بینامتنیت قرآنی در شعر احمد مطر و مهدی اخوان ثالث

Document Type : Research Paper

Abstract

این مقاله به بررسی موضوع بینامتنیت در اشعار مهدی أخوان ثالث شاعر ایرانی و احمد مطر شاعرعراقی در دوره معاصر می­پردازد. این دو شاعر از حیث اوضاع اجتماعی و تاثیر آن در زندگی آنها، شبیه هم بوده و به وضوح می­توان این تأثیر را در آثار هنری و شعری آنها ملاحظه کرد.
      این پژوهش به شناخت بینامتنیت و رابطه آن با ساختار زبان شعری از دیدگاههای احمد مطر و مهدی اخوان ثالث می پردازد. چنانچه این دو شاعر با به کارگیری تمام توان هنری خود توانسته­اند بینامتنیت را در شعر خود به تصویر بکشند؛ لذا می ­توان گفت: شعر آنها در پی خلق جهان دیگری است و این دو شاعر بدون توجه به دیگر عناصر زبانی، از بینامتنیت قرآنی تأثیر پذیرفته و توانسته اند با به کارگیری آن در عرصه شعر به نوآوری بپردازد.
       هدف از این مقاله، بررسی اشعار احمد مطر و مهدی اخوان ثالث در حوزه بینامتنیت قرآنی از منظر نقد ادبی و ادبیات تطبیقی می باشد. چرا که بینامتنیت قرآنی یکی از اجزاء اساسی شعر و نقد معاصر اسلامی و عربی بوده و بخش مهمی در میزان تجربه شاعران و تاثیر آن در جوانب مختلف زندگی آنها به شمار می رود. در حقیقت این نوع شعر به روح انسان و واقعیتهای آن می پردازد واقعیتی که شاعران آن را از محیط پیرامون خود به ارث می برند؛ لذا متن قرآن، منبع ارزشمندی برای بینامتنیت والهام شعراء از مضمون و دیدگاههای آن می باشد چنانچه گفتمان دینی و به خصوص قداست و اعجاز قرآنی، محبوبیتی و تعالی خاصی به شعر شاعران معاصر بخشیده است.
       از این رهگذر، این نوشتار در پی تحلیل آثار ساختارهای بینامتنیت قرآنی، تعابیر شاعرانه و خلق زیبایی شناسی زبانی و معنایی آن در آثار احمد مطر و مهدی اخوان ثالث می باشد.

Keywords