الصّور الفنّیة وآلیاتها فی الشّعر المقاوم لعبد الرّحیم محمود وحسین اسرافیلی (دراسة وتحلیل)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 أستاذ فی قسم اللّغة العربیّة وآدابها، کلّیّة الآداب والعلوم الإنسانیة، جامعة رازی، کرمانشاه، إیران

2 أستاذ مساعد فی قسم اللّغة الفارسیّة وآدابها، کلّیّة الآداب والعلوم الإنسانیة، جامعة رازی، کرمانشاه، إیران

3 ماجستیرة فی فرع اللّغة العربیّة وآدابها، جامعة رازی، کرمانشاه، إیران

چکیده

یعدّ التصویر الفنیّ أکثر العناصر الفنیّة والجمالیّة تداولاً فی الشّعر ممّا یساعد علی إیصال المعانی إلی نفس المخاطب المتقلی بشکل أعمق وأرسخ. فِی هذه الورقة البحثیّة الّتی أعدّت بطریقة وصفیة - تحلیلیة أراد الباحثون للإجابة علی السؤال التالی، ما هی التصاویر الفنیّة الّتی وظّفها الشّاعران العربی والإیرانی عبدالرحیم محمود و حسین إسرافیلی للتعبیر عن معانی المقاومة والصمود. وإجابة علی هذا السؤال رحنا نتجول فی القصائد الّتی قرضها الشّاعران فی مجال المقاومة بحثا عن الصوّر الفنیّة الّتی رسمها الشّاعران فی کلماتهما. وممّا توصلنا إلیه من نتائج البحث هو أنّ معظم الصور الّتی استخدمها الشّاعران فی أشعارهما محمّلة بالرّموز والجمالیات علی الصعید الشّکلی والدلالی والّتی تتمثّل بالتشبیه والاستعارة والکنایة والتلمیح والمفارقة وکلّ ذلک بأنواعه وأقسامه وفیما یتعلق بأوجه التلاقی للشاعرین فیمکننا القول وبناء علی بحثنا هذا أنّ الشّاعرین کلیهما تناولا المزید من صورهما الشّعریة فی مضمار المقاومة والصمود ومنها شدة الحریة وبیان آلام ومحن الشعب الفلسطینی المحتلّ وإعطاء صورة کریهة وباعثة علی النفور والاشمئزاز للکیان الصهیونی الغاصب والإشادة بروح التضحیة والفداء لدی الشّهداء وکذلک المعانی الّتی تتعلق بحبّ الشعب والوطن أو ما یمکن تسمیته بالوطنیّة أو الشعبیّة وما إلی ذلک ممّا اِنبجس من مفردات ومکوّنات الأدب المقاوم. هذا بالنسبة إلی القواسم المشترکة للشاعرین وأمّا فیما یتعلّق بما یفرّق بین الشّاعرین من حیث الصور الشّعریة أن صور عبدالرحیم محمود الشّعریة مستمدة غالباً ما من نزعة الشّاعر القومیّة بینما أنّ إسرافیلی اِستلهم صوره الشّعریة فی الأغلب من المعانی والشخصیات الدینیّة المرموقة ما یقودنا إلی القول بأنّ التصاویر الشّعریّة لعبدالرحیم محمود تستقی من روح القومیّة والوطنیّة فی حال أنّ الصوّر الجمالیّة الّتی خلقها إسرافیلی تتّسم بالسّمات الدّینیّة البارزة بشکل واحد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Study of Illustration in the Poems of Abdolrahim Mahmoud and Hossein Esrafili

نویسندگان [English]

  • Jahangir Amiri 1
  • Amir Abbas Azizifar 2
  • Samira Asmar 3
1 Professor, Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran
2 Assistant Professor of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, Razi University, Kermanshah, Iran
3 Master student of Arabic Language and Literature, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

Illustration is one of the most widely used and artistic aesthetic elements of poems, which makes speech more stable and tangible in the mind; for this reason, poets have based their poems on artistic and imaginative images. In this research, which has been done in a descriptive-analytical method with a comparative approach, the authors seek to answer the following questions: What images did Abdolrahim Mahmoud and Hossein Esrafili use to express the themes of sustainability and resistance? And what are the commonalities and differences between the two poets in the depiction of themes of stability? The purpose of this study is to examine some of the poetic artistic images as well as the most important themes of sustainability used in the poems of two poets. The result of the research indicates that Abdolrahim Mahmoud and Hossein Esrafili, as prominent poets in the field of resistance and sustainability, the most important artistic images used in their poems are: metaphorical, metaphorical, ironic, allusive and paradoxical images. The two poets share and differentiate in depicting themes of sustainability in such matters as freedom-seeking, invitation to revolution, self-sacrifice, praise of martyrs and patriotism; Israfili has made great use of religious concepts as well as religious personalities in expressing enduring themes, which reflects his special style in his poems; Abdolrahim Mahmoud. The national and ethnic tendency is evident in his poems.
.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Illustration
  • Poetry of Sustainability
  • Occupied Palestine
  • Abdolrahim Mahmoud and Hossein Esrafili

عنوان مقاله [العربیة]

بررسی تطبیقی تصویرآفرینی در شعر پایداری عبدالرحیم محمود و حسین اسرافیلی

چکیده [العربیة]

تصویرآفرینی، یکی از پرکاربردترین و هنری‌ترین عناصر زیبایی‌شناختی شعر است که سخن را در اذهان، تثبیت و ملموس‌تر جلوه می‌دهد؛ به‌همین دلیل، شاعران جان‌مایۀ اشعار خود را از تصاویر هنری و خیال لبریز ساخته‌اند. در نوشتار پیش رو که به روش توصیفی – تحلیلی و با رویکرد تطبیقی به انجام رسیده است، نگارندگان در پی پاسخ به این پرسش‌ها هستند: عبدالرحیم محمود و حسین اسرافیلی برای بیان مضامین پایداری و مقاومت، از چه تصویرهایی استفاده کرده‌اند؟ و شباهت‌ها و تفاوت‌های دو شاعر در تصویرآفرینی مضامین پایداری کدام است؟ هدف پژوهش، بررسی برخی از تصاویر هنری شعری و همین‌طور بررسی مهم‌ترین مضامین پایداری به‌کاررفته در اشعار دو شاعر است. نتایج بیانگر آن است که مهم‌ترین تصاویر هنری که در اشعار عبدالرحیم محمود و حسین اسرافیلی به‌عنوان شاعران برجستۀ عرصۀ مقاومت و پایداری به‌کار رفته، عبارت‌اند از: تصاویر تشبیهی، استعاری، کنایی، تلمیحی و پارادوکس و درباب شباهت‌ها و تفاوت‌های دو شاعر در تصویرآفرینی مضامین پایداری در مواردی همچون آزادی‌خواهی، دعوت به انقلاب، جان‌فشانی و ایثار، ستایش شهیدان و وطن‌دوستی دارای اشتراک هستند؛ اسرافیلی در بیان مضامین پایداری از مفاهیم دینی و همچنین شخصیّت‌های مذهبی بهرۀ فراوان جسته است که نمایانگر سبک خاصّ وی در اشعارش است؛ گرایش ملّی و قومی در جای‌جای اشعار عبدالرحیم محمود نمایان است.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • تصویرآفرینی
  • شعر پایداری
  • فلسطین اشغالی
  • عبدالرحیم محمود و حسین اسرافیلی
القرآن الکریم.
اسرافیلی، حسین (1364). تولّد در میدان. تهران: سازمان تبلیغات اسلامی حوزة هنری.
----------- (1386). ردّ پای صدا. تهران: نشر تکا.
----------- (1389). صخره و پلنگ. چاپ اوّل. تهران: انجمن قلم ایران.
امیری خراسانی، احمد (1398). مجموعه­مقالات هفتمین کنگرة سراسری ادبیّات پایداری کرمان. چاپ اوّل. کرمان: نشر گرا.
سلیمی، علی؛ رضا کیانی و شمسی رضایی (1394). «جلوه­های پایداری در شعر برهان­الدین العبوشی شاعر معاصر فلسطینی». مجلّۀ ادبیّات پایداری کرمان، دانشگاه شهید باهنر کرمان، 7 (13)، 135-158.
سنگری، محمدرضا (1380). نقد و بررسی ادبیّات منظوم دفاع مقدس. جلد دوم. تهران: پالیزان.
-------------- (1390). ادبیّات پایداری: نگاهی به ویژگی­ها، زمینه­ها و علل پیدایش. به­کوشش جواد محقّق. چاپ اوّل. تهران: روایت فتح.
سید قطب، ابراهیم حسین شاذلی (1383). التصویر الفنی فی القرآن. الطبعة الأولی. مصر: دار الشّروق.
العسکری، أبوهلال الحسن بن عبد الله بن سهل (1989). کتاب الصناعتین الکتابة والشّعر. الطّبعة الثّانیة. تحقیق: مفید قمیحه. بیروت: دار کتاب العالمیة.
محبتی، مهدی (1386). بدیع نو. چاپ دوم. تهران: سخن.
محمود، عبدالرحیم (1999). دیوان عبدالرحیم محمود. جمع القصائد والقدم الدیوان الدّکتور کامل السوافیری. بیروت: دار العودة.
الهاشمی، سید احمد (1370). جواهر البلاغة. قم: مکتب الإعلامی.