بازتاب نقش‌های اجتماعی زنان در دو رمان: اسماعیل و لیله النهر(امیرحسین فردی و علی احمد باکثیر)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری. رازی

2 هیئت علمی. رازی

3 دانشگاه رازی

چکیده

جامعه‌شناسی ادبیات به چگونگی بازتاب مسائل اجتماعی در آثار ادبی می‌پردازد. این پژوهش به شیوۀ تحلیل محتوی به بررسی تطبیقی درونمایه دو رمان اسماعیل و لیلة النهر پرداخته‌است تا دریابدکه؛ نقش‌های اجتماعی زنان چگونه دردو رمان بازتاب یافته‌است. یافته‌ها نشان‌می-دهند که؛ هر دو نویسنده با رویکردی انتقادی به تصویر چالش‌های زنان با نابرابری‌های اجتماعی پرداخته‌اند. علاوه بر این؛ شخصیت‌های زن در دو رمان اسماعیل و لیلة النهر نقش‌های اجتماعی بسیار تأثیرگذاری دارند. درونمایۀ دو رمان به بیان حقوق انسانی و اجتماعی زنان می‌پردازد با رویکردی انتقادی زنان را درگیر مشکلات ناشی از نابرابری های اجتماعی به تصویر کشیده‌اند و از چالش‌های زندگی زنان در جامعۀ معاصر با باورهای سنتی سخن‌می‌گویند. از این دیدگاه درونمایۀ در دو رمان را می‌توان در سه محور عمده تحلیل‌کرد. محور اول؛ پایمال‌شدن حقوق اجتماعی زنان از جمله؛ تحقیر و نادیده‌گرفتن زنان، ازدواج اجباری آنان، ضرب و شتم زنان و فقر و وابستگی اقتصادی آن‌ها است. محور دوم؛ نقش‌های بنیادین اجتماعی زنان چون؛ گذشت و فداکاری مادرانه، وفاداری و نقش الهام‌بخش عشق را در خود دارد. محور سوم؛ به نقش پیشتاز اجتماعی‌ شخصیت‌های زن در جامعۀ امروزین چون؛ سنت‌شکنی، استقلال طلبی، نوآورى و درگیرشدن در جدال میان سنت و مدرنیته می‌پردازد. در رمان اسماعیل، امیر حسین فردی، حوادث تراژدیک به شیوۀ غیرصریح و به شکلی طنزگونه در گفتگوها و در لا‌بلای رخداد‌ها قابل دیدن است اما در رمان باکثیر خواننده در پایان داستان به این نتیجه می‌رسد که تحقق ایده‌های تازه در جامعه‌ای با باورهای سنتی و ریشه‌های کهن قابلیت اجرایی ندارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

إنعکاسات الدور الإجتماعی للمرأة فی الروایتین: اسماعیل و لیلة النهر(امیرحسین فردی و علی احمد باکثیر)

نویسندگان [English]

  • Lila Parvini 1
  • علی سلیمی 2
  • سوسن جبری 3
  • تورج زینی وند 2
1 الطالبه فی الدکتوراه. جامعه رازی
2 Razi university
3 جامعة رازی
چکیده [English]

تعالج هذه الدراسه الدور الإجتماعی للمرأة فی الروایتین: اسماعیل و لیلة النهر. ان الدراسات الإجتماعیه للأدب یتناول المضامین و القضایا الإجتماعیه فی الأدب. هذه الدراسة بمنهج وصفی – تحلیلی و بمنظر مقارن تدرس خفایا هاتین الروایتین و السؤال الأساس هو: کیف ینعکس الدور الإجتماعی للمرأة فی الروایتین؟ نتائج هذه الدراسة تدلّ علی أن کلا الکاتبین إعترضا فی نقاش و نقد ما فعله المجتمع فی حق المرأة و عدم مساواتها فی الحیاه. إضافه إلی ذلک أن للمرأة فی الروایتین دورأ اجتماعیأ هامأ جدأ. تشیر الروایتان إلی الحقوق الإنسانیه و الإجتماعیه للمرأة فی المجتمع التقلیدی. تشتمل موضوعات الروایتین علی ثلاثة محاور. الأول: انتهاک الحقوق الإجتماعیة للمرأة، بما فی ذلک إذلال المرأة و إهمالها. الزواج القسری، ضرب النساء، فقرهن و حاجاتهن فی العیش. الثانی: الأدوار الإجتماعیة الأساسیة للمرأة کالامومة و التضحیة، الإخلاص و الدور الملهم للحب و المتمیز فی الحیاه. الثالث: إنه یتناول الدور الإجتماعی للشخصیات الراقیة من النساء فی المجتمع کرفضهن للتقالید، محاولاتهن فی سبیل الإستقلال و الإبتکار و مشارکتهن فی الصراع بین التقلید و الحداثة.

کلیدواژه‌ها [English]

  • شخصیه المرأه
  • روایه اسماعیل
  • امیرحسین فردی
  • روایه لیلة النهر
  • علی احمد باکثیر