بحث مقارن بین القصتین «سی و نه و یک اسیر» و«کان یومذاک طفلاً» من منظور الشخصیة والبیئة القصصیة (دراسه مقارنه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 أستاذه مساعدة فی قسم اللغة العربیّة وآدابها جامعة المذاهب الإسلامیة، طهران، ایران.

2 خرّیجة ماجستیرة فرع اللغة الفارسیّة وآدابها، کلّیّة الأدب الفارسی واللّغات الأجنبیة، جامعة العلامة طباطبایی، طهران، ایران

چکیده

إنّ أدب المقاومة هو التعبیر من خلال اللغة، الّتی استحالت نصًّا ومنصةً للدفاع عن الوطن والإنسان فی معرکته مع الآخر المعتدی، ومن مقوّمات هذا النوع الأدبی، الشخصیة والبیئة القصصیة، التین تمثّلان بدورهما الإنسان والأرض. تسرد القصتان «سی و نه و یک اسیر» للکاتب الإیرانی حبیب أحمدزاده و«کان یومذاک طفلاً» للکاتب الفلسطینی غسّان کنفانی، موضوعاً واحداً، من منظور ثقافتین مختلفتین؛ وتصوّران شجاعة المراهقین الإیرانیین والفلسطینیین وبطولتهم، عند مواجهة العدوان العراقی والإسرائیلی، لتُدلیا بدلوهما فی الرفع بمستوی حماس الشعبین فی مقاومتهما ضد المعتدی والمحتلّ. تهتمّ هذه المقالة باعتماد منهج الدراسات الوصفی – التحلیلی، بتحلیل الشخصیة الروائیة والبیئة القصصیة، فی هاتین القصتین، من منظور مدرسة الواقعیة، کما تتطرّق إلی القواسم المشترکة والفوارق بینهما. والداعی إلی اختیارهما، اعتمادهما علی أسالیب مماثلة فی تصویر الفکرة والمغزی، وعدم تسمیة البطل، وتواجد الحافلة فی کلتا القصتین، کما دعا إلیه، اعتماد الکاتبین علی المنهجین المباشر وغیر المباشر فی خلق الشخصیة، واهتمامهما بعنصر البیئة؛ إلا أنّ هناک ما یمیّزهما عن بعض، وهو منهج الکاتبین فی رسم الشخصیة والبیئة القصصیة.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Comparative Analysis of Character Element & Scene in Two Stories “Thirty-one & One Captives” & “He was a Child”

نویسندگان [English]

  • Nasim Arabi 1
  • Faegheh Mohammadi 2
1 Assistant Professor of Arabian Language and Literature, Islamic Religions University, Tehran, Iran
2 Postgraduate of Persian Language and Literature, Faculty of Persian Literature and Foreign Language, University of Allameh Tabatabayi, Tehran, Iran
چکیده [English]

In Resistance literature, the character and scene are the most important elements in the story; because resistance against the enemy means defending man (person) & soil (setting). The short story “Thirty-Nine & One Captives” by Iranian author Habib Ahmad Zadeh and “He was a child” by Palestinian writer Ghassan Kanafani narrate a single subject through the lens of two different cultures. The theme of "Thirty-One & One Captives" depicts the concept of bravery & heroism of children in the face of Iraqi forces on the borders of Iran and Iraq; however, the theme “He was a child that day” reflects the oppression of the Palestinian people and children inside the occupied territories. The present study in the field of resistance literature & with a descriptive-analytical method has studied the position of the character element in two stories, their similarities, differences and tools to analyze the characteristics of staging elements in two literary works. What encourages us to comparatively study two literary works are the similarities & differences between the two stories, the narrative tools used to reflect the themes of the stories. The anonymity of the main character and the appearance of a bus during both stories can be considered as important commonalities of these two works.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Comparative Literature
  • Resistance Literature
  • Character Element
  • Setting Element

عنوان مقاله [العربیة]

واکاوی تطبیقی عناصر شخصیت و صحنه در دو داستان «سی و نه و یک اسیر» و «کان یومذاک طفلاً»

چکیده [العربیة]

.در ادبیّات پایداری عنصر شخصیّت و صحنه، مهم‌ترین عناصر در داستان هستند؛ زیرا پایداری دربرابر دشمن به‌معنی دفاع از انسان (شخص) و خاک (صحنه) است. داستان کوتاه «سی و نه و یک اسیر» اثر حبیب احمد‌‌زاده و «کان یومذاک طفلا»ً نوشتة غسّان کنفانی، از دریچة دو فرهنگ مختلف روایتگر موضوعی واحد هستند. درون‌مایة «سی و نه و یک اسیر» ترسیم مفهوم دلاوری و قهرمانی کودکان در رویارویی با نیروهای عراقی در مرزهای ایران وعراق است؛ حال‌آنکه درون‌مایة «آن روز او یک کودک بود» بازتاب مظلومیت مردم و کودکان فلسطینی در داخل سرزمین‌های اشغالی است. پژوهش حاضر در حوزة ادبیّات پایداری و با روش توصیفی - تحلیلی، جایگاه عنصر شخصیت در دو داستان‌ و نقاط شباهت‌ها و تفاوت‌های آن‌ها را بررسی کرده و درصدد تحلیل ویژگی عناصر صحنه‌پردازی در دو اثر ادبی است. آنچه نگارندگان را به مطالعة تطبیقی دو اثر ادبی برانگیخته است، وجوه تشابه و تفاوت در دو داستان، ابزارهای داستانی است که به‌قصد انعکاس درون‌مایة داستان‌ها به‌کار گرفته شده است. بی‌نام‌بودن شخصیّت اصلی و وجود اتوبوس در طول دو داستان را می‌توان از اشتراکات مهمّ این دو اثر دانست و شیوة شخصیّت‌پردازی به‌روش توصیف مستقیم و غیر مستقیم و میزان توجّه به عنصر صحنه و روش‌های صحنه‌پردازی از برجسته‌ترین تفاوت‌ها است.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • ادبیّات تطبیقی
  • ادبیّات مقاومت
  • عنصر شخصیت
  • عنصر مکان

مراجع

احمدزاده، حبیب (1390). داستان­های شهر جنگی. چاپ نوزدهم، طهران: سورة مهر.
اورسون، اسکات کارد (1387). شخصیت‌پردازی و زاویه دید در داستان. ترجمة: پریسا خسروی. اهواز: رسش.
بحراوی، حسن (1990). بنیة الشکل الروائی. بیروت: المرکز الثقافی العربی.
براهنی، رضا (1368). قصّه­نویسی. چاپ چهارم. تهران: البرز.
بی­نیاز، فتح الله (1387). درآمدی بر داستان‌نویسی و روایت‌شناسی. تهران: فراز.
پاینده، حسین (1390). گفتمان نقد. چاپ دوم. تهران: نیلوفر.
حنیف، محمود (1384). قابلیت­های نمایشی شاهنامه. چاپ اوّل. تهران: سروش.
رشدی، رشاد (1975). فن القصّة القصیرة. الطّبعة الثانیة. بیروت: دار العودة.
سلام، زغلول (لا. تا). دراسات فی القصّة العربیة الحدیثة. الإسکندریه: منشأ المعارف.
سلیمان، نبیل (2012). جمالیات التشکیل الروائی (دراسة فی الملحمة الروائیة مدارات الشرق). الطّبعة الأولی. الاردن/ اربد: عالم الکتب الحدیث للنشر والتوزیع.
الشارونی، یوسف (1967). دراسات فی الروایة و القصّة القصیرة. القاهرة: مکتبة الأنجلو المصریة.
شریبط، أحمد شریبط (1998). تطور البنیة فی القصّة الجزائریة المعاصرة. دمشق: منشورات اتحاد الکتاب العرب.
صبرة، أحمد (1998). تحلیل السرد الروایی فی کومیدیا العودة لمحمود حنفی. فصول (مجلة النقد الادبی)، 16 (4)، 277-299.
عبیدی، مهدی (2011). جمالیات المکان فی ثلاثیة حنا مینة. دمشق: وزارة الثقافة.
فتحی، إبراهیم (1986). معجم المصطلحات الأدبیة. تونس: المؤسسة العربیة للناشرین المتحدین.
القاسم، أفنان (1978). البنیة الروائیة لمسار الشعب الفلسطینی. الطّبعة الأولی. المؤسسة العربیة: بیروت.
کاموس، مهدی (1377). کارکرد شخصیت های فرعی در جهان داستان. مجلة ادبیات داستانی، (48)، 56-62.
الکردی، عبدالکریم (2005). البنیة السردیة للقصّة القصیرة. الطّبعة الثالثة. القاهرة: مکتبة الآداب.
کلارک، آرتور سی و همکاران (1378). هزار توی داستان. ترجمة نسرین مهاجر. چاپ اوّل. تهران: چشمه.
کنفانی، غسان (1987). القمیص المسروق و قصص أخری. الطّبعة الثانیة، لبنان: مؤسسة الأبحاث العربیة.
لارنس، پراین (1362). تأملی در داستان. ترجمة محسن سلیمانی. تهران: حوزة هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
محفوظ، نجیب (1968). فنّ الکتابة للأطفال. القاهرة: دار الکاتب العربی.
مریدن، عزیزة (1980). القصّة والروایة. دمشق: دار الفکر.
مزیانی، أمیرة؛ راضیة عداد (2015). جمالیات المکان فی المجموعة القصصیة «علی شاطئ الآخر» لزهور ونیسی. جامعة العربی بن مهیدی – أم البواقی.
میرصادقی، جمال (1377). واژه نامه هنر داستان نویسی. فرهنگ تفصیلی ادبیات داستانی. چاپ اوّل. تهران: کتاب مهناز.
------------ (1394). عناصر داستان. چاپ نهم. تهران: سخن.
النابلسی، شاکر (1991). مدار الصحراء: دراسة فی روایات عبدالرحمن منیف. بیروت: المؤسسة العربیّة للدراسات والنشر.
نجم، محمد یوسف (1979). فن القصّة. بیروت: دار الثقافة.
نشاوی، نسیب (1983). محاضرات فی الأدب العربی المعاصر. الجزایر: جامعة عتابة.
وادی، طه (1994). دراسات فی نقد الروایة. الطّبعة الثالثة، القاهرة: دارالمعارف.
وهبة، مجدی (1974). معجم مصطلحات الأدب. بیروت: مکتبة لبنان.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار