نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 طالب مرحلة الدکتوراه بقسم اللّغة العربیّة وآدابها، لجامعة رازی، کرمانشاه، ایران
2 استاذ مشارک فی قسم اللّغة العربیّة وآدابها بجامعة رازی، کرمانشاه، ایران
چکیده
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
ویژگی اصلی اشعار شاعران ایرانی و عراقی در دورة مشروطه، سادگی و آسان بودن زبان شعر آنها است، این سادگی در همة فنون شعری آن دوره به چشم میخورد، زهاوی پیشتاز این میدان است و رصافی از او پیروی نموده است. ایرج میرزا در ایران سادهگویی در شعر را به اوج خود رسانده و آن را به شعر عامیانه نزدیک کرده است. اشعار عصر مشروطه، اعمّ از شعر فارسی و عربی به خاطر ساده بودن شباهت زیادی به زبان روزنامه و مجلات پیدا کرد. در همین راستا پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی - تحلیلی بر آن است تا سرودههای دورة مشروطه در عراق و ایران را از منظر زبان شعر مورد کنکاش قرار دهد. از مهمّترین دستاوردهای این تحقیق آن است که، چون اوضاع انقلابی عصر مشروطه نیازمند شعری بود که عامة مردم به راحتی با آن ارتباط برقرار کنند و از سوی دیگر، شاعران بتوانند مردم را از شرایط جامعه و مسؤولیّتهای خود در قبال انقلاب مشروطه آگاه نمایند، لذا زبان شعر به سمت و سوی سادگی و سلاست و روانی، و به عبارت دیگر، زبان نثر پیش رفت.
کلیدواژه‌ها [English]
عنوان مقاله [العربیة]
Innovation in Iranian and Iraqi Poetry in the Constitutional era (Case Study: Language Poetry)
چکیده [العربیة]The main features of the Constitutional period poems is the simplicity and easiness of language in the poems, the simply can be seen in all the techniques of poem in this period and Al-Zahawi was pioneer in the field and Rasafi followed him. Iraj Mirza has also set the simple poem to apex in Iran and even made it close to the folk poetry. The poems of Constitutional career, including Persian and Arabic poetry, were found to be very similar to the language of the newspaper and magazines for the sake of simplicity. In this regard, the present study is based on a descriptive-analytical approach to examine the poems of constitutional in Iraq and Iran as the mainstream speakers of poetry. One of the most important achievements of this research is that, the revolutionary conditions of the Constitutional era required a poem that the public could easily communicate with, on the other hand, the poets could make people aware of the conditions of society and their responsibilities to the Constitutional Revolution. Therefore, the language of poetry went to the simplicity and cleverness and fluency, in other words, the language of prose.
کلیدواژه‌ها [العربیة]
الف: الکتب
9. .................. (1924)؛ الدّیوان، مصر: المطبعة العربیة.
10................... (1972)؛ الأوشال، بیروت: دار العودة.
11................... (2004)؛ الدّیوان، شرح وتقدیم أنطوان القوّال، الطبعة الأولی، بیروت: دار الفکر العربی.
12.سلوم، داوود (1984)؛ أثر الفکر الغربی فی الشّاعر جمیل صدقی الزّهاوی، الکویت: معهد البحوث والدّراسات العربیة.
13.شفیعی کدکنی، محمدرضا (1390 الف)؛ با چراغ و آینه در جستجوی ریشههای تحوّل شعر معاصر ایران، چاپ سوم، تهران: سخن.
14.عربیة، توفیق لازم (1971)؛ حرکة التطور والتّجدید فی الشّعر العراقی الحدیث منذ عام 1870 حتی قیام الحرب العالمیة الثانیة، بغداد: مطبعة الإیمان.
15.عز الدّین، یوسف (1973)؛ فی الأدب العربی الحدیث بحوث ومقالات، مصر: الهیئة المصریّة العامّة للکتاب.
16.عشقی، میرزاده (1350)؛ دیوان کلیات مصور عشقی، تألیف و نگارش مشیر سلیمی، علی اکبر، چاپ ششم، تهران: سپهر و امیرکبیر.
17.محمدحسن، علی ( د.ت)؛ فنّ الوصف وتطوّره فی الشّعر العراقی الحدیث (1800- 1925)، بغداد: دار الشؤون الثّقافیّة.
18.یزدانی، زینب ( 1383)؛ ایرج میرزا، چاپ اوّل، تهران: تیرگان.
ب: المجلاّت
20.حشمت، مؤید (1366)؛ «هزل و طنز و شوخی در شعر بهار»، تهران: مجله ایراننامه، شمارة 20، صص 596- 624.
21.عبد الرضا، سعید (2011)، «تحولات الشکل فی الشعر العراقی الحدیث، الزهاوی والرصافی»، بغداد: مجلة الدیالی، العدد الخمسون، صص 71- 99.
22.غفاری، جاهد، مریم ( 1387)؛ «جلوههای طنزپردازی در ادبیات مشروطه»، مجله کتاب ماه ادبیات، تهران: شماره 130، صص 47- 54.
23.همایون کاتوزیان، محمد علی (1378)؛ «اخوانیات عارفنامه»، مجله ایرانشناسی، تهران: شماره 41، صص22 – 43.
24.یزدانپناه، مهرعلی (2012)؛ «اللغة الفارسیة وآدابها من منظور شعراء العراق، الزّهاوی والرّصافی والنجفی والجواهری نموذجاً»، مجلة الجمعیة الإیرانیة للغة العربیة وآدابها، طهران: العدد22، صص 47- 73.
)