نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
أستاذة مساعدة فی قسم اللّغة العربیّة وآدابها بجامعة الشهید مدنی بآذربیجان، ایران
چکیده
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسنده [English]
نقد جدید در تلاش است از پیرا متنها به خاطر اهمیّت آنها در خوانش متن و کشف دلالتهای آن سخن بگوید. سرنوشته به عنوان پیرامتنی با اهمیّت، دارای کارکرد دلالی و زیباییشناسی است که بسیاری از رماننویسان در آثارشان به کار بردهاند. پژوهش حاضر میزان استفاده از این پیرامتن را در رمانهای فارسی و عربی بررسی میکند. از این رو هدف پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی سرنوشته در رمانهای دو ادبیّات است تا از طبیعت و چگونگی بهرهبرداری از سرنوشته و از میزان کاربرد و انواع آن و نوع منابع آن و تعدّد سرنوشته وارتباط سرنوشته با عنوان آگاهی یابد. این پژوهش بر سؤال اصلی زیر استوار است: جایگاه سرنوشته در رمانهای فارسی و عربی چگونه است؟ این پژوهش با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی وبا استفاده از نرمافزار spss، به جمعآوری دادهها و توصیف و مقایسه و تحلیل آن پرداخته است.
رماننویسان عربی، به کاربرد سرنوشته علاقه بیشتری دارند؛ از این رو منابع سرنوشتههایشان، متعدّد و فراوان است. در حالیکه کاربرد سرنوشته در رمان فارسی امری درونی است و از روی تعمّد و تکلّف نیست.
در رمانهای عربی، سرنوشته غربی و در رمانهای فارسی، سرنوشته شرقی بیشترین حضور را دارد. رماننویس عربی، سرنوشته را به عنوان هنر، تزیین و در اثر تأثیرپذیری از غربیها به کار بردهاند؛ از این رو، روشن است که به صورت فراوان و با استفاده از سخنان غربیها به کار برده باشند، اما رماننویس فارسی، سرنوشته را در جهت ایراد معنی به کار میبرد و در استفاده از این سخنان، حال مخاطب را رعایت میکند و سخنان و اشعار و امثال و حکمتهای فارسی آسان که نزد مخاطب شهرت بیشتری دارند، به کار میبرد. سرنوشتهها در رمان عربی متعدّد و متنوّع هستند و جنبة اسلوبی دارند.
کلیدواژه‌ها [English]
عنوان مقاله [العربیة]
The Comparative Study of Epigraph in Persian and Arabic Novels
چکیده [العربیة]The new criticism is an attempt to discusses para texts because of their importance in reading the text and discovering its implications. The epigraph as an important elements of para text has the function of the dealer and aesthetics that many novelists have used it in their works and some of them have not used. The present study examines the use of this perimeter in Persian and Arabic novels. The purpose of this study is to investigate the comparative study of epigraph in two novels of literature in order to understand the nature and the manner of exploiting the epigraphs and the extent of the use of epigraph and its types and the type of its authority (source), and the number of epigraph and the contact the epigraph with the title. This research is based on the following main question: What is the position of the epigraph in Persian and Arabic novels? This study was conducted using descriptive-analytic method and using SPSS software to collect data and describe and compare and analyze it.
The Arabic novelists are more interested in the use of epigraphs; hence, their source books are numerous and abundant. While the use of the epigraph in the Persian novel is internal, and it is not intended. In Arabic novels, the western epigraph and in the Persian novels Eastern epigraph is the most present. The Arabic novelist has used epigraph as an art, decoration, and influential effect on the West; hence it is clear that it has been used extensively and with the use of the words of the West. But the Persian novelist uses the epigraph for meaning and he uses easy and famous words epigraphs that are diverse in the Arabic novel, and they have a methodic aspect.
کلیدواژه‌ها [العربیة]
الف: الکتب
10.فصیح، اسماعیل (1376)؛ کشته عشق، تهران: البرز.
11.القاضی، محمد والآخرون (2010)؛ معجم السردیات، الطبعة الأولی، تونس: دار محمدعلی.
12.منصر، نبیل (2004)؛ الخطاب الموازی للقصیدة العربیة المعاصرة، الطبعة الأولی، المغرب: دار توبقال.
13.الهاشم، أسمر (2008)؛ عتبات المحکی القصیر فی التراث العربی والإسلامی، الأخبار والکرامات والطرف، الطبعة الأولی، بیروت: الشبکة العربیة للأبحاث والنشر.
14.واسینی الأعرج (2012)؛ أصابع لولیتا، الطبعة الأولی، دبی: الثقافیة.
ب: المجلاّت
15.بن الحمید، رضا (2014)؛ «عتبات النصّ فی حدث ابوهریرة قال، قراءة فی العنوان والتصدیر»، مجلة خطاب، العدد18، الجزائر، تیزو-وزو، صص 52-13.
16.پیرانی، منصور(1395)؛ متنهای آستانهای در پیوند با ادبیات تطبیقی(نمونه مطالعه شده: سعدی نامه)، پژوهشهای ادبیات تطبیقی، دورة چهارم، شمارة 3، صص 197-167.
17.الحضرمی، طه حسین (د.ت)؛ «عتبات النصّ الروائی فی روایات أحمد باکثیر، دراسة فی البنیة والدلالة»، مجلة التواصل، العدد 26، الجمهوریة الجزائریة، جامعة باجی مختار، صص 401-414.
18.خیری الرمادی، ابوالمعاطی (2014)؛ «عتبات النص ودلالاتها فی الروایة العربیة المعاصرة تحت سماء کوبنهاغن أنموذجا»، مجلة مقالید، العدد السابع، صص 308-289.
20.کلاب، محمد مصطفی (2017)؛ «عتبات النصّ فی روایة (ستائر العتمة) لولید الهودلی دراسة سیمیولوجیة سردیة»، المجلة الإسلامیة للبحوث الإنسانیة، العدد 25، صص 12-1.
ج: الأطروحات
21.حمدانی، عبدالرحمان (2011)؛ استراتجیة العتبات فی روایة المجوس لإبراهیم الکونی مقاربة سیمیائیة، أطروحة ماجستیر، الجمهوریة الجزائریة الدیمقراطیة الشعبیة: جامع السانیة وهران، معهد اللغات والآداب والفنون.
22.محمد جاسم، جاسم (2007)؛ العتبات النصّیة فی شعر عبدالوهاب البیاتی ونزار قبانی، أطروحة دکتوراه، العراق: جامعة موصل.
23.مهاجی، فایزة (2015)؛ فعّالیة العتبات النصّیة ودلالاتها، قراءة فی الخطاب الروائی الجزائری، أطروحة دکتوراه، جامعة جیلالی لیابس، کلیة الآداب واللغات والفنون، الجمهوریة الجزائریة الدیمقراطیة الشعبیة.
د: المواقع الإنترنتیّة
24.IUG Journal of Humanities Research (Islamic University of Gaza) / CC BY 4.0.
)