نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشیار گروه زبان و ادبیّات عربی، دانشکدة الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
چکیده
بیشک هرکدام از ترجمههای عربی شعر حافظ، نکات مثبت و منفی متعدّدی دارد که در مطالعات تطبیقی ادب فارسی و عربی، موضوع قابل ملاحظه‌ای است. در عین حال، هرکدام از این ترجمه‌ها، ارزش خاصّ خود را دارد و در جای خود، شایان احترام است؛ امّا با توجّه به دشواریهای ترجمه، بهویژه در شعر، اینک این پرسش پیش روی ماست که آیا ترجمههای عربی، ازجمله ترجمة صلاح الصّاوی توانسته است از عهدة انتقال ظرافت‌های زبانی و ژرفای معانی شعر حافظ برآید. در نوشتار پیش رو که بهروش توصیفی – تحلیلی انجام شده است، در پی پاسخ به پرسش یادشده، نمونه‌هایی از شعر حافظ در ترجمة «الصّاوی» به‌مثابة جامعة آماری بررسی شد. ازآنجاکه الصّاوی حدود سه دهه در ایران زندگی کرده و با شخصیّتهای علمی ایرانی همکاری داشته است، پیش‌فرض این بود که وی از آشنایی کافی با زبان فارسی برخوردار بوده و توانسته است ترجمة کمنقص و برابری را انجام دهد؛ امّا با این پژوهش، مشخّص شد که الصّاوی با اینکه تمام تلاش خود را در انجام ترجمة شعر حافظ به بهترین شکل آن مبذول داشته است، در بازتاب دقیق عناصر بلاغی و تصویرهای خیال‌انگیز آن ناتوان بوده و نتوانسته است حقّ مطلب را به‌خوبی ادا کند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
دراسة ونقد الجوانب البلاغیة فی التّرجمة العربیّة لشعر حافظ للمترجم صلاح الصاوی
نویسنده [English]
- غلامرضا کریمی فرد
أستاذ مشارک فی قسم اللّغة العربیّة وآدابها، کلّیة الإلهیات و المعارف الإسلامیة، بجامعة شهید تشمران أهواز، أهواز، إیران
چکیده [English]
لا شک أنَّ أیّ ترجمة من التّرجمات العربیّة لشعر حافظ فیها نقاط ایجابیّة وسلبیّة متعدّدة وجدیرة للمطالعة فی الدّراسات المقارنة بین الأدبین الفارسی والعربی. وفی السّیاق ذاته، کلّ من هذه التّرجمات لها قیمتها الخاصّة بها والّتی تستحقّ الشّکر والاهتمام. لکن وبالنّظر لصعوبة التّرجمة؛ خاصّة فی الشّعر؛ هذا السّؤال یطرح نفسه أمامنا أنّ التّرجمات العربیة ومن بینها ترجمة صلاح الصّاوی هل استطاعت أن تعبّر عن دقائق اللّغة والمفردات وعمق المعانی فی شعر حافظ؟ هذا البحث الّذی یقوم على المنهج التّحلیلی – الوصفی یحاول الإجابة على هذا السّؤال. وبما إلى أنَّ الصّاوی عاش حوالی ثلاثین سنة فی ایران، فمن المفروض ابتداءً أنّه کان یعرف اللّغة الفارسیّة وأسالیبها ودقائقها جیّداً، لذا نتوقّع منه أن یقوم بترجمة سلیمة ودقیقة. لکن من خلال هذا البحث استنتجنا بأنّ ترجمة الصّاوی لم تستطع ان تنقل بشکل جیّد، الجوانب البلاغیّة والصّور الخیالیّة لشعر حافظ وأعتقد أنّها لن تستطیع ذلک أیّ ترجمة أخرى. ولفهم افضل لطرائف ودقائق شعر حافظ والأعمال القیّمة فی الأدب الفارسی، یجب معرفة للّغة الفارسیّة معرفة کاملة والإلمام بها وبالثّقافة الفارسیّة بدلاً من التّرجمة.
کلیدواژه‌ها [English]
- الأدب المقارن
- التّرجمة العربیّة
- شعر حافظ
- ترجمة بلاغیّة
- صلاح الصّاوی
عنوان مقاله [العربیة]
Critical Study of Rhetorical Transcripts in the Arabic Translation of Hafiz Poems From Salah al-Sāwī
چکیده [العربیة]
Each of the Arabic translations of Hafiz's poems has undoubtly many advantages and disadvantages, which are remarkable in comparative studies of Persian and Arabic literature. Simultaneously, each of these translations has its own value, and they are respectful in their own places. But given the difficulties of translation, especially in poems, it now begs our question whether Arabic translations, including the translation of Salah al-Sawi, have been able to convey the linguistic subtlety and depth of the meanings of Hafiz's poems? In this descriptive-analytic study, the following the answers are given to these questions, the examples of Hafiz's poems in the translation of "al-Sawi" as a statistical population are studied. Since al-Sawi has lived in Iran for nearly three decades and collaborated with Iranian scientific figures, our assumption was that he was well-versed in Persian and he was able to translate them in the imperfect equality. However, the study found that al-Sawi, in spite of all his efforts to translate Hafiz's poems well, he was incapable of accurately reflecting the rhetorical elements and imaginative figures and he was unable to do the right thing.
کلیدواژه‌ها [العربیة]
- Comparative Literature
- Arabic Translation
- Hafiz's Poems
- Rhetoric Transcripts
- Salah al –Sawi
)