نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 الدّکتوراه فی فرع اللّغه العربیّة وآدابها، جامعة شهید چمران أهواز، مدرّس فی وزارة التّربیة والتّعلیم
2 أستاذ مساعد فی قسم اللّغه الفارسیّة وآدابها، جامعة بیام نور
چکیده
تُعدّ الرّوایة الاجتماعیّة إحدی الأنواع الأدبیّة الّتی تتمیّز بالموضوعیّة والنّقد الاجتماعی أو الالتزام الأیدئولوجی، والّتی تهدف إلى الدّفاع عن فکرة سیاسیّة معیّنة أو تعنی بقضایا اجتماعیّة مثل الفقر والغنی والعدالة الاجتماعیّة وما إلیها من المواضیع. یمثّل عبد الرّحمن منیف ومحمود دولت آبادی روائیین واقعیین یعالجان قضایا المجتمع وما فیه من الأحداث والمشاکل. من أهمّ روایاتهما الّتی تدور أحداثها وفکرتها حول مسائل المجتمع یمکن الإشارة إلی روایة النّهایات وفراغ سلوتش. تسعی هذه الدّراسة إلی معالجة القضایا السّیاسیّة والاجتماعیّة الّتی ترتبط بمجتمع الرّوائیین فی الرّوایتین کأهمّ الرّوایات الاجتماعیّة فی الأدبین الفارسی والعربی. اعتمد البحث علی الطریقة التّوصیفیّة - التحلیلیّة فی مقارنة الرّوایتین ودراسة عناصرهما. تدلّ نتائج الدّراسة علی أنّ هناک مشابهات عدیدة بین الرّوایتین من حیث الثّیمة والموضوع والشّخصیّات والمکان والتّقنیات السّردیّة کما أنّ ثمّة بعض الفروق بینهما مثل الفروق فی واقعیّة المکان ونوع البطل.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
بررسی تطبیقی عناصر داستان در رمان النّهایات از عبد الرّحمن منیف و رمان جای خالی سلوچ از محمود دولت‌آبادی
نویسندگان [English]
- علی عدالتی نسب 1
- سید علی سراج 2
چکیده [English]
رمان اجتماعی، یکی از انواع ادبی در ادبیّات معاصر است که نقد اجتماعی، تعهّد به یک ایدئولوژی و موضوع‌گرایی از مشخّصه‌های بارز آن است. این نوع رمان، یک فکر سیاسی مشخّص و یا موضوع اجتماعی خاصّی همچون فقر، ثروت، عدالت اجتماعی و مانند آن را بررسی می‌کند. عبد الرّحمن منیف و محمود دولت‌آبادی از رمان‌نویسان واقع‌گرا در ادب فارسی و عربی به شمار می‌روند که مسائل جامعه و مشکلات و حوادث آن را در آثار خود بررسی کرده‌اند. از مهم‌ترین آثار این دو که حوادث و موضوع آن در زمینۀ جامعه و چالش‌های آن است، می‌توان به دو رمان «النّهایات: پایان‌ها» و جای خالی سلوچ اشاره کرد. این پژوهش، به بررسی مسائل مختلف مانند حوادث سیاسی و اجتماعی مرتبط با جامعة دو نویسنده در دو رمان مذکور می‌پردازد. این پژوهش، به شیوة توصیفی - تحلیلی به مقایسة دو رمان و بررسی عناصر آن دو می‌پردازد و نتایج حاکی از آن است که شباهت‌های بسیاری از نظر تم، موضوع، شخصیّت‌ها، مکان، تکنیک‌های روایی و موضوعات مورد توجّه در دو رمان وجود دارد، کما اینکه در دو رمان اختلاف‌هایی مانند واقعی یا غیر واقعی بودن مکان و نوع قهرمان هم به چشم می‌خورد.
کلیدواژه‌ها [English]
- ادبیّات تطبیقی
- رمان اجتماعی
- عبد الرّحمن منیف
- محمود دولت‌آبادی
- النّهایات
- جای خالی سلوچ
)