نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فرهاد براتی ¹
• عنایت الله محمودی ²

¹ استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه سلمان فارسی، کازرون، ایران

² دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشکده ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه سلمان فارسی، کازرون، ایران

چکیده

تأثیراقلیم، جغرافیا و محیط زندگی در اخلاق، رفتار، پندار و اندیشة آدمی امری بدیهی است. جلوه­های این اثر­­گذاری در شعر و ادب اقوام و ملّت­ها بسیار نمایان و برجسته­ است. سبک زندگی، سبک شعری و ادبی می­آفریند و سبک شعر عربی و بختیاری در حوزة محتوا و زبان از محیط پیرامون متأثّر است. با اندکی غور در شعر و ادب عرب، به­ویژه شعر عصر جاهلی، می­توان دریافت که شعر عرب، آیینة تمام­نمای سبک زندگی بادیه­نشینان آن سامان است. در شعر عرب عصر جاهلی، آنچه بیش از همه جلوه­گری می­کند؛ کیفیّت زندگی عشیره­ای، کوچ و لوازم آن است. در ایران، بسیاری از اشعار گویش لری، به­ویژه گویش بختیاری، ازلحاظ پرداختن به زندگی عشایری، شباهت­های فراوانی به شعر عرب عصر جاهلی دارد. کوچ و دلتنگی­های ناشی از آن، غم فراقِ یار سفرکرده، ایستادن بر منزلگاه معشوق و گریستن بر سرآن و یادکردِ خاطرات شیرینِ همراهی با یار، در شعر گویشیِ بختیاری­ها، بسیار شبیه آن چیزی است که در شعر عربی عصر جاهلی، به­ویژه در مقدّمه­های طللی معلّقات سبع، ­دیده می­شود. نکتة مهم آن است که شعر بختیاری برخلاف شعر فارسی، باوجود شباهت­های مضمونی، از شعر عربی تقلید نکرده و این تشابه در درون­مایه­ها، نتیجة سبک زندگی ایلی و عشیره­ای است. پژوهش حاضر بر آن است تا با رویکرد تطبیقی، جلوه­های این شباهت را در شعر بختیاری و معلّقات سبع بررسی کند.

کلیدواژه‌ها

• ادبیّات تطبیقی
• شعر عربی
• معلّقات سبع
• شعر بختیاری
• طللیّه
• کوچ­سروده

20.1001.1.26766515.1399.10.3.2.2

موضوعات

• ادبیات تطبیقی

عنوان مقاله [English]

دراسة مقارنة فی مقدّمات المعلّقات الطّللیّة وقصائد الهجرة البختیاریّة

نویسندگان [English]

• Farhad Barati ¹
• Enayat Allah Mahmmodi ²

¹ أستاذ مساعد فی قسم اللغّة الفارسیّة وآدابها، کلّیّة الآداب والعلوم الانسانیّة، جامعة سلمان فارسی، کازرون، ایران

² طالب الدّکتوراه فی فرع اللّغة الفارسیّة وآدابها، کلّیّة الآداب والعلوم الانسانیّة، جامعة سلمان فارسی، کازرون، ایران

چکیده [English]

لا یمکن إنکار تأثیر الإقلیم والبیئة الطّبیعیّة والاجتماعیّة على أخلاق الإنسان وتصرّفاته، فکرته وعقائده. وتظهر تأثیرات هذه العوامل فی شعر الأقوام والشّعوب وأدبها بوضوح کامل. یؤثر أسلوب الحیاة على الأسلوب الشّعری والأدبی، حیث تأثّر أسلوبا الشّعر العربی والبختیاری فی مجال المعانی واللّغة بالبیئة الطّبیعیّة. بالقلیل من الإبحار فی الشّعر والأدب العربی بصورة خاصّة فی الشّعر الجاهلی یمکننا أن نستنتج أنّ الشّعر العربی یعکس جمیع جوانب أسلوب الحیاة فی تلک البیئة. الأمر الأبرز فی الشّعر الجاهلی هو أسلوب الحیاة البدویّة والهجرة ومستلزماتها. وفی إیران تشابه الکثیر من أشعار اللّهجة اللّوریة بصورة خاصّة البختیاریّة الشّعر العربی الجاهلی من ناحیة الاهتمام بحیاة البدو حتّى تصل إلى حدّ التّطابق. الهجرة والشّوق النّاجم عنها، الحزن على فراق الصّاحب الّذی رحل، الوقوف عند منزل المعشوق والبکاء على ذلک وذکر الذّکریات الجمیلة مع الصاحب، هی مواضیع تطرق لها الشّعر البختیاری بطریقة تشابه إلى حدّ بعید ما جاء فی الشّعر العربی فی العصر الجاهلی بصورة خاصّة مقدّمات الأطلال للمعلّقات السّبع. هناک نقطة مهمّة یجب ملاحظتها وهی أنّ الشّعر البختیاری، على خلاف الشّعر الفارسی، لم یقلّد الشّعر العربی، على الرّغم من أوجه الشّبه فیه، وهذا التّشابه هو نتیجة أسلوب الحیاة القبلیّة فقط. یتناول هذا البحث بأسلوب الدّراسة المقارنة أوجه الشّبه بین الشّعر البختیاری والعربی مع الترّکیز على المعلّقات السّبع.
 

کلیدواژه‌ها [English]

• الأدب المقارن
• الشّعر العربی
• المعلّقات السّبع
• الشّعر البختیاری
• الأطلال
• قصائد الهجرة

عنوان مقاله [العربیة]

The Common Themes in Love Songs of the Suspended Odes and Bakhtiari Nomadic Verse

چکیده [العربیة]

The impact of region, geography, and the environment on the behavior, manners, and thoughts of human beings is undeniable. The manifestation of this effect has stood out in the literature of a wide variety of peoples and ethnicities. Lifestyle creates the poetic and literary style and the style of Arabic and Bakhtiari poetry is influenced by their surrounding lives in terms of content and language. A quick glance at the poetry of Arab people, especially that of pre-Islamic period, would point to the fact that Arabic poetry is a total reflection of the nomadic life of that region. In the poetry of pre-Islamic era, what stands out the most is the quality of nomadic life, migration, and its requirements. In Iran a great deal of Luri poetry, particularly that of Bakhtiari dialect, have a lot in common with the Arabic poetry of pre-Islamic period. Migration and its concomitant state of being homesick, stopping by the beloved’s halting-place, crying over it, and the remembrance of the sweet memories of being in the company of the beloved in Bakhtiari songs find parallels in the Pre-Islamic poetry of the premises of the Suspended Odes. The important point is that Bakhtiari poetry, unlike Persian poetry, despite the thematic similarities, has not imitated the Arabic poetry, and this similarity in themes is the result of tribal lifestyles. The current research aims to comparatively examine instances of realizations of such similarity in Bakhtiari and Suspended Odes of Arabic poetry.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

• Comparative Literature
• Arabic Poetry
• Suspended Odes
• Bakhtiari Poetry
• Suspended
• Nomadic Poetry