خوانش تطبیقی مؤلفه‌های فانتزی در رمان‌های ارض زیکولا از عمروعبدالحمید و شوومان از نازنین جودت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عرب، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران

2 استادیار گروه، زبان و ادبیات عرب، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران.

3 . استادیار گروه، زبان و ادبیات عرب، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.

چکیده

ادبیات فانتزی گونه‌ای نو در ادبیات است که اصلی‎ترین مشخصۀ آن، استفاده از قدرت خیال و خلاقیت در گریز از جهان و چارچوب‎های شناخته‌شدۀ آن و درهم شکستن قوانین طبیعت است. در ادبیات فانتزی همۀ وقایع بر پایۀ خیال شکل می‎گیرد و فانتزی‎ نویسان، جهانی متشکل از عناصر و حوادث عجیب، موجودات و فضایی خارق‌العاده و قواعدی منحصربه‌فرد را می‌آفرینند. در دو رمان ارض زیکولا و شوومان، شباهت‎های قابل توجّهی در استفاده از عناصر فانتزی دیده می‎شود. از این رو پژوهش حاضر سعی دارد که با روش تحلیلی- توصیفی به بررسی تطبیقی مؤلّفه‌های فانتزی در این دو اثر، وجوه اشتراک‌ آن‎ها را تبیین نماید. برخی از بن‎مایه‎های فانتاستیک مشترک در این دو اثر شباهت در طرح داستان و شخصیت اصلی، به‌کارگیری تلفیقی از شخصیت‎های حقیقی و خیالی، استفاده از کنش‎های کارکردی مشابه مانند طلسم، تصادف و یاری‎گری و همچنین اصول فانتزی مشترک ازجمله شگفتی و هیجان، تعلیق ارادی ناباوری، دگردیسی و اصل پایان باز است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Comparative Reading of the Fantasy Factors in Arze Zikola novels by Amro Abdolhamid; and Shouman by Nazanin Judat

نویسندگان [English]

  • Hadi Naami 1
  • Maryam Jalilian 2
  • Hossein Cheraghivash 3
1 Master student of Arabic language and literature, Lorestan University, Khorramabad, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Lorestan University, Khorramabad, Iran.
3 Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Bu-Ali Sina University, Hamadan, Iran.
چکیده [English]

Fantasy literature is a new genre in literature which comprises is the use of imagination power and creativity to escape from the world and its known boundaries and to break the laws of nature. In fantasy literature, all events are based on fantasy, and fantasy writers create a world of strange elements and events, extraordinary creatures and atmospheres, and unique rules. There are significant similarities in the use of fantasy elements in the novels of Zikola and Shouman. Therefore, the present study tries to explain the commonalities of fantasy components in these two works using the analytical-descriptive method. Some of the common fantasy themes in these two works are the similarity in the plot, the main character, the combination of real and imaginary characters, the use of similar functional actions such as spells, events, and assistance, and also common fantasy principles such as surprise and excitement, voluntary suspension of disbelief, metamorphosis, and the open-ending principle.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fancy
  • Shouman
  • Amro Abdol Hamid
  • Nazanin Judat

عنوان مقاله [العربیة]

دراسة مقارنة لمکونات الفانتازیاء فی روایتی أرض زیکولا لعمرو عبدالحمید و شوومان لنازنین جودت

چکیده [العربیة]

الفانتازیاء هو نوع جدید من الأدب، وتتمثّل میزته الرئیسیة فی توظیف قوة الخیال و الإبداع للهروب من عالم الواقع و أطره المعروفة و کسر قواعده. فی هذا النوع من الأدب، کل الأحداث مبنیة على الخیال و الکتّاب یخلقون فیه عالماً مملوءا من عناصر و أحداث غریبة و مخلوقات و أجواء غیر مألوفة و قواعد فریدة. هناک العدید من الجوانب المشترکة فی استخدام العناصر الخیالیة فی روایتین شوومان للکاتبة الإیرانیة نازنین جودت و أرض زیکولا للکاتب المصری عمرو عبدالحمید و انطلاقا من هذا، یقوم البحث الحاضر بشرح القواسم المشترکة لمکونات الخیال فی الروایتین و عبر دراسة مقارنة. قد أولی الکاتبین فیهما بالمواضیع الخیالیة الشائعة، فمنها التشابه فی الحبکة و الشخصیة الرئیسیة و إبداع مزیج من الشخصیات الحقیقیة و الخیالیة و استخدام الإجراءات الوظیفیة الشائعة مثل الشعاویذ والحوادث والمساعدة و هناک أیضاً مبادئ الخیال المشترکة فی الروایتین نحو المفاجأة و الإثارة و التحویل و تعلیق عدم التصدیق، ثمّ کیفییة البدایة و النهایة المفتوحة فیهما.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • الفانتازیاء
  • الخیال
  • أرض زیکولا
  • شوومان
  • عمرو عبدالحمید
  • نازنین جودت

مراجع

آسابرگر، آرتور (1380). روایت در فرهنگ عامه، رسانه و زندگی روزمره. ترجمة محمدرضا لیراوی. تهران: سروش.
بن جامع، سمیرة (۲۰۱۰). العجائبی فی المخیال السردی فی لیلة وألف لیلة. رسالة ماجستیر. الجزائر: جامعة الحاج الخضر.
بی‌نیاز، فتح‌الله (1387). درآمدی بر داستان‌نویسی و روایت‌شناسی. چاپ اول. تهران: نشر افراز.
جودت، نازنین (۱۳۹۳). شوومان. چاپ اول. تهران: برکۀ خورشید.
چالاک، سارا؛ موسوی، فاطمه سادات (1398). جلوه‌های فانتزی در قصه‌های عامیانه (با تأکید بر قصه‌های ایرانی). هفتمین همایش ملی متن‌پژوهی ادبی، 1-13.
حاجی ملاحسین، شهره (1389). فانتزی نو. نشریۀ و اطلاع‌رسانی کتاب ماه کودک و نوجوان، (158)، 51-57.
دهخدا، علی‌اکبر (1385). لغت‌نامه. زیر نظر سید جعفر شهیدی. تهران: دانشگاه تهران.
زایپس، جک (1387). تبارشناسی فانتزی جستار در پریانه‎های ماندگار. ترجمه مسعود ملک یاری. کتاب ماه کودک و نوجوان، (132)، 30-34.
سرشار، محمدرضا (1388). الفبای قصه‌نویسی. چاپ دوم. تهران: پیام آزادی.
عبدالحمید، عمرو (2011). أرض زیکولا. الطبعة الأولی، القاهرة: نشر صرح.
قزل ایاغ، ثریا (1386). ادبیات کودک و نوجوان و ترویج خواندن. چاپ پنجم. تهران: سمت.
کهدویی، محمدکاظم؛ شیروانی، مرضیه (1388). شخصیت‌پردازی قهرمان زن در رمان شوهر آهو خانم و سووشون. نامة پارسی، 14 (48 و 49)، 71-86.
محمدی، محمد (1378). فانتزی در ادبیات کودکان. تهران: نشر روزگار.
مندنی‌پور، شهریار (1383). ارواح شهرزاد (سازه‌ها، شگردها و فرم‌های داستان نو). چاپ اول. تهران: ققنوس.
موسوی، مصطفی؛ جمالی، عاطفه (1388). فانتزی، چیستی و تاریخچه آن در ادبیات ایران و جهان. نشریه ادب فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، (2)، 61-74.
میرصادقی، جمال (1390). عناصر داستان. تهران: سخن.
نورتون، دانا، نورتون، ساندرا (1382). شناخت ادبیات کودکان: گونه‌ها و کاربردها از روزن چشم کودک. ترجمه سید محمدهادی محمدی و همکاران. تهران: قلمرو.
نیدلمن لین، راث (1379). فانتزی فرار از واقعیت یا ارتقای واقعیت. ترجمۀ حسین ابراهیمی (الوند). پژوهشنامۀ کتاب کودک و نوجوان، 6 (23)، 7-31.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار