نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• آذرنوش گیلانی ¹
• سیدصادق زمانی ²

¹ دانشجوی دکتری فلسفه هنر، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

² استادیار گروه فلسفة هنر، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران

چکیده

ایرانیان باستان، به­مثابة یکی از ملّت‌های متمدّن و صاحب اندیشه و تفکّر، در طول تاریخ با حکمت و فلسفه در پیوند بوده­اند. بازتاب فلسفه و حکمت ایران باستان را می­توان به­روشنی در اندیشة فردوسی و سهروردی مشاهده کرد. آن­گونه که از شواهد پیداست، فردوسی و سهروردی به منابع مشترکی؛ مانند کتاب اوستا یا گفتگو با خردمندان زرتشتی دسترسی داشته­اند؛ افزون بر اینکه یکی از آبشخورهای فکری شیخ اشراق، کتاب شاهنامة فردوسی بوده است. سهروردی در کتاب­های خود، به­گونه­ای از پادشاهان اساطیری یاد می‌کند که گویی شعر فردوسی را به نثر بازگردانده است. در این میان، یکی از پهلوانانی که مورد علاقة فردوسی و سهروردی بوده، کیخسرو است. تمام ویژگی­های کیخسرو در شاهنامة فردوسی، با ویژگی­های او در اندیشة سهروردی قابل تطبیق است. ویژگی­هایی همچون داشتن فرّة ایزدی، خصال نیک انسانی، عدالت، خردمندی، سفر عرفانی و عروج او؛ همگی در اندیشة فردوسی و سهروردی قابل تطبیق است. در پژوهش حاضر، تلاش بر آن است تا با استناد به منابع، به‌روش مکتب آمریکایی، ضمن بررسی چگونگی تأثیرپذیری سهروردی از اندیشة فردوسی؛ ویژگی­های کیخسرو در اندیشة فردوسی و سهروردی مقایسه شود. یافته‌های پژوهش، بیانگر آن است که سهروردی در وصف ویژگی‌های عرفانی کیخسرو از شاهنامة فردوسی الگو گرفته است و تمام ویژگی­های عرفانی کیخسرو، در اندیشة فردوسی و سهروردی با هم قابل تطبیق است.
 

کلیدواژه‌ها

• ادبیّات تطبیقی
• شاهنامه فردوسی
• سهروردی
• کیخسرو
• فلسفه
• ایران باستان

20.1001.1.26766515.1399.10.1.5.1

عنوان مقاله [English]

کیخوسرو فی أفکار فردوسی وسهروردی

نویسندگان [English]

• آذرنوش کیلانی ¹
• سید صادق زمانی ²

¹ طالب الدّکتوراه فی فرع فلسفة الفن، کلّیّة الآداب والعلوم الإنسانیّة، جامعة آزاد الإسلامیة، فرع مدینة سنندج، إیران

² أستاذ مساعد فی قسم فلسفة الفن، کلّیّة الآداب والعلوم الإنسانیّة، جامعة آزاد الإسلامیّة، فرع مدینة سنندج، إیران

چکیده [English]

تاریخیا ارتبط الإیرانیین القدماء باعتبارها البلدان المتحضّرة والفکر مع الحکمة والفلسفة. ویمکن رؤیة انعکاس الفلسفة القدیمة والحکمة بوضوح فی أفکار فردوسی وسهروردی. کما یتّضح من الأدلّة، قد حصل فردوسی وسهروردی على الموارد المشترکة مثل کتاب أفیستا (اوستا) أو المحادثات مع الزّرادشتیة الحکیمة. بالإضافة إلى ذلک، کان أحد الأسس الفکریّة للشّیخ إشراق کتاب شاهنامه فردوسی. السّهروردی فی کتبه یتحدّث إلى نوع من الملوک الأسطوریّة کما لو أنّه یتمّ إرجاع الشّعر الفردوسی إلى النّثر. أحد من الأبطال الّذین کانوا محبوب عند فردوسی وسهروردی هو کیخسرو. جمیع خصائص لکیخوسرو فی شاهنامه فردوسی یمکن أن تتکیّف مع خصائصه فی الفکر سهروردی. خصائص مثل وجود الاضواء المینویّه، فضائل الانسانیّه، العدالة، الحکمة، أسفار العرفانیّة وعروجه، کلّها تنطبق على فردوسی والأفکار سهروردی. فی هذه التّحقیق مع إسناد بمنابع الموجود وعلی أساس أسلوب المکتب الامریکیّه مقارنة لمیزات کیخوسرو فی أفکار فردوسی و سهروردی. جمیع المیزات والصّفات فی شاهنامة الّتی کتبها الفردوسی، مع الصّفات العرفانیّه انّه یعتقد السّهروردی قابلا للتّطبیق.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• الأدب المقارن
• شاهنامه فردوسی
• سهروردی
• کیخوسرو
• الفلسفة
• ایران باستان

عنوان مقاله [العربیة]

Keykhosrow in the Mind of Ferdowsi and Suhrawardi

چکیده [العربیة]

Ancient Persian people have been associated with wisdom and philosophy as one of the most civilized and thought-provoking nations in history. The reflection of ancient philosophy and wisdom can clearly be seen in the thoughts of Ferdowsi and Suhrawardi. As evidence suggests Ferdowsi and Suhrawardi have access to the common resources such as the Avesta book or Conversation with Zoroastrian intellectuals. Meanwhile, one of the intellectual feedback of Sheikh Ishraq was the book of Shahnameh Ferdowsi. Suhrawardi mentions in his books from the mythological kings just like that he has returned Ferdowsi's poetry to prose. Furthermore, one of the favorite hero of Ferdowsi and Suhrawardi is Keykhosrow. All of the Keykhosrow's features and attributes in Shahnameh Ferdowsi are fit for his characteristics in Suhrawardi's thought. Characteristics such as having a God`s sign, a good human being, fair, wisdom, a mystical journey and his absence, are all applicable in Ferdowsi's and Suhrawardi's thoughts. This research attempts to cite resources, using the American school method, while studying how Suhrawardi is influenced by Ferdowsi's thought; we try to compare Keykhosrow's mystical characteristics in the ideas of Ferdowsi and Suhrawardi. The results of the research indicate that Suhrawardi has been modelled on the mystical character of Keykhosrow from Ferdowsi's Shahnameh, and that all of the mystical features of Keykhosrow are equally applicable in the thoughts of Ferdowsi and Suhrawardi.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

• Shahnameh Ferdowsi
• Suhrawardi
• Keykhosrow
• Philosophy
• Ancient Iran