دراسة مقارنة للتبئیر ﺍﻟﺴﺭﺩی من وجهة نظر جیرار جینیت (روایتی سنة البَلبَلة و موسم الهجرة الی الشمال، نموذجا)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

أستاذ مشارک فی قسم اللّغة الفارسیّة و آدابها، جامعة رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

یعتبر التوحید بین الروایة و مرکز الرؤیة من العناصر البدیهیة فی کتابة القصص، لأنَّ التبئیرهو إختیار مرکز الرؤیة الذی یشاهد عن طریقه الشخصیّات و الأحداث الروائیة، فهذه العملیّة تبرّر تعدّد الأصوات فی الروایة و تمزج فی مسیرتها زوایا الرؤیة المختلفة و تتغیر دائماً من رؤیةٍ إلی أخری. هذه الدراسة ناقشت و فسّرت أنواع التبئیرﺍﻟﺴﺭﺩی فی روایتی سنة البَلبَلة للکاتب عباس معروفی وموسم الهجرة الی الشمال للکاتب الطیب صالح، وفقاً لنظریة البؤرة عند جیرار جینیت، النظریة التی ترتبط مباشراً بتیار الوعی، وفقاً للمنهج الوصفی - التحلیلی، معتمداً علی مدرسة الأدب المقارن و قد بیّنت أسالیب الأصوات و تعدّدها وعرضت أحاسیس شخصیّات الروایة و أفکارها عن طریق تیار الوعی و حدّدت أنَّ وجهة النظر لجیرار جینیت حول التبئیر فی الروایتین، ترتبط مباشرة بتیار الوعی و هذا التلائم یظهر فی روایة سنة البلبلة أکثر وضوحاً.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

بررسی تطبیقی کانون‌سازی روایت از دیدگاه ژرار ژنت (مطالعه موردی: رمان‌های سال بلوا و موسم الهجره الی الشمال)

نویسنده [English]

  • خلیل بیک زاده
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
چکیده [English]

هم‌پیوندی روایت و کانون دید از عناصر بدیهی در داستان‌نویسی است؛ چون کانون‌سازی، انتخاب کانون دیدی است که شخصیت‌ها و رویدادهای داستانی از طریق آن مشاهده می‌گردند. این فرآیند، چندصدایی‌‌بودن روایت را توجیه کرده و زوایای دید گوناگونی را در روند آن درمی‌آمیزد و همواره از یک دیدگاه به دیدگاه دیگر تغییر جهت می‌دهد. این پژوهش گونه‌های کانون‌سازی روایت را در رمان‌های «سال بلوا» از عباس معروفی و «موسم الهجره الی الشمال» از طیب صالح بر اساس نظریۀ کانون‌سازی ژرار ژنت که ارتباط مستقیمی با جریان سیال ذهن دارد، با رویکردی توصیفی- تحلیلی و تکیه بر مکتب ادبیات تطبیقی بررسی و تحلیل کرده، شگرد‌های چندصدایی و کانونی‌شدگی را تبیین و اندیشه‌ها، عواطف و احساسات شخصیّت‌های داستان را از طریق جریان سیال ذهن ارائه کرده و نشان داده‌است که دیدگاه کانون‌سازی ژرار ژنت در این رمان‌ها، ارتباط مستقیمی با جریان سیال ذهن دارد و این هم‌خوانی در رمان سال بلوا مشهودتر است.
 
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • ادبیات تطبیقی
  • کانون روایت
  • کانون‌سازی
  • ژرار ژنت
  • سال بلوا
  • موسم الهجره الی شمال

عنوان مقاله [العربیة]

A Comparative Study of Narrative Focalization for Gerard Genette (Case study: The Novels of Saul Bellow and Moosem al-Hijra al-Shamal)

چکیده [العربیة]

The combination of narration and the focal point of vision is an obvious element in fiction, since focalization is the choice of point of view that character and story events are observed through it. This process justifies the polyphony of narrative and the different point of views are mingled and they change from one viewpoint to another. This research studies the narratives' focalization in the novels of Saul Bellow by Abbas Maroufi and Muzm al-Hijra al-Shamal by Tayyib Saleh based on the theory of the focalization of Gerard Genette, which is directly related to thestream of consciousness, with a descriptive-analytical approach and relying on the school of comparative literature, in order to analye the polyphony focusing the techniques and the thoughts, emotions and the feeling of the characters through stream of consciousness, and it has tried to show the view of the focalization of Gerard Genette in these novels that is directly related to stream of consciousness, and this consistency in the novels of Saul Bellow which is more evident..

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • Comparative Literature
  • Focalization of Narrative
  • Focalization
  • Gerard Genette
  • Saul Bellow
  • Moosm al-Hijra Ela Al Shamal

مراجع

  1. أنوشه، حسن (1417)؛ موسوعة الأدب الفارسی، ج2، تهران: سازمان چاپ و نشر.
  2. إیرانی، ناصر (1421)؛ فنّ الروایة، تهران: آبان‌کاه.
  3. إیغلتون، تیری (1410)؛ مدخل علی النظریة الأدبیة. ترجمة عباس مخبر، چاپ دوم، تهران: مرکز.
  4. بارت، رولان (1430)؛ مدخل علی التحلیل البنائی للروایات، ترجمة محمد راغب، الطبعة الأولی، طهران: صبا.
  5. تودوروف، تزوتان (1424)؛ البوطیقا البنیوی، ترجمة: محمد نبوی، چاپ دوم، تهران: آگاه.
  6. تولان، مایکل (1428)؛ علم السرد (مدخل لغوی- نقدی)، ترجمة فاطمه علوی و فاطمه نعمتی، تهران: سمت.
  7. ریمون کینان، شلومیث (1429)؛ سرد القصصی: بوطیقا المعاصر، ترجمة ابوالفضل حری، تهران: نیلوفر.
  8. الشوش، محمدابراهیم (1991)؛ أدب و ادبا، الخرطوم: جامعه الخرطوم.
  9. صالح، طیب (1432)؛ موسم الهجرة إلی الشمال، ترجمة رضا عامری، چاپ لوّل، تهران: چشمه.
  10. فلکی، محمود (1424)؛ سرد القصة، تهران: بازتاب نگار.
  11. لوته، یاکوب (1430)؛ مقدمة علی السرد فی الأدب و السینما، ترجمة امید نیک‌فرجام، تهران: مینوی خرد.
  12. مارتن، والاس (1428)؛ نظریات الروایة. ترجمة محمد شهبا، چاپ دوم، تهران: هرمس.
  13. معروفی، عباس (1424)؛ سنة البلبلة، چاپ پنجم، تهران: ققنوس.
  14. النقاش، رجاء (1971)؛ أدباء معاصرون، القاهره: الهلال.

ب: المجلّات

  1. بهبودیان، شیرین (1429)؛ «مکانة الأدب المقارن فی اللغة و الأدب الفارسی»، مجلّة دوریة دراسات الأدب المقارن، العدد 5، صص 49- 62.
  2. بیات، حسین (1425)؛ «الزمن فی قصص تیار الوعی». مجلّة دوریة البحوث الأدبیة، العدد 6، صص 7- 32.
  3. حری، ابوالفضل (1427)؛ «مقابل الترکیز»، کتاب الشهر للأدب و الفلسفة، العدد 103، 104، 105، صص 30- 36.
  4. رنجبر، ابراهیم و ثنائی مقدم، حسین (1432)؛ دور الأساطیر فی آثار عباس المعروفی، السنة الثانیة، العدد 5، صص 47- 68.
  5. صالحی‌نیا، مریم (1429)؛ «کلیّات حول علم السرد البنیوی»، مجلة دوریة الفن، العدد 81، صص 15- 27.
  6. قاسمی، رضا (1423)؛ «لم أکن قد کتبتُ هذا الکتاب لقراءةٍ واحدة»، الحوار مع رضا قاسمی، جریدة همبستگی، 10/10/1423، ص 12.
  7. مانفرد، جان و حری، ابوالفضل (1389)؛ «إتجاه معرفة السرد إلی الترکیز»، کتاب الشهر للأدب، العدد 157، صص 22- 31.
  8. مقدادی، بهرام (1412)؛ «کلک نقد الکتاب؛ سنة البلبلة (أسطورة المأساة لأمّةٍ مولمة)»، الفن و العمارة، کلک، العدد 35 و 36، صص 199- 207.
  9. ناظمیان، رضا (1432)؛ «النفور من الغرب أو النفور من الشرق فی الروایات العربیة «دراسة آثار یحیی حقی، سهیلا دریس، علاء الأسوانی، طیب صالح»، الأدب و الألسنة؛ دراسة اللغة و الأدب الفارسی، العدد 4، صص 255- 269.
  10. ناظمیان، رضا و شکوهی‌نیا، مریم (1434)؛ القیاس و التحلیل بشأن مظاهر ما بعد الإستعمار فی روایتین «موسم الهجرة الی شمال» طیب صالح و «سووشون» سیمین دانشور، الأدب و الألسنة؛ دراسة اللغة و الأدب الفارسی، العدد 29، صص 1- 32.

Refernce

 

25.Genet, G. 1980 »Narrative discourse, trans, jane E. lewin Ithaca« newYork: Comell university.

26.Genette, G. 2000, »order in narrative« in narrative reader, martin macquillan, London and newYork: routledge.

  1. Rimmon-kenan, slomith, 1983, narrative fiction: contemporary poetics, London: Methuen.
کاوش نامه ادبیات تطبیقی
دوره 8، شماره 32
اسفند 1397
صفحه 51-67

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار