استعمار ‌نو ‌و شیوه‌های مبارزه با آن ‌در‌ اشعار جواهری و شهریار

Document Type : Research Paper

Abstract

این نوشتار، بر آن است تا با تحلیل شعر جواهری و شهریار، دیدگاه­هایشان را درباره استعمار و نقشه­های آن، در دو کشور عراق و ایران به ­جهت تشابه اوضاع سیاسی و اجتماعی بررسی کند. جواهری، آشوب سیاسی را با هرج و مرج اجتماعی پیوند می­دهد و بر این عقیده است که اگر انحطاط اجتماعی در ملت­ها گسترش نمی­یافت استعمار و دست نشاندگان آن­ از آب­ گل­آلود ماهی نمی­گرفتند و اگر سیاستمداران فاسد و رهبران مستبد نبودند، دولت­ها در زیر کابوس جهل، بیماری و محرومیت له نمی­شدند. شهریار نیز با اشعار خود در حوادث سیاسی مشارکت می­کند و ملت را که از ستم استعمار و مـزدورانش به ستـوه آمـده بود به یک­دلی و وحدت فرا می­خواند.
جواهری و شهریار با حفظ سنّت و نگاهداشت نظام فنّی شعر قدیم با طرح اندیشه­های نو، شعر خویش را در راستای تحریک ملت برای طرد بیگانگان، دعوت به وحدت، شهادت و جانفشانی قرار می­دادند. بدین­گونه بخشی از ­نظرات و دیدگاه­های آن دو در مبارزه با ­استعمار و مزدورانشان بدست می­آید.
 

 

Keywords


  1.      الف: الکتب

    1. الأعرجی، محمد حسین (2002)؛ دراسة و وثائق، الطبعة الأولی، دمشق: دار الثقافة والنشر.
    2. الجواهری، محمد مهدی (2000)؛ دیوان الجواهری، دون.ط بیروت: دار بیسان.
    3. جبران، سلیمان (2003)؛ مجمع الاضداد: دراسة فی سیرة الجواهری وشعره، الطبعة الأولى، بیروت: المؤسسة العربیة .
    4. الخیر، هانی (2007)؛ أعلام الشعر العربی الحدیث (محمد مهدی الجواهری) شاعر الکلاسیکیة الفخمة، الطبعة الاولی دمشق: دار رسلان.
    5. زهدی، زاهدمحمد، الجواهری (1999)؛ صنّاجة الشعر العربیّ فی القرن العشرین، الطبعة الأولی ، بیروت: دار القلم.
    6. الموافی، محمد عبدالعزیز (2007)؛ الجواهری آخر الفحول، دون.ط ، القاهرة: دار غریب.
    7. یمانی، محمد عبده (1999)؛ الجواهری صناجة الشعر العربی فی القرن العشرین، الطبعة الأولى، بیروت: دار القلم.
    8. ثروتیان، بهروز (1385)؛ شهریار ملک سخن، چاپ اول، تهران: دستان.
    9. شهریار، محمدحسین (1378 الف)؛ دیوان شهریار، چاپ بیستم، تهران: زرین.
    10. ---------، (1378 ب)؛ دیوان ترکی، چاپ دوازدهم، تهران: زرین.
    11. مشرف، مریم (1382)؛ مرغ بهشتی (زندگی و شعر محمدحسین ­بهجت تبریزی «شهریار»، چاپ اول، تهران: ثالث.

    ب: المجلات

    1. دبیرخانه مجمع جهانی بزرگداشت نودمین سال تولد استاد محمدحسین شهریار (1377)؛ دیدار آشنا (مجموعه مقالات )، پیک آرا .