نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
المقارنة الأسلوبیة مجال جدید لدراسات الترجمة حیث یعتبر بحثا من البحوث المقارنیة فی الأدب المقارن مرکّزا دراساته علی بنیة النص ومیتا النص لکشف التغیّرات البنیویة فی النص المترجَم مقارنة مع اسلوب النص الاصلی ومدی تصرّفات المترجِم فی الاسلوب کوسیط مثمر.
قد ترجم ملک الشّعرا بهار الجزء الأوّل من قصیدة «ثورة فی الجحیم» للزهاوی الی الفارسیة ترجمة منظومة فی قصیدة معنونة بـ «نکیر و منکر» ومع أنّه بذل کل جهده لئلا یبتعد عن اسلوب النص الأصلی لکنه خلق العدید من التغیّرات لأسباب کثیرة فی المستوی اللغوی والجمالی والفکری للقصیدة حیث صار عمله أقرب الی التألیف والاقتباس منه الی الترجمة. والعوامل الّتی ادّت ببهار لهذه التغییرات ترجع الی البنیة الإجتماعیة والثقافیة والسیاسیة للشعبین العراقی والإیرانی؛ واختلاف تلقّی الشاعر الإیرانی من النّص المتأثّر بإیدیولوجیاته؛ واسلوب تلقی ملک الشّعرا من النص الأصلی وفهمه منه؛ وکذلک توافقه مع الزّهاوی فکریا. من هذا المنطلق رغم التزام بهار باسلوب «ثورة فی الجحیم» الرئیسی، فقد غیر المستوی اللغوی والجمالی للنص وقام بتغییر میتا النص کالرموز والتناصّ حیث تبدلت البنیة التهکمیة لقصیدة ثورة فی الجحیم الی البنیة الحکمیة والارشادیة لنکیر ومنکر عند بهار.
کلیدواژهها [English]
1. بهار، محمّد تقی (1358)؛ دیوان اشعار، چاپ چهارم، جلد اوّل، تهران: سپهر.
2. الریحانی، امین (1957)؛ قلب العراق (رحلات وتاریخ)، بیروت: دار الجیل.
3. زرّینکوب، عبدالحسین (1370)؛ با کاروان حلّه، چاپ ششم، تهران: علمی.
4. الزّهاوی، جمیل صدقی (1972)؛ دیوان الأشعار والأوشال، المجلد الأولی، بیروت: دار العودة.
5. ساجدی، طهمورث (1386)؛ از ادبیّات تطبیقی تا نقد ادبی، چاپ اوّل، تهران: امیرکبیر.
6. شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1388)؛ موسیقی شعر، چاپ یازدهم، تهران: آگه.
7. صفوی، کورش (1385)؛ هفت گفتار دربارۀ ترجمه، چاپ هفتم، تهران: نشر مرکز کتاب ماد.
8. عبود، عبده (1995)؛ هجرة النّصوص دراسات فی الترجمه الأدبیة والتبادل الثقافی، منشور إتحاد الکتّاب العرب.
9. غنیمی هلال، محمّد (بیتا)؛ دور الأدب المقارن فی توجیه دراسات الأدب العربی المعاصر، نهضة مصر للطّبعة والنّشر والتوزیع.
10. قاسمی، حسن (1383)؛ صور خیال در شعر مقاومت، چاپ اوّل، تهران: فرهنگ گستر.
11. گنتزلر، ادوین (1380)؛ نظریههای ترجمه در عصر حاضر، ترجمۀ علی صلحجو، تهران: هرمس.
12. ناجی، هلال (1963)؛ الزّهاوی ودیوانه المفقود، القاهرة: دار العرب للبستانی.
ب: پایاننامه
13. علینژاد چمازکتی، فاطمه (1385)؛ گفتمان قصیدۀ «ثورة فی الجحیم» جمیل صدقی زهاوی، به راهنمایی: دکتر فرامرز میرزایی، دانشگاه بوعلی، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی.
ج: مجلّهها
14. ابوالحسین، هیام (1408)؛ «الدّراسات: عندما تتحول الترجمه الی ابداع قراءة فی النّقد الجدید لمسرحیة «رومیو وجولییت»» تعریب الدکتور محمّد عنانی، ابداع، السنه الرابعة 1406، العدد 4.
15. أدهم، إسماعیل أحمد (1937)؛ «جمیل صدقی الزهاوی، شاعر العراق العالم الفیلسوف فی رأی الناقدین»، مجلة الرسالة، http//www.noormags.com
16. انوشیروانی، علیرضا (1391)؛ «ادبیّات تطبیقی و ترجمهپژوهی»، ویژهنامۀ نامۀ فرهنگستان (ادبیّات تطبیقی)، سال سوّم، شماره یک، صص 7-25.
17. باسنت، سوزان (1390)؛ «از ادبیّات تطبیقی تا ترجمهپژوهی»، ادبیّات تطبیقی، ترجمۀ صالح حسینی، سال دوّم، شمارۀ یک، صص 71-99.
18. ---------- (1391)؛ «معرفی و نقد کتاب: ترجمهپژوهی»، ادبیّات تطبیقی،گردآورنده: مصطفی حسینی، شمارۀ سوّم، سال اوّل، صص 134-138.
19. داوودیان، محمّدحسن (1388)؛ «نقدی زیباشناسانه بر شعر «مرثیۀ» اخوان ثالث»، کتاب ماه ادبیّات، شمارۀ 29 (پیاپی 143)، صص 32-35.
20. دیلکو، نازلی (1389)؛ «فواصل ناپیمودنی در فرآیند ترجمه»، کتاب ماه ادبیّات، شمارۀ 155، صص 69-73.
21. سجودی، فرزان و فرناز کاکه خانی (1390)؛ «بازی نشانهها و ترجمۀ شعر»، دوفصلنامۀ علمی - پژوهشی
زبانپژوهی دانشگاه الزهرا (س)، سال سوّم، شماره پنجم، صص 133-153.
22. السّید، غسان (2007)؛ «الترجمه الأدبیة والأدب المقارن»، مجلة جامعه دمشق، المجلد 23، العدد الأوّل، صص 61-82.
23. سیدی، سید حسین (بیتا)؛ «بررسی تطبیقی نظریۀ ادبی نیما و نازک الملائکه»، چیستی ادبیّات تطبیقی، نقد مفهومی، صص 1-20.
24. علافچی، جواد (1381)؛ «نظریههای ترجمه در عصر حاضر»، کتاب ماه ادبیّات و فلسفه، شماره 60، صص 80-85.
25. محمّدی، ابراهیم؛ حبیبالله عباسی و نعیمه غفارپور صدیقی (1391)؛ «بررسی تطبیقی نظریۀ شعری محمّد تقی بهار و ابراهیم عبدالقادر مازنی»، فصلنامۀ علمی-پژوهشی نقد ادبی، سال پنجم، شماره 20، صص 94-171.
26. میرقادری، فضلاللّه و حسین کیانی (1390)؛ «نظریة التلقی فی ضوء الأدب المقارن»، مجلة الجمعیة العلمیة للغةالعربیة وآدابها، فصلیة محکمة، العدد 18، صص 1-21.
27. نجفی، ابوالحسن و احمد سمیعی (بیتا)؛ «پارههای موزونِ گلستان سعدی»، باب دوّم در اخلاق درویشان، نامۀ فرهنگستان، سال اوّل، شمارۀ 3، صص 98-137.