دراسة تطبیقیّة للآراء الشعبویة فی شعر میرزاده عشقی وأحمد شوقی

Document Type : Research Paper

Authors

جامعة شهید المدنی أذربیجان

Abstract

ظهور التّداعیّات المختلفة کألتّصنیع، والطّبقیّة، والمفاسد الإجتماعیّة، والأنظمة السّیاسیة المستبدة، والحکومات المستعمرة وأشباهها، یؤدّی إلی إرساء الأدب الشّعبوی عند عدّة الکتّاب والشّعراء الفرنسیین. یجلب هذا النّوع من الأدب إنتباه الطّبقة المثقّفة. بما أنّ النّزعة إلی الشّعبویّة کانت نزعة سائدة فی ایران والدّولة العثمانیة والدّول التّابعة لها کمصر، فیتناول هذا البحث أبعاد مختلفة من الآراء الشّعبویة فی شعر میرزاده عشقی وأحمد شوقی اللّذَین یقومان بتوعیة وتثقیف الطّبقات الإجتماعیة المختلفة بسلاح الأدب والشّعر أثناء الثّورات الدّستوریة فی إیران ومصر وتبیّن من خلال أشعارهما إنّهماکانا أوّل من تطرقا إلی الأدب الحدیث فی إیران ومصر وخلّصا الشّعر من قیود السّنن القدیمة البالیة ومدائحَ الملوک؛ وکرّساه فی ما یتعلّق بالشّعب والمجتمع.
 

Keywords


کتابنامه
الف: کتاب‌ها
1. آبراهامیان، یرواند (1378)؛ ایران بین دو انقلاب، ترجمة احمد گل‌محمدی، چاپ چهارم، تهران: نی.
2. آژند یعقوب (1363)؛ ادبیّات نوین ایران، چاپ اوّل، تهران: امیرکبیر.
3. آشوری، داریوش (1373)؛ دانشنامة سیاسی، چاپ شانزدهم، تهران: مروارید.
4. آل احمد، جلال (1372)؛ در خدمت و خیانت روشنفکران، چاپ دوّم، تهران: فردوس.
5. اکبری، بیرق، حسن (1379)؛ مبانی فکری ادبیّات مشروطه، تهران: پایا.
6. بابایی، داوود علی (1381)؛ گفته‌های میرزادة عشقی، تهران: امید فردا.
7. بهزادی، حسین (1381)؛ تذکرة شعرای کرمان، چاپ اوّل، تهران: دستان.
8. تاگارت، پل (1381)؛ پوپولیسم، مترجم حسن مرتضوی، چاپ اوّل، تهران: آشیان.
9. جعفری، مسعود (1386)؛سیر رمانتیسم در ایران، چاپ اوّل، تهران: مرکز.
10. حائری، سیّد هادی (1373)؛ سدة میلاد میرزادة عشقی، چاپ اوّل، تهران: مرکز.
11. درگاهی، محمود (1377)؛ نقد شعر در ایران، چاپ اوّل، تهران: امیرکبیر.
12. درویشیان، علی‌اشرف (1381)؛ چون و چرا، چاپ اوّل، تهران: اشاره.
13. رحیق اغصان، علی (1384)؛ دانشنامه در علم سیاست، تهران: فرهنگ صبا.
14. رکن­زاده آدمیت، محمد حسن (1338)؛ دانشمندان و سخن‌سرایان فارس، تهران: کتابخانۀ خیام.
15. السوافیری، کامل (1383)؛ ادب معاصر عرب در فلسطین، ترجمة احمد امیر سرداری، تهران: حروفیه.
16. شفیعی کدکنی، محمد رضا (1386) زمینه‌های اجتماعی شعر فارسی، چاپ اوّل، تهران: زمانه.
17. ------------------- (1359)؛ شعر معاصر عرب، تهران: توس.
18. شمس لنگرودی، محمد (1377)؛ تاریخ تحلیلی شعر فارسی، چاپ اوّل، تهران: مرکز.
19. رضازاده شفق، صادق (1359)؛ تاریخ ادبیّات ایران، شیراز: دانشگاه شیراز.
20. شوقی، احمد (2000)؛ الشوقیات ، 2ج، قاهرة: العالمیه مصر.
21. صدری افشار، غلامحسین و نسرین و نسترن حکمی (1384)؛ فرهنگ گزیدة فارسی، چاپ اوّل، تهران: فرهنگ معاصر.
22. ضیف، شوقی (1975)؛ شوقی شاعر العصر الحدیث، قاهرة: دایرة المعارف.
23. عشقی، محمّدرضا (1357)،کلّیّات مصوّر میزادة عشقی، گردآوری علی‌اکبر مشیر سلیمی، چاپ اوّل، تهران: جاویدان.
24. عطوی، فوزی (1987)؛ أحمد شوقی امیر الشّعرا، بیروت: دار الکتاب.
25. عنایت، حمید (1387)؛ سیری در اندیشة سیاسیعرب، چاپ پنجم، تهران: امیرکبیر.
26. الفاخوری، حنا (1387)؛ تاریخ ادبیّات عربی، ترجمة عبدالمحمد آیتی، تهران: توس.
27. کادن، جی. ای (1380)؛ فرهنگ ادبیّات و نقد، ترجمة کاظم فیروزمند، چاپ اوّل، تهران: شادگان.
28. لاکلائو، ارنستو و دیگران (1388)؛ در ستایش پوپولیسم، ترجمة احمد ایزدی و عبّاس ارض‌پیما، تهران: رخداد نو.
29. مراغه‌ای، زین‌العابدین (1353)؛ سیاحت­نامة ابراهیم بیگ، تهران: اندیشه.
30. مصاحب، غلامحسن (1342)؛ طبقة حاکمة ایران را بشناسید، تهران، چاپخانة مهر.
31. ولی‌زاده، حمید (1392)؛ احمد شوقی امیرالشّعرای معاصر عرب، چاپ اوّل، تهران: صداقت.
32. هاوزر، آرنولد (1361)؛ تاریخ اجتماعی هنر، مترجم امید مؤید، چاپ اوّل، تهران: چاپخش و دنیای نور.
33. یاحقی، محمد جعفر (1384)؛ جویبار لحظه­ها، چاپ سوّم، تهران: جام.
ب: مجلاّت
34. ابوطالبی، مهدی (1387)؛ «پوپولیسم»، مجله معارف، شماره 56، صص 1-3.
35. دلیرپور، پرویز (1389)؛ «زمینه‌های سیاسی و اجتماعی پوپولیسم و اقتدارطلبی»، مجلّة اطّلاعات سیاسی - اقتصادی، شمارة 279-280، صص 46-61.
36. شریفیان، مهدی و سارا رضاپور (1387)؛ «ویژگی‌های زبانی شعر نیما»، مجلّة زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال ششم، شمارة 10، صص 67-82.
37. کلود مونو، ژان (1388)؛ «قدرت پوپولیسم»، مجلّة گفتگو، شمارة 54، صص 61-72.