتر از امروز بوده است؛ ازجمله این ویژگیها وجود دو ضلع مهم و تعیینکنندۀ ارباب (مالک و زمیندار) و رعیّت بوده است. در گذشته ارباب نقش سرنوشتسازی در زندگی رعیّت داشته است، امّا امروزه این مناسبات تا حدّ زیادی کمرنگ شده است. رابطۀ بین این دو همواره مورد توجّه نویسندگان در ادبیّات داستانی بوده است و ادبیّات داستانی عربی و فارسی نیز از این توجّه برکنار نبودهاند. دو نویسندۀ مصری و ایرانی؛ یعنی «نجیب محفوظ» و «احمد محمود»، در داستانهای «الجبّار» از مجموعهداستان دنیا الله و «برخورد» در مجموعه داستان زائری زیر باران، ظلم ارباب بر رعیّت را سوژۀ داستان خود قرار دادهاند. این مضمون مشترک، ویژگیهای ساختاری و محتوایی مشترکی را بین دو داستان بهوجود آورده است و بهطبع، به خاطر تفاوت سبک داستاننویسی و جغرافیای متفاوت فرهنگی دو نویسنده، تفاوتهایی بین دو اثر وجود دارد. در جستار پیش رو، شباهتها و تفاوتهای بین دو داستان بررسی و تحلیل شد. نتیجۀ کلّی پژوهش حاضر این است که در این دو داستان، جنبههای ساختاری همچون شخصیّت و روایتگری تحت تأثیر محتوای مناسبات ارباب رعیّتی است. بهطبع، استقلال سبکی دو نویسنده نیز، باعث ایجاد برخی تفاوتها بین دو داستان شده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
دراسة تطبیقیّة بین قصّتی «الجبّار» لنجیب محفوظ و«برخورد» لأحمد محمود
نویسنده [English]
- عیسی نجفی
أستاذ مساعد فی قسم اللّغة الفارسیّة وآدابها، کلّیّة الآداب والعلوم الإنسانیّة، جامعة رازی، کرمانشاه، إیران
چکیده [English]
تتمیّز حیاة الرّیفیّة بخصائصها ومیزاتها الّتی کانت أبرز وأوضح فی العصور الماضیة. من أهمّ ما یمیّز الرّیف میزتان أساسیتان هامتان إلّا وهما الاقطاعیون من جهة والفلّاحون القرویون من جهة أخرى. کان الاقطاعیون یلعبون دورا مصیریا فی حیاة القرویین. ولکن تضاءلت العلاقة بینهما فی عصرنا الحاضر. لقد أثارت الأواصر القائمة بین الاقطاعیین والفلّاحین اهتمام الکتاب القصصیین. ولم یحد الأدب القصصی فی اللّغة العربیّة والفارسیّة عنها؛ وفی السّیاق ذاته أنّ الکاتب المصری الشّهیر نجیب محفوظ فی قصّة «الجبّار» الواردة ضمن المجموعة القصصیّة دنیا اللّه والکاتب القصصی الإیرانی «احمد محمود» فی قصّة «برخورد» المنطویة تحت المجموعة القصصیّة زائری زیر باران اختارا قضیة اضطهاد الاقطاعیین للفلّاحین موضوعاً لقصصهما. القاسم الدّلالی المشترک بین قصّتی الکاتبین المصری والإیرانی المذکورین أعلاه أوجد العدید من المشترکات الشّکلیّة والهیکلیّة فیهما کما أنّ بین القصّتین وجوه افتراق تدخل فی نطاق التّفاوت الاسلوبی والجغرافی للقصّتین أیضاً. فی هذه الورقة البحثیّة قمنا بدراسة ما ألفیناه فی القصّتین المذکورتین من أوجه التّلاقی والتّباین. ومن أبرز النّتائج الّتی توصلنا إلیها هو أنّ الجوانب الشّکلیّة للقصّتین کشخصیّة الأبطال والسّرد مثلاً، تأثّرت بالموضوع الرّئیسی وهو العلاقات الاقطاعیة القائمة فی القصّتین. أضف إلى ذلک أنّ الفارق الموجود بین القصّتین من حیث الأسلوب، أحدث بدوره بعض الخلافات بینهما.
کلیدواژه‌ها [English]
- الأدب المقارن
- نجیب محفوظ
- احمد محمود
- قصّة «الجبّار»
- قصّة «برخورد»
- الاقطاعیة
عنوان مقاله [العربیة]
Comparative Study of Two Short Stories “Al-Jabbar” by Najib Mahfouz and “Conflict” by Ahmad Mahmoud
چکیده [العربیة]
Rural life has always had the distinctive features. These features have been more colorful in the past than they are today. Among these characteristics were the existence of two important and determining aspects of the master (owner and landlord) and the peasant. In the past, the master has played a crucial role in the life of the peasans, but today this relationship has largely diminished. The relationship between the two has always been of interest to writers in fiction, and Arabic and Persian fiction have not been excluded. Two Egyptian and Iranian writers, Najib Mahfouz, and Ahmad Mahmoud, in the stories of Al-Jabbar from the collection of stories “The World of God” and “Conflict” in the collection of stories “Pilgrims in the Rain”, have been studied as the oppression of the master on the peasant. This common theme has created common structural and content features between the two stories, and of course, there are differences between the two works due to the differences in the style of storytelling and the different cultural geographies of the two authors. In this paper, the similarities and differences between the two stories were discussed and analyzed. The general conclusion of this paper is that in these two stories, the structural aspects of both personality and narrative are influenced by the content of the Lord's relationship. Naturally, the stylistic independence of the two authors also gives rise to some differences between the two stories.
کلیدواژه‌ها [العربیة]
- Comparative Literature
- Najib Mahfouz
- Ahmad Mahmoud
- Al-Jabbar
- Conflict
- Criticism of Lordship or Lord and Peasants
)