نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استاد گروه زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
2 دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
چکیده
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
إحدى الخطب التی اغفلها الباحثون فی مجال الدراسات الایرانیة خطبة سیاسیة ألقاها انوشروان فی اخریات حکمه اثر استتباب السلام و الامن.تألفت الخطبة من اجزاء متعددة ولکن محورها الرئیسی هو الجهاد الأکبر او مکافحة المیول النفسیة التی تحظى بأهمیة قصوى فی التعلیمات الاسلامیة. اهم نماذج الأهواء النفسانیة التی اعتبرها انوشروان أسبابا لزعزعة الدول و اسقاط الحکومات هی کالتالی "النمیمة، الحسد ،الفرقة،الضیم. من الملفت ان الکسرى الإیرانی انوشروان عبر عن خطورة النفس الامارة بالسوء بـ «اعدى عدوّکم» و «عدوّکم الباطن»کما عد العاهل الإیرانی الشهیر ،الرعیة و المحبة والوحدة و الوئام و الاهتمام بذوی الحاجة و رعایة الجار والتآخی و التحاب والوفاء بالعهود و ...عوامل من شانها ان تعزز الحکومات. یستهدف هذا البحث واعتمادا على المنهج الوصفی التحلیلی التعریف بهذه الخطبة اولا و دراسة مضامینها المشترکة مع نهج البلاغة للامام علی(ع) ثانیا.
کلیدواژه‌ها [English]
عنوان مقاله [العربیة]
The Study of Anooshirvan’s Political Sermon and Comparing with Nahjolalbaghe
چکیده [العربیة]One of the sermons that was neglected in Iranian studies is the political sermon that Anooshirvan expressed in the last years of his rule after the establishment of peace and tranquility. This sermon has a number of sections, the main focus of which is "the struggle against sensual witches" or "jihad akbar", which has been very much considered in Islamic teachings. The examples of the witched souls that Anooshirvan believed that they caused to thwart the government, are: gossip, jealousy, separation, cruelty ,for pointing to the danger of the soul from the interpretations of " Aadi Adovokom”,” Akbar Adakom”, "Adukam al-Batnah". On the contrary with,these issues including; partisanship, unity, the attention to poor, respect neighbors, friendship and affection, adherence to the covenant, and so on, strengthen the governments. The purpose of this study is to introduce this sermon and to study the descriptive-analytical issues of common themes with Nahj al-Balaghah.
کلیدواژه‌ها [العربیة]
1. آمدی، عبدالواحد (1410)؛ غرر الحکم و درر الکلم، تحقیق: سیّد مهدی رجایی، قم: دار الکتب الاسلامی.
2. ابن القتیبه، أبو محمّد عبد الله (1418)؛ عیون الأخبار، بیروت: دار الکتب العلمیِّة.
3. ابن المسکویه، أبو علی أحمد بن محمّد (2000)؛ تجارب الأمم وتعاقب الهمم، تحقیق: أبو القاسم إمامی، طهران: سروش.
4. -------------------- (1416)؛ الحکمة الخالدة، تحقیق: عبد الرّحمن بدوی، القاهرة: مکتبة النّهضة المصریّة.
5. ابن المنقذ، ابو المظفّر (1407)؛ لباب الآداب، لتقیق: أحمد محمّد شاکر، القاهرة: مکتبة السّنة.
6. التّوحیدی، ابوحیان (1408)؛ البصائر والذخائر، تحقیق: د. وداد القاضی، بیروت: دار صادر.
7. ارسطو، طالیس (1979)؛ الخطاب، حقّقه وعلّق علیه: عبد الرّحمن بدوی، بیروت: دار القلم.
8. الجاحظ، عمرو بن بحر (1948)؛ البیان والتّبیین، القاهرة: لجنة التّألیف والترجمة والنشر.
9. خوانساری، محمّد (1368)؛ دورة مختصر منطق صوری، تهران: دانشگاه تهران.
10. سبزیانپور، وحید و پیمان صالحی (1391 الف)؛ حکمتهای ایرانیان باستان در منابع عربی، تهران: یاردانش.
11. شایب، أحمد (2003)؛ الاسلوب، القاهرة: مکتبة النهضة المصریة.
12. شریعتی سبزواری، محمّدباقر (1381)؛ دربارة سخن و سخنوری، قم: بوستان کتاب.
13. العسکری، ابوهلال (1952)؛ الصّناعتین، بیروت: دار الإحیا الکتب العربیّة.
14. عطیة، محمّد هاشم (1997)؛ الأدب العربی وتاریخه فی العصر الجاهلی، بیروت: دار الفکر العربی.
15. الفاخوری، حنا (1385)؛ تاریخ الأدب العربی، تهران: توس.
16. فروغی، محمّدعلی (1382)؛ آیین سخنوری، تهران: زوّار.
17. فیض الاسلام، سیّد علی نقی (1379)؛ ترجمه و شرح نهجالبلاغه، تهران: مؤسّسة چاپ و نشر تألیفات فیض الاسلام.
18. الکلینی، محمّد بن یعقوب بن اسحاق (1407)؛ الکافی، تهران: دار الکتب الاسلامیّة.
19. المجلسی، محمّد باقر (1403)؛ بحار الأنوار، بیروت: دار إحیاء التّراث العربی.
20. محمّدی ملایری، محمّد (1385)؛ تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر عباسی به عصر اسلامی، جلد 4، تهران: توس.
21. المسعودی، علی بن حسین (1346)؛ مروج الذّهب ومعادن الجوهر، القاهرة: المطبعة المصریّة.
22. المعوش، سالم (2001)؛ القواعد المعرّفیة الإسلامیّة فی أدب صدر الإسلام، بیروت: دار النّهضة العربیّة.
23. المقدسی، شمس الدّین (1906)؛ أحسن التّقاسیم فی معرفة الأقالیم، هلند: لیدن.
24. میراحمدی، مریم (1390)؛، تاریخ تحوّلات ایرانشناسی، تهران: طهوری.
25. نصیرالدّین طوسی، محمّد بن احمد (1326)؛ أساس الإقتباس، تهران: دانشگاه تهران.
26. النّویری، شهاب الدّین (1423)؛ نهایة الأرب فی فنون الأدب، القاهرة: دار الکتب والوثائق القومیّة.
27. الیوسی، نور الدّین (1402)؛ المحاضرات فی اللّغة والأدب، تحقیق وشرح: محمّد حجی وأحمد شرقاوی، بیروت: دار الغرب الإسلامی.
ب: مجلاّت
28. حصاوی، محمّدجواد (1392)؛ «بررسی تطبیقی نثر دورة جاهلی و دورة اسلامی با رویکرد قرآنی»، فصلنامة مطالعات ادبی - قرآنی، دانشکدة اصول الدّین قم، سال اوّل، شمارة 1، صص 37-71.
29. سبزیانپور، وحید و پیمان صالحی (1391 ب)؛ «بررسی دادورزی ایرانیان در منابع عربی و مقایسة آن با نهجالبلاغه»، نشریة پژوهشهای زبانشناسی تطبیقی، سال دوم، شمارة 4، صص 145-169.
30. --------------------------- (1393)؛ «بازتاب دیانت ایرانیان باستان در منابع عربی»، نشریةپژوهشهای علوم تاریخی، دانشکدة ادبیّات دانشگاه تهران، دورة 6، شمارة 2، صص 99-118.
31. فقهی، عبدالحسین، محمّدرضا غفاری (1390)؛ «بررسی تطوّر خطابه در دورة جاهلی و صدر اسلام»،فصلنامة لسان مبین، سال دوّم، دورة جدید، شمارة چهارم، صص 160-181.
32. محمدزاده، مریم؛ علی رمضانی و رسول عبادی (1393)؛ «منشور سلطنت و خطبة پادشاهان ایران باستان (با تأمّلی در شاهنامه، تاریخ طبری، غرر الأخبار ملوک الفرس و سیرهم)»،پژوهشنامة ادب حماسی، سال دهم، شمارة هجدهم، صص 115-144.
ج: پایاننامه
33. فرجی، علیرضا (1385)؛ بررسی شخصیت انوشروان از باستان تا دورة اسلامی، استاد راهنما: فرح زاهدی، رشتة فرهنگ و زبانهای باستانی، دانشگاه تهران.
)