نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 عضو هیئة التدریس بجامعة زابل
2 عضو هیئت علمی دانشگاه زابل
چکیده
تُعدّ الروایة سرداً نثریاً طویلاً یصف شخصیات تختلف انفعالاتها وصفاتها وتحکی أحداثاً على شکل قصة متسلسلة. تُعتبر روایتا «موسم الهجرة إلى الشمال» للطیب صالح (1929-2009) الروائی السودانی و «قربانى باد موافق» (ضحیة الریح المواتیة) لمحمد طلوعی (1979) الروائی الإیرانی أکثر تشابهاً فی البنیة الروائیة، بحیث یتناول الروائیان إلى بیان الأحداث والتطورات المرتبطة بمرحلة وصول الأنشطة السیاسیة للحزب المارکسی فی الشرق إلى ذروتها وذلک عبر بنیة سردیة مشترکة. وبناءً على هذا جاءت الدراسة معتمدةً على المنهج الوصفی-التحلیلی للبحث عن البنیة الروائیة المشترکة للروایتینِ، وهی ثمرة الحبکة المشترکة لهما، وذلک بهدف دراسة مقارنة لبنیة الروایتین. تدلّ النتائج على أنّ الروائیینِ اختارا ثیمات مشترکة إلى حدّما ومستقاة من القضایا السیاسیة، ومواجهة الشرق والغرب، وقضیة الحب. کما اختارا بدایة متشابهة للقصة، وذلک عن طریق عرض شخصیتین رئیسیتین عاشتا فی الغرب مدةً متأثّرتینِ بالثقافة الغربیة وکانت نهایتهما أن أصیبتا بمرض شیزوفرینیا وانتحرتا غرقاً فی الماء. والروایتان متشابهتان من ناحیة الحبکة، إذ یلجأ کاتباهما أکثر من مرّة إلى بناء الحبکة بناءً تعلیلیاً مکوّناً من مجموعة أحداث متشابهة لتعلّل ارتباط الأحداث بعضها ببعض، وسیرها نحو النهایة.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
بررسى ساختار روائى مشترک رمان «موسم الهجره إلى الشمال» و «قربانى باد موافق»
نویسنده [English]
- faezeh arab 2
2 عضو هیئة التدریس بجامعة زابل
چکیده [English]
رمان متنی داستانی است که در قالب نثر نوشته می‌شود و در توصیف شخصیت‌هایی با رویکردها و ویژگی‌های متفاوت به نگارش درمی‌آید و در قالب داستانی به‌هم‌پیوسته رخدادهای مختلفی را روایت می‌کند. دو رمان «موسم الهجره إلی الشمال» از رمان‌نویس سودانی طیب صالح (1929-2009م) و «قربانی باد موافق» از رمان‌نویس ایرانی محمد طلوعی (1979م) از جمله رمان‌هایی است که ساختار و مضمون جدیدی ارائه داده‌اند؛ لذا هر دو رمان‌نویس به بیان حوادثی می‌پردازند که مربوط به دورة اوج‌گیری فعالیّتهای سیاسی حزب مارکسیست در مشرق زمین میباشد. این دو اثر دارای بنیانی همبستهاند که حاصل طرح مشترک هر دو مؤلف در ارائة محتوا و ساختار روایی است. هدف مقالة حاضر، توصیف و بررسی تطبیقی ساختار روایت این دو اثر به شیوۀ توصیفی–تحلیلی است. نتایج پژوهش نشان میدهد که نویسندة دو اثر از لحاظ شیوة آغاز داستان روشی مشابه را برگزیدهاند؛ همچنین هر دو داستان دارای دو شخصیّت اصلی است که عبارت است از قهرمانانی که زندگی در غرب را تجربه کردهاند و به دلیل ابتلا به بیماری اسکیزوفرنی خود را از طریق غرق کردن در آب میکشند. هر دو اثر از نظر پیرنگ نیز دارای تشابه هستند؛ زیرا هر دو نویسنده در ایجاد یک طرح کلّی متشکل از مجموعة حوادث مشابه توفیق یافتهاند که در آن عنصر سببیت در عملکرد شخصیتها قوی است. در هر دو رمان فرهنگ بومی و گرایش به قوم‌مداری از مهمترین مسائلی است که قهرمانان داستان به عنوان مهاجران شرقی در تقابل با فرهنگ غرب مواجه بودند.
کلیدواژه‌ها [English]
- «موسم الهجره إلى الشمال»
- «قربانی باد موافق»
- ساختار روایی
- طیب صالح
- محمد طلوعی
)