نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه کاشان، ایران
چکیده
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
نویسنده [English]
پرندههای اسطورهای حضوری گسترده در ادبیات و فلسفه دارند. این پژوهش قصد دارد تا به بررسی حضور دو پرنده اسطورهای یعنی ققنوس و عنقاء در شعر دو شاعر آغازگر شعر نو در دو حوزه شعر معاصر فارسی و عربی، نیما یوشیج و سیاب بپردازد. شعر نیما یوشیج «ققنوس» نام دارد و شعری که سیاب در آن از اسطوره عنقاء کمک گرفته است شعر «شعر و عنقاء» (القصیدة والعنقاء) نام دارد. این پژوهش را میتوان از جرگه مکتب ادبیات تطبیقی نوفرانسوی که به حوزه تأثیر میپردازد به شمار آورد که بر خلاف مکتب فرانسوی کلاسیک از بررسی شباهتها و بحثهای زیباییشناسی نیز به دور نیست. با بررسی حضور این دو پرنده در شعر این دو شاعر شباهتها و اختلافاتی را میتوانیم بین این دو پرنده بازتولید شده دریابیم؛ مهمترین شباهت بین دو شعر استفاده از معنای نوزایی در این دو پرنده اسطوری برای بازنمایی مفهوم آفرینش هنری می باشد که در شعر نیما، این آفرینش هنری همانا تأثیرگذاری جاودانه و تأثیری کلی در برههی تاریخی شکلگیری شعر نو یا مدرن است و در شعر سیاب اشاره به شکلگیری و خلق أثر هنری به طور کلی و برآمدن شعری بر بنیان ویرانشدهی شعری پایان یافته است که در شعر نیما با فضایی روایی و منسجم بازنمایی میشود و در شعر سیاب با زبانی بیپرده و بدون واسطهای (همپیوند عینی) پویا وادبی.
کلیدواژهها [English]
الف: الکتب
1. احمدی، بابک (۱۳۸۶)؛ حقیقت و زیبایی، درسهای فلسفه هنر، چاپ چهاردهم، تهران: نشر مرکز.
2. الأحمر، فیصل (2010)؛ معجم السیمیائیات، الطبعة الأولی، بیروت: الدار العربیة للعلوم ناشرون.
3. اسماعیل، عزالدین (دون تاریخ)؛ الشعر العربی المعاصر قضایاه و ظواهره الفنیة و المعنویة، بیروت: دارالثقافة.
4. بلعابد، عبدالحق (2008)؛ عتبات (جیرار جینیت من النص إلى المناص)، الطبعة الأولی، بیروت: الدار العربیة للعلوم ناشرون.
5. برونیل، بییر، کلود بیشوا وأندریه میشل روسو (1996)؛ ما الأدب المقارن؟، ترجمـة غسان السید، دمشق: دارعلاءالدین.
6. بطرس،أنطونیوس (دون تاریخ)؛ بدر شاکر السیاب شاعر الوجع، طرابلس لبنان: الموسسة الحدیثة للکتاب.
7. بنیس، محمد (2001)؛ الشعرالعربی الحدیث، بنیاته وإبدالاتها، مساءلة الحداثة،ج3، الطبعة الثانیة، المغرب: دارتوبقال للنشر.
8. پور نامداریان، تقی (1381)؛ خانهام ابری است، شعر نیما از سنّت تا تجدّد، چاپ دوم، تهران: سروش.
9. توفیق بیضون،حیدر (1991)؛ بدرشاکرالسیاب رائد الشعرالعربی الحدیث، سلسلة الأعلام من الأدباء والشعراء ، الطبعة الأولی، بیروت: دارالکتب العلمیة.
ب: المجلّات
42. جواری، محمد حسین (بهار1388)؛ «تحلیل تطبیقى شعر ققنوس و آلباتروس؛ دو شعر از نیما وبودلر»، پژوهشهای زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، شماره اول، صص۱۷-۳۰.
44.خلیل الموسی (2007)؛ «مفهوم التأثیر فی الأدب المقارن»، الآداب العالمیة، اتحاد الکتاب العرب ، العدد32، 1نوفمبر 2007. صص:
ج: المواقع الإنترنتیّة