کیخوسرو فی أفکار فردوسی وسهروردی

Document Type : Research Paper

Authors

1 طالب الدّکتوراه فی فرع فلسفة الفن، کلّیّة الآداب والعلوم الإنسانیّة، جامعة آزاد الإسلامیة، فرع مدینة سنندج، إیران

2 أستاذ مساعد فی قسم فلسفة الفن، کلّیّة الآداب والعلوم الإنسانیّة، جامعة آزاد الإسلامیّة، فرع مدینة سنندج، إیران

Abstract

تاریخیا ارتبط الإیرانیین القدماء باعتبارها البلدان المتحضّرة والفکر مع الحکمة والفلسفة. ویمکن رؤیة انعکاس الفلسفة القدیمة والحکمة بوضوح فی أفکار فردوسی وسهروردی. کما یتّضح من الأدلّة، قد حصل فردوسی وسهروردی على الموارد المشترکة مثل کتاب أفیستا (اوستا) أو المحادثات مع الزّرادشتیة الحکیمة. بالإضافة إلى ذلک، کان أحد الأسس الفکریّة للشّیخ إشراق کتاب شاهنامه فردوسی. السّهروردی فی کتبه یتحدّث إلى نوع من الملوک الأسطوریّة کما لو أنّه یتمّ إرجاع الشّعر الفردوسی إلى النّثر. أحد من الأبطال الّذین کانوا محبوب عند فردوسی وسهروردی هو کیخسرو. جمیع خصائص لکیخوسرو فی شاهنامه فردوسی یمکن أن تتکیّف مع خصائصه فی الفکر سهروردی. خصائص مثل وجود الاضواء المینویّه، فضائل الانسانیّه، العدالة، الحکمة، أسفار العرفانیّة وعروجه، کلّها تنطبق على فردوسی والأفکار سهروردی. فی هذه التّحقیق مع إسناد بمنابع الموجود وعلی أساس أسلوب المکتب الامریکیّه مقارنة لمیزات کیخوسرو فی أفکار فردوسی و سهروردی. جمیع المیزات والصّفات فی شاهنامة الّتی کتبها الفردوسی، مع الصّفات العرفانیّه انّه یعتقد السّهروردی قابلا للتّطبیق.
 

Keywords


Article Title [العربیة]

Keykhosrow in the Mind of Ferdowsi and Suhrawardi

Abstract [العربیة]

Ancient Persian people have been associated with wisdom and philosophy as one of the most civilized and thought-provoking nations in history. The reflection of ancient philosophy and wisdom can clearly be seen in the thoughts of Ferdowsi and Suhrawardi. As evidence suggests Ferdowsi and Suhrawardi have access to the common resources such as the Avesta book or Conversation with Zoroastrian intellectuals. Meanwhile, one of the intellectual feedback of Sheikh Ishraq was the book of Shahnameh Ferdowsi. Suhrawardi mentions in his books from the mythological kings just like that he has returned Ferdowsi's poetry to prose. Furthermore, one of the favorite hero of Ferdowsi and Suhrawardi is Keykhosrow. All of the Keykhosrow's features and attributes in Shahnameh Ferdowsi are fit for his characteristics in Suhrawardi's thought. Characteristics such as having a God`s sign, a good human being, fair, wisdom, a mystical journey and his absence, are all applicable in Ferdowsi's and Suhrawardi's thoughts. This research attempts to cite resources, using the American school method, while studying how Suhrawardi is influenced by Ferdowsi's thought; we try to compare Keykhosrow's mystical characteristics in the ideas of Ferdowsi and Suhrawardi. The results of the research indicate that Suhrawardi has been modelled on the mystical character of Keykhosrow from Ferdowsi's Shahnameh, and that all of the mystical features of Keykhosrow are equally applicable in the thoughts of Ferdowsi and Suhrawardi.

Keywords [العربیة]

  • Shahnameh Ferdowsi
  • Suhrawardi
  • Keykhosrow
  • Philosophy
  • Ancient Iran
ابراهیمی دینانی، غلامحسین (1377). نیایش فیلسوف. مشهد: دانشگاه علوم رضوی اسلامی.
------------------- (1379). شعاع اندیشه و شهود در فلسفة سهروردی. تهران: حکمت.
------------------- (1389). ماجرای فکر فلسفی در جهان اسلام. تهران: طرح نو.
------------------- (1393). قواعد کلّی در فلسفة اسلامی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
------------------- (1394). پرتو خرد. تهران: هرمس.
------------------- (1395). سرشت و سرنوشت: گفتگو با دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی. به­اهتمام کریم فیضی. تهران: اطّلاعات.
امام، سیّدمحمّدکاظم (1353). فلسفه در ایران باستان و مبانی حکمة الاشراق و افکار و آثار و تاریخچة زندگانی سهروردی. اهواز: سلسله انتشارات بنیاد نیکوکاری نوریانی.
انوشیروانی، علی­رضا (1389). ضرورت ادبیّات تطبیقی در ایران. ادبیّات تطبیقی، 1/1 (1)، 6-38.
پورجوادی، نصرالله (1392). اشراق و عرفان. تهران: سخن.
دورانت، ویل (1378). تاریخ تمدّن. ترجمة احمد آرام؛ ع. پاشائی و امیرحسین آریان­پور. تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.
رضی، هاشم (1393). حکمت خسروانی، سیر تطبیقی فلسفه و حکمت و عرفان در ایران باستان از زرتشت تا سهروردی و استمرار آن تا امروز. تهران: بهجت.
زینی­وند، تورج (1391). فقدان روش پژوهش در مطالعات تطبیقی ادبیّات عربی و فارسی. ادبیّات تطبیقی، 2 (6)، 94-114.
سودآور، ابوالعلاء (1383). فرّه ایزدی در آیین پادشاهی ایران باستان. هوستون ایالت متّحدة آمریکا: نشر میرک.
سهروردی، شهاب­الدین یحیی (1361). حکمت اشراق. شرح و ترجمة سیّد جعفر سجادی. تهران: دانشگاه تهران.
­­­­­­­­­­­­­­­­-------------------- (1372). مجموعه مصنفات شیخ اشراق. جلد 1 تا 3. مقدّمة هانری کوربن. تهران: مؤسّسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
شایگان، داریوش (1392). هانری کربن: آفاق تفکّر معنوی در اسلام ایرانی. ترجمة باقر پرهام. تهران: نشر فرزان روز.
صفا، ذبیح­الله (1369). حماسه­سرایی در ایران. تهران: امیرکبیر.
فردوسی، ابوالقاسم (1385). شاهنامة فردوسی. بر اساس نسخة ژول مُل. به­کوشش عبدالله اکبریان راد. تهران: الهام.
فره­وشی، بهرام (1354). کارنامة اردشیر بابکان. ترجمه و واژه­نویسی. تهران: دانشگاه تهران.
کاشانی، عبدالرزاق (1968). تفسیر القرآن الکریم. بیروت: بی‌نا.
کُربن، هانری (1384). روابط حکمت اشراق و فلسفة ایران باستان (بن­مایه­های زرتشتی در فلسفة سهروردی). ترجمة عبدالمحمّد روح­بخشان. تهران: اساطیر.
--------- (1382). روابط حکمت اشراق و فلسفة ایران باستان. مجموعه­مقالات نامة سهروردی. ترجمة سیّداحمد فردید و عبدالحمیدگلشن. به­کوشش علی­اصغر محمّدخانی، حسن سیّدعرب، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
کریستن­سن، آرتور (2535). کیانیان. ترجمة ذبیح­الله صفا. تهران: بنگاه نشر و ترجمه.
مکّی، الطاهر أحمد (1987). الأدب المقارن، أصوله، تطوره ومناهجه. القاهرة: دار المعارف.
موحد، صمد (1374). سرچشمه­های حکمت اشراق. تهران: فراروان.
نصر، سیدحسین (1384). سه حکیم مسلمان. ترجمة احمد آرام. تهران: علمی و فرهنگی.
نوربخش، سیما سادات (1391). نور در حکمت سهروردی. تهران: هرمس.
یزدان­پناه، یدالله (1390). حکمت اشراق (1): گزارش، شرح و سنجش دستگاه فلسفی شیخ شهاب­الدّین سهروردی. تحقیق و نگارش مهدی علی­پور. تهران: سمت.
Reference
Arjomand, Said Amir, (1946). The shadow of gad on earth and hiden Imam. (Chicago, The University of Chicago Press.