بررسی تطبیقی سیمای امام رضا (ع) در شعر دعبل خزاعی و سیّد حمیدرضا برقعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

چکیده

چکیده[
وصف شخصیّت امام رضا (ع) از موضوعات مهمی است که در کانون توجه شاعران فراوانی قرار گرفته است، از جمله این شاعران دعبل خزاعی، شاعر نامدار عصر عبّاسی و حمیدرضا برقعی، آیینی­سرای معاصر ایرانی است. پژوهش حاضر بر آن است تا سروده­های رضوی این دو شاعر را با رویکرد تطبیقی بررسی نماید. این مقاله کوشیده است ضمن استخراج وجوه تشابه و تباین در نوع نگاه دو شاعر به امام رضا (ع)، هنر زبان آن دو را در بیان سروده­های رضوی بررسی نماید. پژوهش انجام شده بیانگر آن است که مفاهیم مشترک بسیاری همانند بیان شأن و مقام امام (ع)، امیدواری، حزن و اندوه، شفاعت­خواهی و کرم و بخشندگی در شعر دو شاعر به چشم می‌خورد. امّا آنچه شایستة توجّه بوده و دو شاعر را از هم متمایز می­سازد، آن است که دعبل در هجو دشمنان آن حضرت و بیان نفاق آن‌ها دادِ سخن می­دهد و در بیان این مضامین، بیشتر از اسلوب خطابی بهره می­گیرد، امّا توجّه برقعی به اشتیاق و دل‌باختگی و غرق شدن در شکوه و عظمت آن حضرت معطوف است و با اسلوب ادبی به بیان احساسات و عواطف درونی خویش می‌پردازد.



.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

مقارنة بین دعبل الخزاعی وحمید رضا برقعی فی مدح الإمام الرّضا(ع)

چکیده [English]

الملخّص
إنّ وصف شخصیةَ الإمامِ الرّضا (ع) من أهمّ الموضوعات الّتی استقطبت اهتمام العدیدِ منَ الشّعراءِ ومنهم دعبل الخزاعی الشّاعر الشّهیر فی العصر العبّاسی وحمید رضا برقعی الشّاعر الإیرانی المعاصر قصائد جمیلة فی شأن الإمام الرّضا (ع). یهدف هذا البحث مقارنة شخصیّة الإمام الرّضا (ع) فی شعر الشّاعرین ویحاول استخراج وجوه التّشابه والتّباین فی شعرهما بالإضافة إلی بحث الجمالیات اللّغویة الّتی یتفرّد بها کلّ من الشّاعرین. ممّا أفادته نتائج البحث أنّ للشّاعرین وجوه مماثلة کثیرة فیما یتعلّق بشخصیّة الإمام (ع) النّبیهة وشأنه السّامی والاستشفاع والجود ومشاعر الحزن والرّهبة والأمل والتّحضیض وما شابه ذلک من دلالات شعریّة وممّا یمیّز الشّاعرین أنّ دعبلاً کرّس معظم شعره فی تقریع أعداء الإمام رضا (ع) والکشف عن نفاقهم وکفرهم بینما رکّز برقعی شعره علی إبراز الحبّ وإظهار الولاء للإمام (ع) وتعداد مناقبه وفضائله بعاطفة غزیرة ومودّة مخلصة.

کلیدواژه‌ها [English]

  • الکلمات الدّلیلیّة: الإمام الرِّضا (ع)
  • دعبل الخزاعی
  • حمیدرضا برقعی
  • الأدب المقارن