نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• شهرام دلشاد ¹
• مهدی ترک شوند ²

¹ دانشگاه بوعلی سینا

² مهدی ترک شوند، استادیار زبان و ادبیات عرب، دانشگاه سید جمال‌الدین اسدآبادی، همدان، ایران

چکیده

این مقاله استدلال می‌کند که چگونه نویسندگان معاصر در بسیاری از جوامع شرقی که در شرایط خفقان و استبداد به سر می‌برند، با بازآفرینی متون ادبی کلاسیک به عنوان ابزاری مهم و کارآمد، به مقابله با استبداد می‌پردازند. این شگرد به خالقان ادبی که در واقع به طور توأمان کنشگران سیاسی و اجتماعی هم به حساب می‌آیند، امکان می‌دهد تا در پشت نقاب‌های کلاسیک، خود را از معرض خطر دور نگه داشته و با توجه به پیش‌زمینه‌های موجود فرهنگی برآمده از متون کلاسیک، پیام‌های سیاسی خود را به سهولت، در سطح گسترده و به طور مؤثر به مخاطبان عرضه بدارند. مقاله حاضر با تکیه بر تئوری اقتباس لیندا هاچن، به بررسی این فرایند در دو رمان از ادبیات ایران (روزگار دوزخی آقای ایاز از رضا براهنی) و الجزایر (رمل المایة از واسینی الأعرج) که هر کدام به ترتیب از تاریخ بیهقی و هزار و یک شب اقتباس شده، می‌پردازد و نشان می‌دهد که این شیوه، یعنی بهره‌گیری از روایت در کنش‌های سیاسی، یک رویکرد ادبی فراگیر در ادبیات کشورهای جهان سوم است که زیر یوغ استبداد توانایی بازنمایی شرایط جامعه به طور مستقیم را ندارد. نویسندگان با حفظ روح اصلی اثر به برجسته‌سازی و حذف پاره‌ای از عناصر و همچنین تغییر و تلاش برای بومی‌سازی و انطباق اثر با شرایط موجود در جامعه پرداخته‌اند. به طور دقیق براهنی از استبداد بسته حکومت پهلوی در ایران با اقتباس از قصه استبداد سلطان محمود و واسینی از حرکت-های بنیادگرایانه اسلامی در الجزایر با اقتباس از هزار و یک شب اقتباس کرده است.

کلیدواژه‌ها

• بازآفرینی
• استبداد
• متون کلاسیک
• تاریخ بیهقی
• هزار و یک شب

موضوعات

• ادبیات تطبیقی

عنوان مقاله [English]

Recreating classic texts, a way to deal with tyranny; a comparative reading of Mr. Ayaz's and Ramel Al-Mayeh's novel "The Infernal Times

نویسندگان [English]

• shahram delshad ¹
• mahdi torkshavand ²

¹ unieversity of bou alii sina

² مهدی ترک شوند، استادیار زبان و ادبیات عرب، دانشگاه سید جمال‌الدین اسدآبادی، همدان، ایران

چکیده [English]

This article argues how contemporary writers in many eastern societies that live in the conditions of suffocation and tyranny deal with tyranny by recreating classical literary texts as an important and efficient tool. This method allows the literary creators who are considered to be political and social activists at the same time, to keep themselves away from danger behind the classical masks and according to the background. Cultural entities emerging from classical texts can easily, widely and effectively present their political messages to the audience. Based on Linda Hatchen's theory of adaptation, the present article examines this process in two novels from Iranian literature (The Infernal Days of Mr. Ayaz by Reza Brahni) and Algeria (Ramel Al-Maya by Vasini Al-Araj), each of which is from the history of Beyhaqi and Hazara and One, respectively. Shab is adapted and shows that this method, i.e. the use of narrative in political actions, is a pervasive literary approach in the literature of third world countries, which under the yoke of tyranny has the ability to directly represent the conditions of society. does not have The result of the research shows that the authors, while maintaining the original spirit of the work, highlighted and removed some elements, as well as changed and tried to localize and adapt the work to the existing conditions in the society.

کلیدواژه‌ها [English]

• re-creation
• tyranny
• classic texts
• Beyhaqi history
• one thousand and one nights