بررسی ادبیّت سبک مجموعة شعری «قالت لی السّمراء» نزار قبانی و «رستاخیز» سیمین بهبهانی براساس معادلة بوزیمان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان و ادبیّات عربی ، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

2 کارشناس ارشد زبان و ادبیّات عربی، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

یکی از مهم‌ترین شاخه‌های سبک‌شناسی، سبک‌شناسی آماری است که به­تازگی مورد توجّه پژوهشگران قرار گرفته است. سبک‌شناسی آماری به زبان ریاضی و آمار، ادبیّت یک اثر را مشخّص می‌کند، معادلۀ بوزیمان ازجمله پژوهش‌هایی است که در حوزۀ سبک‌شناسی آماری مورد توجّه قرار می‌گیرد. معادلة بوزیمان، معادله‌ای عاطفه­سنج است که میزان ادبیّت اثر را تعیین می‌کند. هدف نوشتار پیش رو، بررسی ادبیّت سبک دو شاعر معاصر سوریه و ایران، نزار قبانی و سیمین بهبهانی در دو مجموعة «قالت لی السّمراء» و «رستاخیز» است؛گفتنی است پژوهش حاضر با روش تحلیلی - آماری و با رویکرد سبک­شناسانه مورد پژوهش قرار گرفته است. یافته­های پژوهش بیانگر آن است که سبک سیمین بهبهانی نسبت به سبک نزار قبانی از ادبیّت بیشتری برخوردار است. دلیل این امر را می­توان افزون بر عامل جنسیّت، در عوامل محیطی و درونی نیز جستجو کرد.
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

قیاس الأسلوب الشعری فی مجموعتی «قالت لی السّمراء» لنزار قبّانی و«رستاخیز» لسیمین بهبهانی علی أساس معادلة بوزیمان

نویسندگان [English]

  • زهرة ناعمی 1
  • لیلا ترابی حور 2
1 أستاذة مساعدة فی قسم اللغة العربیّة وآدابها، کلّیّة الآداب والعلوم الإنسانیّة، جامعة الخوارزمی، طهران، إیران
2 الماجستیرة فی فرع اللّغة العربیّة وآدابها، کلّیّة الآداب والعلوم الإنسانیّة، جامعة الخوارزمی، طهران، إیران
چکیده [English]

إنّ الأسلوبیة تنقسم إلی الفروع المختلفة وتعدّ الأسلوبیة الإحصائیة من أهمّ هذه الفروع؛ وهی الّتی تبیّن أدبیّة العمل الأدبی بلغة الریاضیات والإحصاء. إنّ معادلة بوزیمان من البحوث الّتی قد اهتمّ بها فی مجال الأسلوبیة الإحصائیة. وهذه المعادلة، معادلة لقیاس العاطفة الّتی تبیّن مدی أدبیة الأثر. نزار قبانی وسیمین بهبهانی من الشّعراء المعاصرین فی سوریا وإیران وهما اللّذان تستهدف هذه الورقة، البحث عن معاییر معادلة بوزیمان فی أشعارهما فی مجموعتی «قالت لی السّمراء» و «رستاخیز»، مبنیةً علی المنهج التّحلیلی - الإحصائی. إنّ النّتائج الّتی وصلت إلیها الباحثتان فی هذه الدّراسة تبیّن أنّ أسلوب سیمین بهبهانی أکثر أدبیّة من أسلوب نزار قبانی. وهذا الأمر یعود إلی عامل الجنس أوّلاً، کما قد أثرّت البیئة والعوامل النّفسیة فیه.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • الأدب المقارن
  • الشّعر المعاصر العربی والفارسی
  • الأسلوبیّة الإحصائیّة
  • معادلة بوزیمان
  • نزار قبانی
  • سیمین بهبهانی

عنوان مقاله [العربیة]

Study of Literariness of Style of Poetic Collections “Ghalat Li al Samra”, Nizar Qabbani and “Rastakhiz” Simin Behbani due to Busemannequation

چکیده [العربیة]

Statistical stylistics is one of the most important branches of statistical stylistics which has been recently taken seriously. The statistical stylistics determines literacy of given piece of work, in terms of mathematics and statistics. Busemann equation is one of the researches which has been considered in statistical stylistics. Busemann equation is an emotion measure which determines literacies of given piece of work. In current paper, Simin Behbahani and Nizar Qabbani are respectively Iranian and Syrian poets who are being studied with analytical- statistical methods and stylistics approaches. The main point of the paper is studying their literacy of their styles. Results showed that Simimin Behbahani’s style enjoys more literacy than Qabbani. This is mainly because of feminine emotions of Behbahani which leads to more literacy. Furthermore, the internal and environmental factors were influential.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • Comparative Literature
  • Arabic and Persian Contemporary Poem
  • Statistical Stylistics
  • Busemann Equation
  • Nizar Qabbani
  • SiminBehbahani

مراجع

ابراهیمی، مختار (1390).گرایش فمینیستی در شعر سیمین بهبهانی. زن و فرهنگ، 4 (16)، 69-81.
ابومحبوب، احمد (1382). گهوارة سبز افرا. چاپ اول، تهران: ثالث.
امیدوار، احمد (1391). شناخت و نقد آماری سبک استعاره در اشعار دعبل خزاعی، شریف رضی، مهیار دیلمی. رسالة دکتری. تهران: دانشگاه خوارزمی.
اناری، ابراهیم و احمد امیدوار (1391). پژوهشی در تنوع واژگان شعری. فصلنامه نقد ادبی و سبک شناسی،3 (10)، 38-58.
بهبهانی، سیمین (1393). مجموعه اشعار. چاپ هفتم، تهران: نگاه.
حاجی‌زاده، مهین و نسرین چالاک (1391). محاکمه وجدان‌های خفته بشری در اشعار نزار قبانی. نشریه ادبیّات پایداری، 3 (6)، 162-134.
دهقانیان، جواد و عایشه ملاحی (1392). «بررسی تطبیقی مضامین عاشقانه درآثار فریدون مشیری و نزار قبانی»، نشریه ادبیّات تطبیقی، 4 (8)، 90-117.
دیب عواضه، رضا (2006). المرأة فی شعر عمربن ابی ربیعه عمربن ریشه نزار قبانی. الطّبعة الأولی، بیروت: رشاد برس.
روزنامة شرق (1393). پوریا سوری، شمارة 2092.
شایب، احمد (1991). الأسلوب. الطبعة الثامنة، القاهرة: المکتبة المصریة.
شفیعی کدکنی، محمدرضا (1391). رستاخیز کلمات. چاپ سوم، تهران: سخن.
------------------- (1359). شعر معاصر عرب. چاپ اوّل، تهران: فردوس.
شمیسا، سیروس (1386). نگاهی تازه به بدیع. چاپ دوم، تهران: میترا.
شیرزادی، احد (1394). بررسی ادبیت سبک‌ها براساس معادلة بوزیمان در دیوان شظایا و رماد نازک الملائکه و دیوان محمّدمهدی جواهری جلد (١). پایان‌نامة کارشناسی­ارشد. تهران: دانشگاه خوارزمی.
صدقی، حامد و حسین روستایی (1393). قیاس أسلوب الشعر فی أنماط الثّلاثة: العمودی والشّعر الحرّ وقصیدة النّثر، علی اساس معادلة بوزیمان. مجلّة الجمعیّة العلمیّة الإیرانیّة للغة العربیّة وآدابها، (34)، 1-18.
عابدی، کامیار (1379). ترنم غزل. چاپ اول، تهران: کتاب نادر.
عبداللهی، مهسا (1392). شناخت و مقایسة ادبیت سبک­ها برپایة معادلة بوزیمان در رمان­های نجیب محفوظ و عبدالرحمن منیف. پایان­نامة کارشناسی­ارشد. تهران: دانشگاه خوارزمی.
فاخوری، حنا (1986). الجامع فی تاریخ الأدب العربی. الطّبعة الأولی، بیروت: دار الجیل.
فتوحی، محمود (1392). سبک‌شناسی. چاپ دوم، تهران: سخن.
فلاحتی، صغری؛ حامد صدقی و اسماعیل اشرف (1393). دراسة أسلوبیة لنماذج من مقامات الهمذانی والیازجی فی ضوء معادلة بوزیمان. إضاءات نقدیة، (16)، 117-136.
قبانی، نزار (بی­تا). الأعمال الشعریة الکاملة. الطّبعة الأولی، بیروت: منشورات نزار قبانی.
------ (1973). قصتی مع الشعر. الطّبعة الأولی، بیروت: منشورات نزار قبانی.
مدرسی، فاطمه و رقیه کاظم زاده (1388). تصویر و شیوه‌های توصیف در غزل نو با تکیه بر اشعار سیمین بهبهانی، حسین منزوی و محمّدعلی بهمنی.ادبیّات فارسی، 5 (14)، 164-180.
مصلوح، سعد (1992). دراسة لغویة احصائیّة، الطّبعة الثّالثة، القاهرة: عالم الکتاب.
مکاریک، ایرنا ریما (1384). دانش‌نامه نظریّه‌های ادبی معاصر. ترجمة مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: آگاه.
نجاریان، محمدرضا و راضیه رستمی (1392). مقایسة صفت در زبان‌های فارسی و عربی. ادبیّات تطبیقی، 4 (8)، 291-316.
وفایی، عباسعلی (1391). دستور تطبیقی (عربی- فارسی). چاپ اوّل، تهران: سخن.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار