نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشیار گروه ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده
یکی از جذّابترین زمینه‌های مطالعه و پژوهش در ادبیّات مشرقزمین، پرداختن به تأثیر متقابل آثار ادبی در زبانهای پارسی و عربی و بهویژه درونمایههای مشترک دیوانهای شعری پارسی و عربی است که از کهنترین مباحث ادبیّات تطبیقی و در عین حال از دشوارترین زمینه‌های پژوهش در این عرصه نیز بهشمار میرود. در جستار فراروی که بهشیوة علمی – پژوهشی فراهم آمده، نگارنده کوشیده است که با روش تحلیلی - توصیفی و بر اساس مکتب فرانسه در ادبیّات تطبیقی، تأثیر شعر و ادب عربی را بر دیوان فرّخی سیستانی شاعر پارسی قرن پنجم هجری کاوش نماید. پژوهش حاضر، پس از پیشگفتار و پرداختن به سبک شعری فرّخی، به تأثیر قرآن و واژگان و نام‌های عربی بر دیوان وی اشارهای کوتاه نموده، سرانجام به مبحث تفصیلی مقاله، یعنی مقایسۀ نمونه‌های متعدّدی از اشعار و امثال عربی با اشعار فرّخی پرداخته و ازجمله به این نتیجه رسیده است که فرّخی، در عین تأثیرپذیری از تعبیرها و تصاویر شعر و ادب عربی، شاعری خلّاق و مضمونآفرین است؛ دیگر اینکه در ادبیّات مشرقزمین و بهویژه شعر فرّخی، فرهنگ غلبة قلم بر تیر و شمشیر که آرزوی انسان‌های فرهیختة عصر حاضر است، بهخوبی جلوهگر شده است. امید، آنکه این کاوشنامه، پیوند دیرین ادب پارسی و عربی را بیش از پیش بنماید و منبعی دیگر به منابع پژوهشهای تطبیقی بیفزاید.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
الأدب العربی فی مرآة شعر الفرّخی السّیستانی
نویسنده [English]
- علیرضا منوچهریان
أستاذ مشارک فی قسم اللّغة الفارسیّة وآدابها،کلّیّة الأدب الفارسی واللّغات الأجنبیّة، جامعة علّامه طباطبائی، طهران، ایران
چکیده [English]
من الحقول الخلّابّة للبحث والمطالعة فی الأدب المقارن الشرقی، دراسة التّأثیر المتبادل بین الأدب الفارسی والعربی وخاصّة المضامین المشترکة بین دواوین الشّعر الفارسی والعربی حیث تعدّ من أقدم بحوث الأدب المقارن وفی نفس الوقت، من أصعب حقول البحث فی هذا المجال لأنّ الدّارس الّذی یقوم بهذا الأمر یجب أن یعرف الأدب الفارسی معرفة کاملة ثمّ بعد ذلک یتمتّع بالعلم الوافی فیما یخصّ الشّعر والأدب العربی حتّی یتمکنّ من استیعاب موارد التّأثیرات والکشف عنها خلال نصوص ودواوین اللّغتین. فی هذا البحث الّذی تمّ بدارسة مقارنة تحلیلیة، سعی باحثها فی القاء الضّوء علی جانب من تأثیر الشّعر والأدب العربی علی دیوان فرّخی السّیستانی وهو من شعراء القرن الخامس الهجری. یبتدئ البحث بمقدّمة ثمّ یدرس الأسلوب الشّعری للفرّخی وبعد ذلک یتطرّق إلی تأثیر القرآن والألفاظ والأعلام العربیّة علی دیوانه وینتهی إلی دراسة تفصیلیّة وهی مقارنة نماذج شتّی من الأشعار والأمثال العربیّة مع ما یقابلها من شعر الفرّخی. من نتائج هذا البحث أنّ الفرّخی مع کلّ ما تأثّر من تعابیر وتصاویر الشّعر العربی، یعدّ شاعر خلّاقاً ومفلقاً. ومن نتائجه الأخری أنّ ثقافة تغلّب الأقلام علی الأسیاف الّتی یرنو إلیها الجیل المثقّف الجدید، قد تبلور فی الشّعر الشّرقی وخاصّة فی دیوان الفرّخی تبلوراً واضحا. علی أمل أنْ یکشف هذا المقال الوشائج العریقة بین الأدب الفارسی والعربی أکثر من قبل ویزید فی مصادر دراسة الأدب المقارن.
کلیدواژه‌ها [English]
- الأدب المقارن
- الأدب الفارسی
- الأدب العربّی
- الشّعر
- الفرّخی السّیستانی
عنوان مقاله [العربیة]
Arabic Literature in Farrokhi Sistani's Poetry
چکیده [العربیة]
One of the most interesting areas of study and research in Eastern literature is the interaction of literary works in Persian and Arabic languages, especially the common themes of Persian and Arabic poetry, which is one of the oldest topics in comparative literature. It is also one of the most difficult fields of research in this field. In the present study, which has been prepared by the scientific-research Institute, the author has tried to explore the influence of Arabic poetry and literature on the poetry of Farrokhi Sistani, a fifth-century Persian poet, in a comparative-descriptive-analytical manner based on the French school of comparative literature. The present study, after preface and deals with Farrokhi's poetic style, it briefly points to the influence of the Qur'an and Arabic words and the names on his collection. Among other things, it has been concluded that Farrokhi, while being influenced by the interpretations and images of Arabic poetry and literature, is a creative and thematic poet; furthermore, in the literature of the Orient, and especially in Farrokhi's poetry, the dominant culture of the pen on the arrow and the sword, which is the dream of the educated human beings of the present age, has been well illustrated. Hopefully, this exploration will further the long-standing connect between Persian and Arabic literature and it adds another source to the sources of comparative research.
کلیدواژه‌ها [العربیة]
- Comparative Literature
- Persian Literature
- Arabic Literature
- Poetry
- Farrokhi Sistani
)