نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناس‌ارشد زبان و ادبیّات عرب، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
2 دانشیار گروه زبان و ادبیّات عرب، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
3 استادیار گروه زبان و ادبیّات عرب، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
چکیده
سرخوردگی و انزواطلبی برخی از روشنفکران غربی درنتیجة عواقب دردناک جنگ جهانی اوّل سبب شد که آنان درمقابل عقلگرایی و مادّهگرایی مدرنیستها به تخیّل و ذهنیتگرایی تمایل یابند و با کاویدن ضمیر ناخودآگاه انسان، مکتبی بهنام سوررئالیسم را بنیانگذاری کنند که بر ادیبان و نویسندگان شرق و غرب تأثیر بسیاری نهاد. نوشتار پیش رو که با رویکردی توصیفی - تحلیلی به واکاوی مؤلّفههای سوررئالیسم در دو داستان کوتاه «فی یومٍ مَرِح» (در روزی شاد) از زکریا تامر (نویسندة سوری) و «سه قطره خون» اثر صادق هدایت پرداخته، نشان داده است که این نویسندگان، فضایی کاملاً سوررئال را برای بیان ذهن خویش در داستانهای یادشده خلق کردهاند و اصول این مکتب ادبی؛ یعنی نگارش خودکار، توجّه به عالم خیال و رؤیا، عشق، جذبه و جنون، طنز و هزل، تصادف عینی و امور شگرف و فراواقعی را در آثار خویش بازنمایی کردهاند. هدف اصلی تامر، اعتراض به بیمسئولیّتی نهادهای مرتبط با امنیّت جامعه و صدور حکم ازجانب افرادی است که صلاحیت قضاوت ندارند. هدایت با این داستان، درپی بیان وضعیّت بحرانی و آشفتة ایران دورة پهلوی بوده است که هر وقت روشنفکران، نویسندگان و شاعران به آن اعتراض میکردند، عوامل قدرت، به روشهای مختلف آنها را سرکوب میکردند.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
دراسة مقارنة بین قصّتین قصیرتین «فی یوم مرح» من زکریا تامر و«ثلاث قطرات من الدَّم» من صادق هدایت من وجهة نظر سریالیة
نویسندگان [English]
- کلثوم باقری 1
- بیمان صالحی 2
- محمدرضا شیرخانی 3
1 الماجستیرة فی فرع اللّغة العربّیة وآدابها، کلّیّة الآداب والعلوم الإنسانیّة، جامعة إیلام، إیلام، إیران
2 أستاذ مشارک فی قسم اللّغة العربّیة وآدابها،کلّیّة الآداب والعلوم الإنسانیّة، جامعة إیلام، إیلام، إیران
3 أستاذ مساعد فی قسم اللّغة العربیّة وآدابها،کلّیّة الآداب والعلوم الإنسانیّة، جامعة إیلام، إیلام، إیران
چکیده [English]
أدّی إحباط وعزلة بعض المثقّفین الغربیین بسبب العواقب المؤلمة للحرب العالمیّة الأولى إلی إنتماءهم إلی التّخیّل والإتّجاه العقلی بدلاً عن المذهب العقلیّ والمادّیّ وأسسّوا مدرسةً تدعی السّریالیّة للبحث عن اللاّوعی وهذا الأمر تأثّر علی الأدباء والکتّاب فی الشّرق والغرب. ففی هذا المجال، تهدف هذه الدّراسة البحث عن السّریالیّة فی قصّتین قصیرتین وهما «فی یوم مرح» لزکریا تامر الکاتب السوریّ وثلاث قطرات من الدّم لصادق هدایت مستفیدةً من المنهج الوصفی - التّحلیلی. تنبئنا النّتائج أنّ هذین الکاتبین قد خلقا جوّاً سریالیّاً تماماً للتّعبیر عن آرائهم فی هاتین القصّتین، واستخدما مبادئ هذه المدرسة الأدبیّة؛ یعنی الکتابة التّلقائیّة، والاهتمام بالوهم والحلم، والحبّ والجنون، والفکاهة والسّخریّة، والاصطدام العینیّ والأمور الغریبة والعجیبة والسّریالیّة فی آثارهما. إنّ الغرض الرّئیسی لزکریا تامر فی کتابة قصّتها هو الاحتجاج على عدم مسؤولیّة المؤسّسات المتعلّقة بأمن المجتمع وإصدار الحکم من قبل أشخاص لیسوا مؤهّلین للحکم، وکان یتابع هدایت بکتابة القصّة هذه، التّعبیر عن موضع إیران المتأزّم والمضطرب فی النّظام البهلویّ؛ موضع کلّما اعترض علیه المثقّفون والکتّاب والشّعراء، تمّ قمعهم بطرق مختلفة من قبل عملاء السّلطة.
کلیدواژه‌ها [English]
- الأدب المقارن
- السّریالیّة
- زکریّا تامر
- صادق هدایت
عنوان مقاله [العربیة]
A Comparative Study of Surrealism in Two Short Stories “Fi Yum Marh” by Zakaria Tamer and “Three Drops Blood” of Sadegh Hedayat
چکیده [العربیة]
The frustration and isolation of some Western intellectuals as a result of the painful repercussions of the First World War made them inclined to the imagination and subjectivism of modernist rationalism and materialism, they explore the human’s unconsciousness, then they found surrealism school which influenced literatures and writers of the East and West. The present article illustrates a surrealist features due to the descriptive-analytical approach to explore the components of surrealism in Fi Yum Marh” by Zakaria Tamer (Syrian Writer) and “Three Drops of Blood” by Sadegh Hedayat's two short stories, These authors have created a completely surreal space for expressing their minds in the stories mentioned above and the principles of this literary school, namely automatic writing, attention to fantasy, love, allure and madness, humor and irony, objective coincidence and affairs. They have dramatically and supernaturally represented their works. Tamer's main goal is to protest the irresponsibility of institutions related to community security and to issue judgments on behalf of people who are not competent to judge. Hedayat by this story has followed the critical and turbulent situation of Iran during the Pahlavi era, when intellectuals, writers, and poets protested against it, in which the elements of power suppressed them in the various ways.
کلیدواژه‌ها [العربیة]
- Comparative Literature
- Surrealism
- Zakaria Tamer
- Sadegh Hedayat
)