نوع مقاله : مقاله پژوهشی
چکیده
چکیده
احسان عبّاس و عبدالحسین زرّینکوب که با وسعت دامنه‌های علمی خویش، دایرة‌المعارفی در نوع خود به شمار می‌روند، در زمینة نقد ادبی معاصر عربی و فارسی بسیار پرتلاش ظاهر شدند وآثار زیادی بر جای گذاشتند. آنها توانستند بین تاریخ ادبیّات و نقد ادبی رابطة بسیار نزدیکی برقرار کنند. فعّالیّت نقدی این دو ناقد برجسته، در قالب کار نقد تطبیقی گنجانده میشود؛ بدین صورت که هر آنچه از گذشتة نقد ادبی شرق و غرب فرا گرفته بودند، با نقد ادبی معاصر تطبیق دادند و شکل جدیدی از نقد به وجود آوردند. به همین جهت می‌توان آنها را از جمله ناقدان مخضرم به شمار آورد. آنها ضمن بررسی همه جانبة نقد ادبی گذشتة خود و آگاهی کامل از مکتب‌ها و روش‌های نقدی نوین، نگاهی نوگرایانه به سنّت داشتهاند؛ از تأثیر متعادل و متقابل فرهنگ و ادب غرب و شرق استقبال کردند و برخلاف کسانی که در این زمینه به افراط یا تفریط گرایش داشتند، راه اعتدال را در پیش گرفتند. هرچند در مواقعی دیده میشود که میزان گرایش آنها به سنّت و تجدّد به یک اندازه نیست و برخلاف احسان عبّاس که ذاتاً مدرنیسم محسوب میشود و از شعر نو بسیار استقبال میکند، زرّینکوب گرایش بیشتری به سنّت دارد؛ امّا در عین حال هر دوی آنها به تجدّد و نو‌آوری با پشتوانة کلاسیسیم اعتقاد دارند. همین گرایش همه جانبه و تنوّع رویکردها، آنها را از سایر منتقدان معاصر متمایز میکند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
دراسة تطبیقیة فی آراء "احسان عبّاس وعبدالحسین زرّینکوب" النقدیة فی نظرتهما إلی التقلید والتجدّد الأدبی
چکیده [English]
الملخّص
یعتبر إحسان عبّاس وعبدالحسین زرین کوب شخصیتن موسوعیتن فی الأدبین العربی والفارسی وإنهما من عباقرة النقد الأدبی حیث حصلا ببذل جهود عملاقة لتألیف کتب قیّمة علی ذروة النقد المعاصر. هذا وقد توسّعا فی المجال النقدی و وطّدا علاقات وثیقة بین النقد وتاریخ الأدب، حیث یمکن اندراج دراساتهما فی إطار الأدب المقارن. فی هذا المجال بدأ الناقدان بحوثهما النقدیة بمقارنة الأسالیب النقدیة القدیمة للشرق والغرب بالنقد المعاصر، فقدّما صورة جدیدة للنقد الأدبی، حیث یمکن أن نطلق علیهما النقّاد المخضرمین. ألا وأنهما - بالثقافة والوعی العلمیّ ودراسات نقدیة قیمة والتعرّف علی المدارس النقدیة الجدیدة - عَرَضا طریقة حداثیة فی دراسة الأصالة والکلاسیکیة. ومن أهم مظاهر النقد عندهما هی النظرة الوَسَطیة، وبینما نری بعض الباحثین ینتهجون منهج الإفراط والتفریط فی المقارنة بین الشرق والغرب، اتّجه الناقدان نحو الاعتدال فی هذه المقارنة، ولکن یختلف مدی آرائهما إلی الأصالة والتجدّد، فیینما نری إحسان عبّاس متجدّداً فی آرائه النقدیة وأکثر میلاً إلی الشعر الحر، نری زرین کوب أکثر میلاً إلی الأصالة والکلاسیکیة. مع هذا، إنهما یعتقدان بالتجدّد والحداثه معتمداً علی الکلاسیکیة أو «لا جدید دون قدیم». وهذه الآراء والاتّجاهات الشاملة ومترامیة الأطراف قد تمیز هذان الناقدان فی هذا الحقل عن سائر النقاد المعاصرین.
الکلمات الدّلیلیّة: احسان عبّاس، زرین کوب، النقد الأدبی، الکلاسیکیة والحداثة، الشعر الحر، الغرب والشرق
کلیدواژه‌ها [English]
- الکلمات الدّلیلیّة: احسان عبّاس
- زرین کوب
- النقد الأدبی
- الکلاسیکیة والحداثة
- الشعر الحر
- الغرب والشرق
)