نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• ستاره حسنی ¹
• محمدنبی احمدی ²

¹ دانشجوی کارشناسی‌ارشد زبان و ادبیّات عربی، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

² دانشیار گروه زبان و ادبیّات عربی، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

جامعه­شناسی ادبیّات، ازسویی با جامعه­شناسی و از دیگرسو با ادبیّات در ارتباط است. آثار هنری و ادبی به­دلیل اینکه در بستر رویدادهای اجتماعی خلق می­شوند، وسیله­ای برای بیان مسائل اجتماعی هستند. جنگ، یکی از اتّفاقاتی است که ساختار اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی دو کشور ایران و فلسطین را تغییر داد. در همین راستا، نویسندگان توانسته­اند آثار شایان توجّهی درزمینۀ ادبیّات جنگ خلق بیافرینند. با توجّه به اینکه جامعه­شناسی در رمان­های جنگ، کمتر مورد توجّه پژوهشگران قرار گرفته است، در پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی - تحلیلی و براساس مکتب تطبیقی آمریکایی، اوضاع دو سرزمین ایران و فلسطین، در دو رمان مهمان مهتاب اثر فرهاد حسن­زاده و أعراس آمنه اثر ابراهیم نصراللّه، تحلیل جامعه­شناسانه شده است تا مقاومت و پایداری مردم و استقامت آن­ها در دفاع از آرمان­هایشان نشان داده شود. درپایان این نتیجه به­دست آمد که دو نویسنده، براساس جهان­بینی و خاستگاه اجتماعی خود توانسته­اند اوضاع اجتماعی دو جامعه را به­گونة مطلوبی بازتاب دهند. با این تفاوت که دو نویسنده، دیدگاه متفاوتی نسبت به جنگ دارند. فرهاد حسن­زاده، بیشتر بر کارکردهای منفی جنگ و بیان دلخراش­ترین صحنه­های آن مبادرت دارد؛ درحالی که ابراهیم نصراللّه، اتّفاقات تلخ و شیرین را درکنار هم قرار می­دهد؛ بنابراین به این وسیله مشخّص می­شود که دیدگاه بینابینی نسبت به جنگ دارد.

کلیدواژه‌ها

• ادبیّات تطبیقی
• نقد جامعه­شناسی
• ساخت­گرایی تکوینی
• مهمان مهتاب
• أعراس آمنه

20.1001.1.26766515.1399.10.3.4.4

موضوعات

• ادبیات تطبیقی

عنوان مقاله [English]

دراسة مقارنة فی مؤلّفات علم الاجتماع بین الرّوایتین مهمان مهتاب (ابراهیم نصراللّه) وأعراس آمنة (فرهاد حسن-زاده)

نویسندگان [English]

• ستاره حسنی ¹
• محمد نبی احمدی ²

¹ طالبة الماجستیرة فی فرع اللّغة العربیّة وآدابها، کلّیّة الآداب والعلوم الإنسانیّة، جامعة رازی، کرمانشاه، إیران

² أستاذ مشارک فی قسم اللّغة العربیّة وآدابها، کلّیّة الآداب والعلوم الإنسانیّة، جامعة رازی، کرمانشاه، إیران

چکیده [English]

یرتبط علم اجتماع الأدب، من ناحیة بعلم الاجتماع، ومن ناحیة أخرى بالأدب. الأعمال الفنّیّة والأدبیّة هی وسائل للتّعبیر عن القضایا الاجتماعیّة لأنّها تنشأ فی سیاق الأحداث الاجتماعیّة. الحرب هی واحدة من الأحداث الّتی غیّرت الهیکل الاجتماعی والاقتصادی والثّقافی لکلّ من إیران وفلسطین. فی هذا الصّدد، تمکّن المؤلّفان من إنشاء أعمال رائعة فی مجال الأدب الحربی. مع الأخذ فی الاعتبار أنّ علم الاجتماع فی روایات الحرب هو أقلّ من ذلک من الباحثین، فی هذا البحث، مع المنهج الوصفی - التّحلیلی المرتکّز على مدرسة المقارنة الأمریکیّة، وضع أرضی إیران وفلسطین، فی روایتین مهمان مهتاب لقد خضع فرهاد حسن‌زاده وأعراس آمنة لإبراهیم نصرالله لتحلیل اجتماعی من أجل إظهار مرونة النّاس ومثابرتهم فی الدّفاع عن مُثلهم. فی النّهایة، خلصنا إلى أنّ المؤلّفین، استناداً إلى أصولهما العالمیّة والاجتماعیّة، کانا قادرین على عکس الوضع الاجتماعی للمجتمعین بطریقة مرغوبة. الفرق هو أنّ المتحدّثین لدیهم وجهة نظر مختلفة حول الحرب. فرهاد حسن­زاده له علاقة بالآثار السّلبیّة للحرب والمشاهد المروّعة للحرب، فی حین أنّ إبراهیم نصرالله یجمع بین الأحداث المرّة والحلوة، مما یجعل من الواضح أنّ المشهد الدّاخلی للحرب هناک.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

• الأدب المقارن
• نقد علم الاجتماع
• تکوین البنائیّة
• مهمان مهتاب
• أعراس آمنة

عنوان مقاله [العربیة]

The Sociological Features in the Two Novels Guest of Moonlight (Farhad Hasan Zadeh) and Azras Amena (Ibrahim Nasrolah)

چکیده [العربیة]

The sociology of literature, on the one hand, is related to sociology and, on the other hand, to literature. Artistic and literary works are the means for expressing the social issues because they are created in the context of social events. War is one of the events that changed the social, economic and cultural structure of both Iran and Palestine. In this regard, the authors have been able to create the remarkable works in the field of war literature. Regarding to this fact that this sociology in war novels has been less targeted by researchers, in this research, a descriptive-analytical approach is based on the American comparative school , the situation of the two lands of Iran and Palestine, in the two novels, Mehtab Guest by Farhad Hassanzadeh and Azras Ameneh by Ibrahim Nasrolah, have been subject to the sociological analysis in order to depict the resilience of the people and their perseverance to defend their ideals. In the end, we concluded that the two authors, based on their global and social origins, have been able to reflect the social situation of the two societies in a desirable manner. Their difference is that the two authors have a different perspective on the war. Farhad Hassanzadeh has more and more to do with the negative effects of war and the most horrific scenes of warfare, while Ibrahim Nasrolah brings together bitter and sweet happenings, thus it is clarified that he has the intermediate view to war.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

• Comparative Literature
• Sociological Criticism
• Developmental Constructivism
• Guest of the Moonlight
• Azras Amena