ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی کهنالگوهای آنیما و آنیموس در اشعار سیمین بهبهانی و غادة السّمّان
در این پژوهش، شعر دو شاعر برجستة ادب معاصر فارسی و عربی، سیمین بهبهانی و غادة السّمّان، از منظر ادبیّات تطبیقی و کهنالگوهای آنیما و آنیموس که یونگ توجّه خاصّی به آنها داشته، بررسی شده است. در این مقاله، ابتدا به تحلیل نظری موضوع پرداخته شده و سپس کهنالگوهای آنیما و آنیموس در اشعار ایشان مورد مطالعه قرار گرفته است؛ افزون بر این، میزان بسامد هر کدام، با توجّه به شرایط فرهنگی، زمانی و شخصیّتی در اشعار آنان بررسی شد. یافتهها بیانگر این است که جنبههای مثبت و منفی این دو کهنالگو، در شعر هر دو شاعر ملاحظه میشود؛ هرچند با توجّه به نوع زندگی و تفکّراتشان، جنبۀ منفی آنیموس در شعر ایشان از بسامد بیشتری برخوردار است. شیوۀ بررسی در این پژوهش، از نوع توصیفی - تحلیلی بوده است.
https://jccl.razi.ac.ir/article_686_490f9b2581910aa7451893318220759c.pdf
2017-08-23
1
20
ادبیّات تطبیقی
کهنالگو
آنیما و آنیموس
سیمین بهبهانی
غادة السّمّان
منیژه
پولادی
manije.pooladi@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرکرد
LEAD_AUTHOR
امیرحسین
همتی
hematiamir80@yahoo.com
2
دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرکرد
AUTHOR
کامران
قدوسی
kamran_ghodoosi@yahoo.com
3
استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرکرد
AUTHOR
. بهبهانی، سیمین (1376)؛ آن مرد، مرد همراهم، تهران: کانون
1
2. ---------- (۱۳۸۵)؛ مجموعه اشعار سیمین، تهران: نگاه.
2
3. جونز، ارنست؛ مارت روبر؛ او. مانویی و کارل آبراهام (1366)؛ رمز و مثل در روانکاوی، ترجمۀ جلال ستاری، تهران: توس
3
.4 جمزاده، الهام (1387)؛ آنیما در شعر شاملو، چاپ اوّل، تهران: خورشید.
4
5. السّمّان، غادة (1996)؛ أعلنت علیک الحبّ، الطّبعه العاشره، بیروت: منشورات غادة السّمّان.
5
6. ------- (1999)؛ الأبدیة لحظ حب، بیروت: منشورات غادة السّمّان.
6
7. ------- (1995)؛ عاشقة فی محبرة، بیروت: منشورات غادة السّمّان.
7
8. -------- (1377)؛ غمنامهای برای یاسمنها، ترجمۀ عبدالحسین فرزاد، تهران: چشمه.
8
9. -------- (1380)؛ زنی عاشق در میان دوات، ترجمۀ عبدالحسین فرزاد، تهران: چشمه.
9
10. ------- (1383)؛ ابدیت لحظۀ عشق، ترجمۀ عبدالحسین فرزاد، تهران: چشمه.
10
11. ------- (1384)؛ زنی عاشق در میان دوات، ترجمۀ عبدالحسین فرزاد، تهران: چشمه.
11
12. ------- (1387)؛ دربند کردن رنگینکمان، ترجمۀ عبدالحسین فرزاد، تهران: چشمه.
12
13. ------- (1389)؛ رقص با جغد، ترجمۀ کاظم آلیاسین، شاهینشهر: مکاتیب.
13
14. شریفی، فیض (1391)؛ شعر زمان ما سیمین بهبهانی، تهران: نگاه.
14
15. فدایی، فربد (1381)؛ کارل گوستاو یونگ و روانشناسی تحلیلی او، تهران: دانژه.
15
16. فوردهام، فریـدا (1394)؛ مقدّمهای بر روانشناسی یونـگ، ترجمۀ مسعود میر بها، چاپ سوّم، تهران: اشرفی.
16
17. گورین و همکاران (۱۳۷۰)؛ راهنمای رویکردهای نقد ادبی، ترجمۀ زهرا مهینخواه، تهران: اطّلاعات.
17
18. مورنو، آنتونیو (۱۳۸۸)؛ یونگ خدایان و انسان مدرن، ترجمۀ داریوش مهرجویی، چاپ پنجم، تهران: مرکز.
18
19. یاوری، حورا (1374)؛ روانکاوی و ادبیّات (دو متن، دو جهان، دو انسـان)، تهران: تاریخ.
19
20. یونگ، کارل گستاو (1377)؛انسان و سمبولهایش، ترجمۀ محمود سلطانیه، تهران: جامی.
20
21. -------------- (۱۳۸۷)؛ اندیشههای یونگ، ریچارد بیلسگر، ترجمۀ حسین پاینده، تهران: آشیان.
21
22. -------------- (1370)؛ روانشناسی و دین، ترجمة فؤاد روحانی، تهران: کتابهای جیبی.
22
ORIGINAL_ARTICLE
مطالعۀ تطبیقی درونمایههای غزل شریف رضی و فخرالدّین عراقی
شریف رضی (406 هـ.) شاعر و ادیب عرب و فخرالدّین عراقی (688 هـ.) شاعر نامور ایرانی از جمله شاعران برجستهای هستند که در قالب غزل، سرودههای دلنشینی از خود بر جای نهادهاند و هر یک، با توجّه به عوامل بیرونی و درونی و نیز توانایی خویش، از آن به عنوان ابزاری به منظور بیان اندیشه و عواطف خود بهره جستهاند. اشعار عاشقانۀ رضی و عراقی با وجود فاصلۀ زمانی و تفاوت زبانی، دربردارندۀ مفاهیم و اندیشههای همسان بسیاری است. این امر، نگارندگان را بر آن داشت تا با استفاده از شیوۀ تطبیق اندیشههای عاشقانۀ دو شاعر، به جستجو دربارۀ مضامینی بپردازند که در غزلشان به دو شاعر هویّت میبخشند. مقالۀ حاضر در پی آن است ضمن بررسی ویژگیهای ادبیّات تغزّلی دو شاعر، به رهیافتی از طرز تفکّر و مشرب اعتقادی آنها دست یابد. با عنایت به نتایج به دست آمده، غزل دو شاعر، از مبنایی عرفانی و آرمانی سرچشمه میگیرد و دارای مشابهتهای مضمونی، همچون وفاداری، پاکدامنی، بلندهمّتی و... است که این امر، از نوعی همسویی اندیشگانی در غزلشان حکایت دارد.
https://jccl.razi.ac.ir/article_685_0d122ede94cdbdf9c877181f7c30b9d3.pdf
2017-08-23
21
41
الأدب المقارن
الشّریف الرّضیّ
فخر الدّین العراقیّ
الغزل
الحبّ
امید
جهان بخت لیلی
omidjahanbakht@gmail.com
1
استادیار گروه زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه گیلان
LEAD_AUTHOR
غلامرضا
کریمی فرد
ghkarimifard@yahoo.com
2
دانشیار گروه زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه شهید چمران اهواز
AUTHOR
· قرآن کریم.
1
1. آریانپور، امیرحسین (1357)؛ فرویدیسم، با اشاراتی به ادبیّات و عرفان، تهران: ابن سینا.
2
2. انوشه، حسن (1376)؛ فرهنگنامة ادب فارسی، چاپ اوّل، تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
3
3. البعلبکی، منیر (1986)؛ موسوعة المورد، الطّبعة العشرون، بیروت: دار العلم للملایین.
4
4. البغدادی، الخطیب (ییتا)؛ تاریخ بغداد أو مدینة السّلام، بیروت: دار الکتب العلمیّة.
5
5. الثّعالبی النّیشابوری، أبو منصور (1403)؛ یتیمة الدّهر فی محاسن أهل العصر، الطّبعة الثّانیة، بیروت: دار الفکر.
6
6. جمالالدّین، محمّد سعید (1389)؛ ادبیّات تطبیقی، ترجمة سعید حسامپور و حسین کیانی، چاپ اوّل، شیراز: دانشگاه شیراز.
7
7. داد، سیما (1375)؛ فرهنگ اصطلاحات ادبی، چاپ دوّم، تهران: مروارید.
8
8. درخشان، مهدی (1341)؛ بزرگان و سخنسرایان همدان، تهران: اطّلاعات.
9
9. دو روژمون، دنی (1374)؛ اسطورههای عشق، ترجمة جلال ستاری، چاپ اوّل، تهران: آلیک.
10
10. الرّضی، الشّریف (بیتا)؛ دیوان الشّریف الرّضی، بیروت: دار صادر.
11
11. زیدان، جرجی (1928)؛ تاریخ آداب اللّغة العربیّة، القاهرة: دار الجیل.
12
12. شفیعی کدکنی، محمّدرضا (1380)؛ صور خیال در شعر فارسی، چاپ هشتم، تهران: آگاه.
13
13. صفا، ذبیحالله (1367)؛ تاریخ ادبیّات ایران، تهران: فردوس.
14
14. صورتگر، لطفعلی (1348)؛ تجلّیّات عرفان در ادبیّات فارسی، تهران: ابن سینا.
15
15. عراقی، فخرالدّین ابراهیم همدانی (1338)؛ کلّیات، به کوشش سعید نفیسی، تهران: کتابخانه سنائی.
16
16. علوش، سعید (1987)؛ مدارس الأدب المقارن، الطّبعة الأولی، بیروت: مرکز الثّقافی العربی.
17
17. غزوان، عناد (2008)؛ بناء القصیدة فی شعر الشّریف الرّضی، الطّبعة الأولی، بغداد: إتّحاد الأدباء والکتّاب.
18
18. غنیمی هلال، محمّد (1373)؛ ادبیّات تطبیقی، ترجمة سیّد مرتضی آیتاللهزاده شیرازی، تهران: امیرکبیر.
19
18. الفاخوریّ، حنّا (1378)؛ تاریخ ادبیات زبان عربی، ترجمة محمّد آیتی، تهران: توس.
20
20. --------- (1986)؛ الجامع فی تاریخ الأدب العربی«الأدب القدیم»، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الجیل.
21
21. فروزانفر، بدیعالزّمان (1375)؛ شرح مثنوی شریف، تهران: علمی و فرهنگی.
22
22. فروید، زیگموند (1342)؛ تعبیر خواب و بیماریهای روانی، ترجمة ایرج پور باقر، تهران: آسیا.
23
23. قاسمنژاد، علی (1376)؛ فرهنگنامة ادبی فارسی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
24
24. کلود واده، ژان (1372)؛ حدیث عشق در شرق، ترجمة جواد حدیدی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
25
25. مبارک، زکی (1408)؛ عبقریة الشّریف الرّضی، بیروت: دار الجیل.
26
26. متز، آدام (1364)؛ تمدّن اسلامی در قرن چهارم، تهران: امیرکبیر.
27
27. مختاری، محمّد (1377)؛ هفتاد سال عاشقانه، تهران: تیراژه.
28
28. ندا، طه (1383)؛ ادبیّات تطبیقی، ترجمة هادی نظری منظّم، تهران: نشر نی.
29
29. نعالی، أبو الحسن محمّد بن طلحة (بیتا)؛ جزء من حدیث أبی الحسن محمّد بن طلحة النعالی، المکتبة الشاملة، مؤسّسة المکتبة الشاملة، قم: نور.
30
30. نور الدّین، حسن جعفر (1990)؛ الأعلام من الأدباء والشّعراء، بیروت: دار العلم.
31
ب: مجلاّت
32
30. شریفیان، مهدی؛ شریف تیموری (1385)؛ «بررسی فرایند نوستالژی در شعر معاصر فارسی»، کاوشنامة زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه یزد، سال هفتم، شمارة 12، صص 33-62.
33
31. فتوحی، محمود (1387)؛ «سه صدا، سه رنگ، سه سبک در شعر قیصر امینپور»، ادبپژوهی، دانشگاه گیلان، شمارة پنجم، صص 9-30.
34
32. قادری، محمّد رضا؛ ناصر رجبی (1387)؛ «بررسی جلوههای بدیع در غزلیّات فخرالدّین عراقی»، فصلنامة زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی اراک، شمارة 16، صص 71-94.
35
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی «ازخودبیگانگی زن» در جامعۀ پدرسالار داستانهای کوتاه «زویا پیرزاد» و «هیفاء بیطار»
چکیده نقد جامعهشناختی، یکی از روشهای نقد ادبی، است که در تحلیل متون ادبی معاصر کاربرد دارد؛ بر این اساس، رمان و داستان، حوزههای مناسبی برای انجام مطالعات جامعهشناختی به شمار میرود. در دوران معاصر، نویسندگان بزرگی از بانوان به نگارش رمان و داستان اقدام نمودهاند و با پرداختن به موضوعات اجتماعی، سعی داشتهاند مشکلات و مسائل زنان جامعة خود را مطرح کنند. بیشک یکی از مهمترین موتیفهای ادبیّات زنانِ نویسنده، پرداختن به مسئلة هویت زنان و بیگانگی آنان در جامعه و بهویژه جامعة پدرسالاری است. در این نوشتار، سعی شده است موضوع ازخودبیگانگی زن در جامعة پدرسالاری با رویکردی جامعهشناختی و به روش توصیفی - تحلیلی، در چند داستان کوتاه از دو نویسندة معاصر ایرانی و سوری (زویا پیرزاد و هیفاء بیطار) بررسی و تحلیل شود. نتایج حاصله از بررسی داستانهای این دو نویسنده (آنها)، حاکی از آن است که در جامعة پدرسالاری، علاوه بر عقاید غلط حاکم و نوع نگرش جامعه نسبت به زن، شیوههای رفتاری زنان و عدم آگاهی از حقوق و جایگاه انسانی خود در جامعه، از دلایل اصلی سلطة مرد بر زندگی زن و از بین بردن حقوق مادّی و معنوی وی و سرانجام ازخودبیگانگی او محسوب میگردد. ازخودبیگانگی، بر کیفیّت زندگی زن تأثیر میگذارد و باعث میشود که زن، معناداری و احساس رضایتمندی و شادکامی را در زندگی کمتر تجربه کند. این دو نویسنده، سعی داشتهاند شرایط زندگی زنان جامعة خود را نشان دهند و نوعی آگاهی و بیداری در زنان ایجاد نمایند.
https://jccl.razi.ac.ir/article_680_212a753df54aa77e3ccaee56cca35812.pdf
2017-08-23
43
62
داستان کوتاه
ازخودبیگانگی
جامعة پدرسالار
هیفاء بیطار
زویا پیر
زهرا
حاجی هاشمی
haghashemi1394@gmail.com
1
کارشناسارشد زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه اصفهان
AUTHOR
احمدرضا
صاعدی
a.saedi@fgn.ui.ac.ir
2
استادیار گروه زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه اصفهان
LEAD_AUTHOR
نرگس
گنجی
nargesganji@yahoo.com
3
دانشیار گروه زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه اصفهان
AUTHOR
1. برکات، حلیم (1998)؛ المجتمع العربی المعاصرة، الطبّعة السّادسة، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیّة.
1
2. بیطار، هیفاء (2006)؛ضجیج الجسد، الطّبعة الأولی، الجزائر: منشورات الاختلاف.
2
3. ------- (2010)؛ غروب وکتابة، الطّبعة الأولی، الجزائر: منشورات الاختلاف.
3
4. پیرزاد، زویا (1380)؛سه کتاب، چاپ اوّل، تهران: مرکز.
4
5. دوبووار، سیمون (1379)؛ جنس دوّم، جلد 1 و 2،ترجمة قاسم صنعوی، چاپ دوّم، تهران: توس.
5
6. زرکلی، شهلا (1393)؛ چراغها را من روشن میکنم، تهران: نیلوفر
6
7. سعید، خالدة (1970)؛ المرأة العربیة: کائن بغیره لا بذاته، مواقف.
7
8. شرابی، هشام (1992)؛ النّظام الأبوی وإشکالیّة تخلف المجتمع العربی، ترجمة هشام شریح، بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیّة.
8
9. -------- (1380)؛پدرسالاری جدید (نظریّهای دربارة تغییرات تحریفشده در جامعۀ عرب)، ترجمة سیّد احمد موثقی، تهران: کویر.
9
10. عبدالحمید، شاکر (2012)؛ الغرابة المفهوم وتجلیّاته فی الأدب، الکویت: عالم المعرفة.
10
11. فرخزاد، پوران (1378)؛ دانشنامة زنان فرهنگساز ایران و جهان، زن از کتیبه تا تاریخ، جلد اوّل، چاپ اوّل، تهران: زریاب.
11
12. کریمی، فرشته (1385)؛ زن در طول تاریخ، چاپ اوّل، شیراز: نوید.
12
13. مشیرزاده، حمیرا (1383)؛ از جنبش تا نظریّة اجتماعی: تاریخ دو قرن فمینیسم، چاپ دوّم، تهران: نشر و پژوهش شیرازه.
13
14. مطهری، مرتضی (1368)؛ حقوق زن در اسلام، چاپ سیزدهم، تهران: صدرا.
14
ب: مجلاّت
15
15. احمدی، سیروس (1376)؛ «ازخودبیگانگی، نظرگاه اسلام و متفکران مسلمان»، مجلّة علوم سیاسی، مطالعات راهبردی بسیج، شمارة 13 و 14، صص 31-56.
16
16. بشیری، ابوالقاسم (1384)؛ «ازخودبیگانگی»، مجلّة معرفت، شمارة 91، ص 71.
17
17. خواجهنوری، بیژن و محمّد تقی ایمان (1384)؛ «بررسی عوامل اجتماعی اقتصادی مؤثّر بر بیگانگی زنان (مطالعة موردی زنان شهر شیراز)»، جغرافیا و برنامهریزی، شمارة 18، صص 79-109.
18
18. فوئر، لوئیز (1347)؛ «سابقة مفهوم ازخودبیگانگی»، ترجمة محمّد رضا پیروزکام، نامة علوم اجتماعی، دورة 1، شمارة 2، صص 5-27.
19
19. نیازی، شهریار؛ سمیه آقاجانی یزدآبادی و یداله ملایری (1390)؛ «بازتاب رنجهای زن عرب در رمانهای هیفاء بیطار»، مجلّة زن در فرهنگ و هنر، دورة سوّم، شمارة 2، صص 119-131.
20
ج: پایاننامه
21
20. دانشفر، ساره (1389)؛ مقایسة تحلیلی شخصیّت زن در آثار راضیه تجار و زویا پیرزاد، استاد راهنما: غلامحسین شریفی ولدانی، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
22
د: منابع مجازی
23
21. عالم نوح، لقاء مع هیفاء بیطار: 06/14/2015 https://fa.wikipedia.org
24
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی مضامین مدح علوی در اشعار «سنایی غزنوی» و «حیص بیص»
«سنایی» و «حیص بیص»، از جمله شاعران مدح علوی در ادبیّات فارسی و عربی قرن ششم هجری هستند؛ در مدایح علوی این دو شاعر، همساناندیشیها و درونمایههای یکسانی دیده میشود که با توجّه به ارتباط تاریخی بین دو شاعر، دلیلی بر تعاملات و مبادلات ادبی آنهاست. پژوهش حاضر بر اساس تجربة ادبیّات تطبیقی اسلامی و با دو روش تاریخی و توصیفی - تحلیلی، به بررسی تطبیقی مضامین مدح علوی در دیوان دو شاعر میپردازد. مهمترین یافتههای این مقاله نشان میدهد که مضامینی مانند امامت علی (ع)، شجاعت، علم، سخاوت و بخشندگی، عدالت، تقوا، شهادتطلبی، کرامات حضرت و مقام و منزلت والای ایشان، از جمله مضامین مشترک مدایح علوی در دیوان دو شاعر است. حیص بیص در ترسیم این فضایل و بیان این مضامین، تحت تأثیر سنایی بوده و همان مضامین را به صورت مستقیم در اشعار مدحی خود منعکس کرده است. شاعر عرب، با تأثیرپذیری از سبک بیان سنایی، همانند او با استفاده از آیات و احادیث و پرهیز از اغراق و آرایشهای لفظی، به ترسیم فضایل علی (ع) پرداخته است. البتّه ابیات مدحی سنایی بیشتر و گستردهتر بوده و آگاهی وی از احادیث مرتبط با مناقب حضرت، بیشتر است؛ زیرا سنایی در برخی موارد مانند اشاره به احادیث مرتبط با پیوند امام علی (ع) و حضرت محمّد (ص)، به ذکر جزئیات بیشتری میپردازد. همچنین علی (ع) در شعر هر دو شاعر، به عنوان نماد علم و شجاعت و عدالت معرّفی شده است.
https://jccl.razi.ac.ir/article_683_b27855da32958f68221f661563562e17.pdf
2017-08-23
63
84
ادبیّات تطبیقی
شعر فارسی و عربی
مدح علوی
سنایی
حیص بیص
مریم
رحمتی ترکاشوند
rahmatimaryam88@gmail.com
1
استادیار گروه زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه
LEAD_AUTHOR
بهاره
رحیمی
rahmatimaryam88@gmail.com
2
دانشجوی کارشناسیارشد زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه،
AUTHOR
· قرآن کریم.
1
· نهج البلاغه.
2
1. ابن ابی اصیبعه، ابوالعباس (بیتا)؛ عیون الأنباء فی طبقات الأطبّاء، تحقیق: نزار رضا، بیروت: دار مکتبه الحیاة.
3
2. ابن خلدون، عبد الرّحمن بن محمّد (2004)؛ مقدّمة ابن خلدون، حقّقه: عبدالله محمّد الدّرویش، الطّبعة الأولی، دمشق: دار یعرب.
4
3. ابن خلّکان، أحمد بن محمّد بن ابوبکر (1969)؛ وفیات الأعیان وأنباء أبناء الزّمان، حقّقه: إحسان عبّاس، الطّبعة الأولی، بیروت: دار صادر.
5
4. ابن عماد، عبدالحی بن محمّد (1406)؛ شذرات الذّهب فی اخبار من ذهب، حقّقه: محمود الأرناؤوط، خرج أحادیثه: عبدالقادر الأرناؤوط، الطّبعة الأولی، بیروت، دمشق: دار ابن کثیر.
6
5. ابوالخیر، ابوسعید فضلالله بن احمد بن محمّد بن ابراهیم (بیتا)؛ دیوان رباعیات، ناشر نسخة الکترونیک: www.zoon.ir.
7
6. أبو فراس، الحارث بن أبی العلاء بن حمدان (1994)؛ الدّیوان، شرح خلیل الدُویهی، الطّبعة الثّانیة، بیروت: دار الکتاب العربی.
8
7. أمین، أحمد (1964)؛ ضحی الإسلام، الطّبعة السابعة، القاهرة: مطبعة لجنة التّألیف والتّرجمة والنّشر.
9
8. بسیونی، عبدالفتاح (بیتا)؛ علم المعانی، القاهرة: مکتبة الوهبة.
10
9. جاسم، مکّی السّیّد وشاکر هادی شکر (1974)؛ شرح دیوان حیص بیص، عراق: مکتبة الدّکتور مروان العطیّة.
11
10. الحسکانی، عبیداللّه بن أحمد (1411)؛ شواهد التّنزیل لقواعد التّنزیل، تهران: مؤسّسة الطّبع والنّشر لوزارة الثّقافة والإرشاد الإسلامی.
12
11. الحموی، شهاب الدّین ابو عبداللّه یاقوت بن عبداللّه رومی (1414)؛ معجم الأدباء، تحقیق: إحسان عبّاس، الطّبعة الأولی، المجلّد الثّالث، بیروت: دار الغرب الاسلامی.
13
12. حیص بیص، سعد بن محمّد بن سعد بن الصّیفی (1974)؛ الدّیوان، حقّقه وضبط کلماته وشرحها وکتب مقدّمته: مکّی السّیّد جاسم وشاکر هادی شکر، عراق: مکتبة الدّکتور مروان العطیة.
14
13. دیک الجنّ، ابو محمّد عبد السّلام بن رغبان (1992)؛ الدّیوان، تحقیق وشرح: أنطوان محسن القوّال، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الکتاب العربی.
15
14. الدّیلمی، مهیار (1925)؛ الدّیوان، الطّبعة الأولی، القاهرة: دار الکتب المصریّة.
16
15. رودکی سمرقندی، ابو عبدالله جعفر بن محمّد (1373)؛ دیوان، نسخة سعید نفیسی، چاپ اوّل، تهران: نگاه.
17
16. سبط بن التّعاویذی، ابوالفتح محمّد بن عبید اللّه (1903)؛ الدّیوان، صحّحه: د. س. مرجلیوث، مصر: مطبعة المقتطف.
18
17. سمرقندی، دولتشاه (1382)؛ تذکرة الشّعراء، به اهتمام و تصحیح ادوارد براون، چاپ اوّل، تهران: اساطیر.
19
18. سنایی، ابوالمجد مجدود بن آدم (1341)؛ دیوان، تهران: ابن سینا.
20
19. ---------------------- (بیتا)؛ حدیقة الحقیقة وشریعة الطریقة، به کوشش علیمحمّد صابری، رقیه تیموریان، بهزاد سعیدی.
21
20. شبّر، جواد (1988)؛ أدب الطّف أو شعراء الحسین، الطّبعة الأولی، بیروت: دار المرتضی.
22
21. الشّهرستانی، ابو الفتح محمّد بن عبد الکریم (1992)؛ الملل والنّحل، علّق علیه: أحمد فهمی محمّد، بیروت: دار الکتب العلمیّة.
23
22. صفا، ذبیحالله (1369)؛ تاریخ ادبیّات در ایران، چاپ دهم، تهران: فردوس.
24
23. الطّبری، محبّ الدّین أحمد بن عبدالله (1356)؛ ذخائر العقبی فی مناقب ذوی القربی، القاهرة: مکتبة القدسی.
25
24. الطوسی، محمّد بن الحسن (1385)؛ الأمالی، تهران: مؤسّسة البعثة: مرکز الطّباعة والنّشر.
26
25. عماد اصبهانی، محمّد بن محمّد (1375) خریدة القصر وجریدة القصر - قسم شعراء العراق، حقّقه وضبطه وشرحه وتب مقدّمته: محمّد بهجة الاثری، أعدّ أصله وشارک فی تحقیقه ومعارضة نسخة وصنع فهارسه: جمیل سعد، المجلّد الأوّل، مطبعة المجمع العلمی العراقی.
27
26. فتوحی، محمود و علیاصغر محمّدخانی (1385)؛ شوریدهای در غزنه، اندیشهها و آثار حکیم سنایی، تهران: سخن.
28
27. فخر الدّین الرّازی، أبو عبد الله محمّد بن عمر (1420)؛ التّفسیر الکبیر، الطّبعة الثالثة، بیروت: دار إحیاء التّراث العربی.
29
28. قرائتی، محسن (1383)؛ تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگی درسهایی از قرآن.
30
29. قوامی رازی، بدرالدّین (1334)؛ دیوان، به تصحیح میر جلالالدّین حسینی اُرموی، چاپ اوّل، تهران: چاپخانة سپهر.
31
30. کعب بن زهیر بن أبی سلمی (1997)؛ الدّیوان، حقّقه وشرحه: علی فاعور، بیروت: دار الکتب العلمیّة.
32
31. الماحوزی، أحمد، وجمع من طلبة مدرسة أهل الذّکر (2003)؛ سلسلة الأحادیث الصّحیحة والحسنة فی فضائل الإمام علیّ (علیه السّلام) بروایة أهل السّنّة والجماعة، کویت: مکتبة الحسینیّة الجدیدة.
33
32. المجلسی، محمّد باقر بن محمّد تقی (1983)؛ بحار الأنوار، الطّبعة الثّالثة، بیروت: دار إحیاء التّراث العربی، رقمی النّاشر: مرکز القائمیة باصبهان للتحرّریات الکمبیوتریة.
34
33. مطهّری، مرتضی (1364)؛امامت و رهبری، چاپ دوّم، تهران: صدرا.
35
34. مغنیه، محمّد جواد (2006)؛ الشّیعة فی المیزان، حقّقه وعلّق علیه: سامی الغریری، قم: دار الکتب الإسلامی، رقمی الناشر: مرکز القائمیّة باصفهان للتّحرّیات الکمبیوتریة.
36
35. الواحدی النّیسابوری، علی بن أحمد (1968)؛ أسباب النّزول، القاهرة: مؤسّسة الحلبی وشرکاه للنّشر والتّوزیع.
37
36. همایی، جلالالدّین (1389)؛ فنون بلاغت و صناعات ادبی، چاپ اوّل، تهران: اهورا.
38
ب: مجلاّت
39
37. انصاری، نرگس (1392)؛ «شعر شیعی فارسی و عربی در گذر تاریخ»، فصلنامة ادبیّات دینی، شمارة چهارم، صص 167-194.
40
38. باقر، علیرضا (1392)؛ «حیص بیص»، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، جلد بیست و یکم، صص 555-558.
41
39. بیرانوند، نسرین؛ ناصر کاظم خانلو و پیمان معمارزاده (۱۳۹۴)؛ «ستایش حضرت علی در اشعار ناصرخسرو و سنایی»، کنفرانس ملّی هزارة سوّم و علوم انسانی، شیراز، مرکز توسعة آموزشهای نوین ایران (متانا).
42
40. محدثی، جواد (1377)؛ «شاعر ولایت و حریت؛ عبدی کوفی»، مجلّة فرهنگ کوثر، شمارة 24، صص 44-47.
43
41. مرادی، ایوب و سارا چالاک (1389)؛ «سیمای امام علی (ع) در شعر سنایی»، مجلّة نامة پارسی، شمارة 53، صص 5-37.
44
42. هادی، روحالله (1388)؛ «سیمای امام رضا (ع) در شعر پارسی از سنایی تا جامی»، بهار ادب، سال 2، شمارة 2، صص 155-170.
45
ج: منابع مجازی
46
http://www.civilica.com/Paper-NCTMH01-NCTMH01_267.html
47
ORIGINAL_ARTICLE
سیر تحول حکمتهای ایرانی در منابع عربی
ایرانیان باستان در میان ملل مختلف، به داشتن سخنان حکیمانه مشهور هستند، یکی از نشانههای نفوذ فرهنگ ایرانی در فرهنگ عربی، راهیافتن حکمتها و اندرزهای ایرانی به متون عربی است. این حکمتها، از راههای گوناگون و در اثر اختلاط ایرانیان با اعراب، در دورههای مختلف تاریخی به ادبیّات شفاهی و سپس متون عربی رخنه کرده، ولی با گذشت زمان، بسیاری از آنها نام و نشان ایرانی خود را از دست داده، تبدیل به ضربالمثل شده و یا به نام اشخاص دیگری ثبت شده است. این پژوهش، با هدف بررسی سیر تغییر و تحوّل حکمتهای ایرانی در ادب عربی و محو صاحبان ایرانی آنها و تصاحب آن به عنوان حکمتها و اندرزهای عربی انجام گرفتهاست. نتایج این پژوهش نشان داده است که بسیاری از سخنان حکیمانة ایرانی به این سرنوشت مبتلا شده و در هاضمة ادب عربی محو و نابود شدهاند.
https://jccl.razi.ac.ir/article_682_35cc1ccb163aec49115101602487313c.pdf
2017-08-23
85
106
ادبیّات تطبیقی
حکمتهای ایرانی
ایران باستان
ادب عرب
وحید
سبزیان پور
wsabzianpoor@yahoo.com
1
استاد گروه زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه
AUTHOR
آزاده
فروغی نیا
aforoughinia@gmail.com
2
دکتری زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه رازی، کرمانشاه
LEAD_AUTHOR
· قرآن کریم.
1
1. الآبی، أبو سعد منصور بن الحسین (1424)؛ نثر الدّرّ فی المحاضرات، المحقّق: خالد عبد الغنی محفوظ، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الکتب العلمیة.
2
2. آذرنوش، آذرتاش (1373)؛ راههای نفوذ فارسی در فرهنگ و زبان عربی، چاپ دوّم، تهران: توس.
3
3. ------------- (1385)؛ چالش میان فارسی و عربی، تهران: نشر نی.
4
4. الأبشیهی، شهاب الدّین محمّد بن أحمد أبو الفتح (1419)؛ المستطرف فی کلّ فنّ مستظرف، الطّبعة الأولی، بیروت: عالم الکتب.
5
5. ابن أبی الأصیبعة، أبو العبّاس أحمد بن قاسم (بیتا)؛ عیون الأنباء فی طبقات الأطبّاء، المحقّق: نزار رضا، بیروت: دار مکتبة الحیاة.
6
6. ابن أبی الحدید، ابوحامد عز الدّین (بیتا)؛ شرح نهج البلاغة، المحقّق: محمّد أبوالفضل ابراهیم، القاهرة: دار إحیاء الکتب العربیة.
7
7. ابن الحمدون، محمّد بن الحسن (1417)؛ التّذکرة الحمدونیّة، الطّبعة الأولی، بیروت: دار صادر.
8
8. ابن عبد ریّه، أبو عمر شهاب الدّین أحمد (1404)؛ العقد الفرید، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الکتب العلمیة.
9
9. ابن عربشاه، أبو محمّد، أحمد بن محمّد (1421)؛ فاکهة الخلفاء ومفاکهة الظرفاء، حقّقه وعلّق علیه: أیمن عبد الجابر البحیری، الطّبعة الأولی، القاهرة: دار الآفاق العربیة.
10
10. ابن عساکر، أبو القاسم علی بن الحسن (1415)؛ تاریخ دمشق، المحقّق: عمرو بن غرامة العمروی، دمشق: دار الفکر للطّباعة والنّشر والتّوزیع.
11
11. ابن القتیبة، ابو محمّد عبداللّه بن مسلم (1418)؛ عیون الأخبار، بیروت: دار الکتب العلمیّة.
12
12. ابن مسکویه، ابو علی أحمد بن محمّد (1416)؛ الحکمة الخالدة، تحقیق: عبدالرحمن بدوی، القاهرة: مکتبة النّهضة المصریّة.
13
13. ابن منظور، جمال الدین محمّد بن مکرم (1402)؛ مختصر تاریخ دمشق لابن عساکر، المحقّق: روحیة النحاس، ریاض عبدالحمید مراد، محمّد مطیع، الطّبعة الأولی، دمشق: دار الفکر للطّباعة والنّشر والتّوزیع.
14
14. ابن منقذ، أبو مظفر أسامة بن مرشه (1407)؛ لباب الآداب، المحقّق: أحمد محمّد شاکر، الطّبعة الثّانیة، القاهرة: مکتبة السّنة.
15
15. الأزدی، أبو علی الحسن بن رشیق (1401)؛ العمدة فی محاسن الشّعر وآدابه، المحقّق: محمّد محیی الدین عبدالحمید، الطّبعة الخامسة، بیروت: دار الجیل.
16
16. الأنصاری الشروانی، أحمد بن محمّد (1324)؛ نفحة الیمن فیما یزول بذکره الشّجن، الطّبعة الأولی، مصر: مطبعة التّقدّم العلمیّة.
17
17. الأنصاری، ابو محمّد عبداللّه (1412)؛ طبقات المحدثین بأصبیهان والواردین علیها، المحقّق: عبد الغفور عبد الحق حسین البلوشی، الطّبعة الثّانیة، بیروت: مؤسّسة الرّسالة.
18
18. البرقوقی، عبد الرّحمن (بیتا)؛ الذّخائر والعبقریّات، مصر: مکتبة الثّقافة الدّینیّة.
19
19. البستی، أبو حاتم محمّد بن حبّان (1397)؛ روضة العقلاء ونزهة الفضلاء، المحقّق: محمّد محی الدّین عبد الحمید، بیروت: دار الکتب العلمیّة.
20
20. البیهقّی، إبراهیم بن محمّد (بیتا)؛ المحاسن والمساوی، وضع حواشیه عدنان علی، بیروت: دار الکتب العلمیّة.
21
21. التّنوخی، ابن فهیم المحسن بن علی (1995)؛ نشوار المحاضرة وأخبار المذاکرة، تحقیق: عبود الشّالجی المحامی، الطّبعة الثّانیة، بیروت: دار صادر.
22
22. التّوحیدی، أبو حیّان (1408)؛ البصائر والذّخائر، المحقّق: وداد القاضی، الطّبعة الأولی، بیروت: دار صادر.
23
23. ---------- (1419)؛ الصّداقة والصّدیق، المحقّق: ابراهیم الکیلانی، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الفکر المعاصر.
24
24. الثّعالبی، ابومنصور (1401)؛ التّمثیل والمحاضرة، المحقّق عبدالفتاح محمّد الملو، الطّبعة الثّانیة، القاهرة: الدّار العربیّة للکتاب.
25
25. ---------- (1403)؛ یتیمة الدّهر فی محاسن أهل العصر، شرح وتحقیق مفید محمّد قمیحة، بیروت: دار الکتاب العلمیّة.
26
26. ---------- (1421)، الشکوى والعتاب وما وقع للخلان والأصحاب، المحقق: إلهام عبد الوهاب المفتی- کلیة التربیة الأساسیة، قسم اللّغة العربیّة، الطّبعة الأولى، جامعة الکویت: المجلس الوطنی للثقافة والفنون والآداب.
27
27. ---------- (بیتا/ الف)؛ الإعجاز والإیجاز، القاهرة: مکتبة القرآن.
28
28. ---------- (بیتا/ ب)؛ خاصّ الخاص، المحقّق: حسن الأمین، بیروت: مکتبة الحیاة.
29
29. ---------- (بیتا: ج)؛ اللّطائف والظّرائف، بیروت: دار المناهل.
30
30. الجاحظ، عمرو بن بحر (1423)؛ المحاسن والأضداد، بیروت: دار ومکتبة الهلال.
31
31. ------------ (بیتا)؛ الرّسائل السّیاسیّة، بیروت: دار ومکتبة الهلال.
32
32. ------------ (1332) التّاج فی أخلاق الملوک، تحقیق: احمد زکی باشا، القاهرة: المطبعة الامیریة.
33
33. الجندی، بهاء الدّین محمّد بن یوسف (1995)؛ السّلوک فی طبقات العلماء والملوک، المحقّق: محمّد بن علی بن الحسین الأکوع الحوالی، الطّبعة الثانیة، صنعاء: مکتبة الارشاد.
34
34. الحسینی العلوی، یحیی بن حمزة (1423)؛ الطّراز لأسرار البلاغة وعلوم حقائق الاعجاز، الطّبعة الأولی، بیروت: المکتبة العنصریّة.
35
35. الحصری، ابراهیم بن علی بن تمیم الأنصاری (بیتا)؛ زهر الآداب وثمر الألباب، بیروت: دار الجیل.
36
36. الحموی، شهاب الدّین أبو عبدالله یاقوت (1414)؛ معجم الأدباء، المحقّق: احسان عبّاس، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الغرب الإسلامی.
37
37. الخوارزمی، محمّد بن عبّاس (1418)؛ مفید العلوم ومبید الهموم، بیروت: المکتبة العنصریّة.
38
38. الدّمیری، محمّد بن موسی (1424)؛ حیاة الحیوان الکبری، الطّبعة الثّانیة، بیروت: دار الکتب العلمیّة.
39
39. دهخدا، علیاکبر (1377)؛ لغتنامه، چاپ دوّم از دورة جدید، تهران: دانشگاه تهران.
40
40. الرّاغب الأصفهانی الأصفهانی، الحسین بن محمّد (1420)؛ محاضرات الأدباء ومحاورات الشّعراء والبلغاء، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الأرقم بن أبی الأرقم.
41
41. الزّمخشری، جارالله (1412)؛ ربیع الأبرار ونصوص الأخیار، الطّبعة الأولی، بیروت: مؤسّسة الأعلمی.
42
42.السّیوطی، جلال الدّین (بیتا)؛ نظم العقیان فی أعیان الأعیان، المحقّق: فیلیب، بیروت: المکتبة العلمیّة.
43
43. الشّنترینی، ابوالحسن، علی بن بسام (1981)؛ الذّخیرة فی محاسن أهل الجزیرة، لیبیا: الدار العربیّة للکتاب.
44
44. الشّافعی، ابی القاسم، علی بن الحسن (1995)؛ تاریخ مدینة دمشق وذکر فضلها وتمسیة من حلّها من الأماثل، تحقیق: محبّ الدّین أبی سعید عمر بن غرامة العمری، بیروت: دار الفکر.
45
45. شیخو، رزق اللّه بن یوسف (1913)؛ مجانی الأدب فی حدائق العرب، بیروت: مطبعة الآباء الیسوعیین.
46
46. الصّلابی، علی محمّد (1425)؛ أسمی المطالب فی سیرة أمیرالمؤمنین علی بن ابیطالب، الشّارقة: مکتبة الصّحابة.
47
47. الصّولی، أبوبکر محمّد بن یحیی (1980)؛ أخبار أبی تمام، حقّقه وعلّق علیه: خلیل محمود عساکر، محمّد عبده عزام، نظیر الإسلام الهندی، قدّم له: أحمد أمین، الطّبعة الثّالثة، بیروت: دار الآفاق الجدیدة..
48
48. ضیف، شوقی (1426)؛ تاریخ الأدب العربی – العصر العبّاسی الثّانی، قم: ذوی القربی.
49
49. الطرطوشی، أبوبکر محمّد بن محمّد (1289)؛ سراج الملوک، مصر: من اوائل المطبوعات العربیة.
50
50. العاملی، بهاء الدّین (1418)؛ الکشکول، المحقّق: محمّد عبد الکریم النمری، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الکتب العلمیّة.
51
51. عبّاس، احسان (1977)؛ ملامح یونانیة فی الأدب العربی، الطّبعة الأولی، بیروت: المؤسّسة العربیّة للدّراسات والنّشر.
52
52. العبدری، ابو عبد اللّه (1401)؛ المدخل، بیروت: دار الفکر.
53
53. العسکری، ابو هلال (بیتا/ الف)؛ جمهرة الأمثال، بیروت: دار الفکر.
54
54. ----------- (بیتا/ ب)؛ دیوان المعانی، بیروت: دار الجیل.
55
55. ----------- (1419)؛ الصّناعتین، المحقّق: علی محمّد البجاوی ومحمّد ابوالفضل إبراهیم، بیروت: المکتبة العنصریّة.
56
56. الغزالی، أبو حامد (1409)؛ التّبر المسبوک فی نصیحة الملوک، ضبطه وصحّحه: أحمد شمس الدّین، بیروت: دار الکتب العلمیّة.
57
57. الفاخوری، حنّا (1377)؛ تاریخ الأدب العربی، تهران: توس.
58
58. الفرّوخ، عمر (1997)؛ تاریخ الأدب العربی، الجزء الثّالث، بیروت: دار العلم للملایین.
59
59. القاضی، حسین بن محمّد المهدی (2009)؛ صید الأفکار فی الأدب والأخلاق والحکم والأمثال، القاهرة: وزارة الثقافة.
60
60. القاضی المالکی، أبوبکر (1423)؛ المجالسة وجواهر العلم، الطّبعة الأولی، بیروت: دار ابن حزم.
61
61. کریستین سن، آرتور (1332)؛ ایران در زمان ساسانی، ترجمة رشید یاسمی، تهران: صدای معاصر.
62
62. الماوردی، ابو الحسن (بیتا)؛ درر السّلوک فی سیاسة الملوک، المحقّق: فؤاد عبد المنعم، الرّیاض: دار الوطن.
63
63. المبرد، ابو العبّاس (1417)؛ الکامل فی اللّغة والأدب، المحقّق: محمّد أبوالفضل ابراهیم، الطّبعة الثّالثة، القاهرة: دار الفکر العربی.
64
64. محمّدی ملایری، محمّد (1385)؛ تاریخ و فرهنگ ایران در دوران انتقال از عصر ساسانی به عصر اسلامی، جلد چهارم، چاپ دوّم، تهران: توس.
65
65. المسعودی، ابو الحسن (1404)؛ مروج الذّهب، الطّبعة الثّانیة، قم: دار الهجرة.
66
66. المیدانی، ابوالفضل أحمد بن محمّد (بیتا)؛ مجمع الأمثال، المحقّق: محمّد محیی الدّین عبد الحمید، بیروت: دار المعرفة.
67
67. ناتل خانلرى، پرویز (1371)؛ تاریخ زبان فارسى، چاپ ششم، تهران: فردوس.
68
68.النّویری، شهاب الدّین (1423)؛ نهایة الأرب فی فنون الأدب، الطّبعة الأولی، القاهرة: دار الکتب والوثائق القومیّة.
69
69. نیکلسون، رینولد (1380)؛ تاریخ ادبیّات عرب، ترجمة کیواندخت کیوانی، تهران: ویستار.
70
70. الوطواط، ابو اسحاق برهان الدّین (1429)؛ غرر الخصائص الواضحة وعرر النّقائض الفاضحة، ضبطه وصحّحه وعلّق حواشیه: إبراهیم شمس الدّین، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الکتب العلمیّة.
71
71. الیمنی، ابو عبداللّه محمّد بن الحسین (بیتا)؛ مضاهاة أمثال کلیلة ودمنة، المحقّق: محمّد یوسف نجم، بیروت: دار الثّقافة.
72
72. الیوسی، نور الدّین (1401)؛ زهر الأکم فی الأمثال والحکم، المحقّق: محمّد حجی ومحد الأخضر، الطّبعة الأولی، المغرب: دار البیضاء.
73
ب: مجلاّت
74
73. فکرت، محمّد آصف (1373)؛ «ابن ابی الحدید»، دایرة المعارف بزرگ اسلامی، جلد دوّم، تهران: بنیاد دایرة المعارف بزرگ اسلامی، صص 640-642.
75
ج: پایاننامه
76
74. صالحی، پیمان (1392)؛ حکمتهای ایرانیان باستان در منابع عربی، پایان نامه دکتری ادبیّات عرب، دانشگاه رازی، استاد راهنما: وحید سبزیانپور، کرمانشاه: دانشگاه رازی.
77
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تطبیقی گفتمان تشیّع در مجموعه داستانی قلم رصاص و رمان دا
«گفتمان» از جمله اصطلاحاتی است که با وجود تازگی، به سرعت کاربردی وسیع یافته و در واقع، همان ساختار و قالبی است که گوینده برای بیان نکات مورد نظر خود انتخاب میکند. گفتمان، به انواعی گوناگون چون ادبی، سیاسی، دینی، فرهنگی و... تقسیم میشود. متون داستانی از جمله متونیاند که دارای زمینهای مناسب برای انعکاس گفتماناند؛ بر این اساس، در این پژوهش، و اثر از ادبیّات داستانی لبنان و ایران را که به خوبی انعکاسدهندۀ گفتمان هستند، انتخاب نمودهایم. ادبیّات داستانی این دو کشور، در حوزۀ مقاومت، آثاری فاخر عرضه داشته است. مجموعه داستانهای قلم رصاص در لبنان و رمان دا در ایران، از جملۀ این آثار به شمار میروند که هردو دارای رویکردی واقعگرایانه هستند. پژوهش پیش رو سعی بر آن دارد تا عناصر گفتمان تشیّع ایران و لبنان را در رمان دا و مجموعۀ داستانی قلم رصاص مورد بررسی تطبیقی قرار دهد. حاصل این بررسی، نشان دادن اشتراک گفتمان تشیّع در این دو متن در محورهای خداباوری، مبارزۀ خستگیناپذیر، شهادتطلبی، الگوپذیری از عاشورای امام حسین (ع) و اعتماد به ولایت فقیه است.
https://jccl.razi.ac.ir/article_687_fa1fa50b08522b45d7fd5a4519816c5e.pdf
2017-08-23
107
128
ادبیّات تطبیقی
گفتمان تشیّع
دا
قلم رصاص
ادبیّات داستانی
اکبر
شاملو
shamloo@pnu.ac.ir
1
استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه پیام نور
AUTHOR
ابراهیم
واشقانی
2
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور
AUTHOR
مریم
کیانی
maryamkiani59@gmail.com
3
دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه تهران
AUTHOR
معصومه
کیانی
4
کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه پیام نور
AUTHOR
· قرآن کریم.
1
1. اسداللهی، مسعود (1382)؛ جنبش حزبالله لبنان (گذشته و حال)، چاپ اوّل، تهران: پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
2
2. حسینی، زهرا (1388 )؛ دا، چاپ سیام، تهران: سورۀ مهر.
3
3. حنفی، حسن (1998)؛ تحلیل الخطاب العربی، الطّبعة الأولی، عمان: فیلادلفیا.
4
4. الزّمخشری، ابوالقاسم (1341)؛ أساس البلاغه، القاهرة: دار الکتب المصریّة.
5
5. شقیر، فرج أحمد (2005)؛ المقاومة الاسلامیّه ومشروع استنهاض الأمّة، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الهادی.
6
6. صفیالدّین، هاشم (بیتا)؛ المقاومة ومشروع بناء الوطن، بیروت: المؤتمر الدّائم للمقاومة.
7
7. غریب، امل سعد (1385)؛ دین و سیاست در حزبالله، ترجمۀ غلامرضا تهامی، چاپ اوّل، تهران: مؤسّسۀ مطالعه و اندیشهسازان نور.
8
8. قلم رصاص (مجموعة من الکتّاب) (2009)؛ بیروت: رسالات.
9
9. المجلسی، علّامة محمّد باقر (1983)؛ بحار الأنوار، الطّبعة الثّانیة، بیروت: مؤسّسه الوفاء.
10
10. مکدانل، دایان (1380)؛ مقدّمهای بر نظریّههای گفتمان، ترجمۀ حسینعلی نوذری، تهران: گفتمان.
11
11. نجیب، نور الدّین (2004)؛ ایدئولوجیا الرّفض والمقاومة، بیروت: دار الهادی.
12
ب: مجلاّت
13
12. آقاگلزاده، فردوس (1386)؛ «تحلیل گفتمان انتقادی و ادبیّات»، ادبپژوهی، دورة 1، شمارۀ 1، صص 17-27.
14
13. جوادی یگانه، محمّدرضا و سیّد محمّدعلی صحفی (1392)؛ «روایت زنانه از جنگ: تحلیل انتقادی کتاب خاطرات دا»، نقد ادبی، دورۀ 6، شمارۀ 21، صص 85-110.
15
14. خلجی، عبّاس (1389)؛ « کندو کاوی بر کتاب دا (خاطرات سیّده زهرا حسینی)»، نگین ایران، شمارۀ 32، صص 117-122.
16
15. روشنفکر، کبری و دانش محمّدی رکعتی (1388)؛ «تحلیل گفتمان ادبی خطبههای حضرت زینب (س)»، سفینه، سال ششم، دورة 6، شمارة 22، صص 127-149.
17
16. ----------- و فاطمه اکبریزاده (1390)؛ «تحلیل گفتمان انتقادی خطبۀ فدک حضرت زهرا (س)»، منهاج، سال هفتم، شمارۀ 12، صص 126-145.
18
17. زمانی محجوب، حبیب (1388)؛ «نقش عوامل معنوی در پیروزی مقاومت حزبالله لبنان»، مجموعه مقالات همایش بینالمللی مقاومت، تهران: دفتر برنامهریزی اجتماعی و مطالعات فرهنگی، صص 152-169.
19
18. طاهری، سیّد مهدی (1391)؛ «بازخوانی پیامهای عاشورا در جنبش حزبالله لبنان»، جستارهای سیاسی معاصر، سال سوّم، شمارة 1، صص 71-93.
20
19. میرفخرایی، تژا و حسینعلی قجری (1382)؛ «فرایند تحلیل گفتمان و کاربرد تحلیل گفتمان در تحقیقات رسانهای»، پیام پژوهش، سال هفتم، شمارۀ 82، صص 32-34.
21
20. میرزایی، فرامرز و ناهید نصیحت (1384)؛ «روش گفتمانکاوی شعر»، انجمن ایرانی زبان و ادبیّات عرب، سال 1، شمارة 4، صص 43-67.
22
ج: پایاننامه
23
21. کیانی، مریم (1390)؛ بررسی ویژگیهای ادبیّات مقاومت با تکیه بر مجموعۀ داستانی قلم رصاص، پایاننامۀ کارشناسیارشد، دانشگاه گیلان.
24
ORIGINAL_ARTICLE
درآمدی تطبیقی بر شاخصههای رئالیسم در آثار غلامحسین ساعدی و طیّب صالح (مطالعه موردی داستان گاو و دومه ود حامد)
واقعگرایی یا نمایش واقعیّت پس از حوادث خونبار جنگ جهانی، یکی از مهمترین دغدغههای نویسندگان قرن بیستم گردید. آنچه برای آنها اهمّیّت داشت پرداختن به موضوعات این دنیایی و بیان مصیبتها و بلایایی بود که انسان معاصر با آنها در ارتباط است. کشورهای جهان سوّم بیشتر با چنین پدیدههایی سر و کار داشتند؛ از این رو، ادبیّات آنها بیشتر به رئالیسم گرایش داشت و در صدد بیان واقعیّتهای تلخ و آشکار جامعة خود برآمدند. غلامحسین ساعدی، در ایران و طیّب صالح در سودان، از نامدارترین نویسندگان سبک رئالسیم در این دو کشورند. پژوهش حاضر کوشیده بر اساس مکتب فرانسوی ادبیّات تطبیقی و با روش توصیفی - تحلیلی، همگونیها و ناهمگونیهای داستان «گاو» از غلامحسین ساعدی و داستان دومه ود حامد از طیّب صالح را با تکیه بر مهمترین شاخصههای رئالسیم در این دو داستان و در شش محور عنصر عادت، سیطرة واقعگرایی، رئالیسم انتقادی، روایت ساده، وجهۀ تیپیک شخصیّتها و قهرمانزدایی، بررسی و تحلیل نماید. برآیند پژوهش نشان میدهد که این دو داستان به طور نمادین به جنبههای روانشناختی شخصیّتهایی پرداختهاند که در عقبماندگی غوطهورند و با آن خو گرفته و حاضرند پیشرفت و تمدّن را در جهت حفظ این سنّتهای مندرس از دست بدهند. شاخصههای رئالیسم در هر دو داستان مشترک بوده و از کمترین ناهمگونی برخوردار است و عواملی چون فقر، جهل و سنّت در پدید آمدن آن نقش دارند.
https://jccl.razi.ac.ir/article_684_63116a11ca9b7b8d267a469b94b4cde8.pdf
2017-08-23
129
144
ادبیّات تطبیقی
رئالسیم
عزاداران بیل
دومه ود حامد
سید مهدی
مسبوق
smm.basu@yahoo.com
1
دانشیار گروه زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان
LEAD_AUTHOR
شهرام
دلشاد
sh.delshad@ymail.com
2
دانشآموختۀ دکتری زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان
AUTHOR
حمید
آقاجانی
hamid.aghajani@yahoo.com
3
دانشآموختۀ دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه بوعلیسینا، همدان
AUTHOR
1. انوشه، حسن (1380)؛ فرهنگنامة ادبی فارسی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
1
2. بیضایی، بهرام (1392)؛ هزار افسان کجاست؟، تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
2
3. خانلری، زهرا (1375)؛ فرهنگ ادبیّات جهان، تهران: خوارزمی.
3
4. ساعدی، غلامحسین (1343)؛عزاداران بَیَل، تهران: بانک بازرگانی ایران.
4
5. سیّدحسینی، رضا (1384)؛ مکتبهای ادبی، چاپ سیزدهم، تهران: نگاه.
5
6. شمیسا، سیروس (1390)؛ مکتبهای ادبی، تهران: قطره.
6
7. صالح، طیّب (1997)؛ دومه ود حامد، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الجیل.
7
8. علوش، سعید (1987)؛ مدارس الأدب المقارن؛ دراسة منهجیّة، الطّبعة الأولی، بیروت: المرکز الثّقافی العربی.
8
9. مرتاض، عبدالملک (1998)؛ فی نظریه الرّوایة؛ بحث فی تقنیّات السّرد، الکویت: عالم المعرفة.
9
10. میرصادقی، جمال (1390)؛ عناصر داستان، تهران: سخن.
10
11. میرعابدینی، حسن (1386)؛ فرهنگ داستان نویسان ایران از آغاز تا به امروز، تهران: چشمه.
11
ب: مجلاّت
12
12. اکبری موسیآبادی، مریم و محمد خاقانی اصفهانی (2012)؛ «دلالة المکان فی روایه موسم الهجرة إلی الشّمال»، مجلّة إضاءات نقدیة، سنة ثانیة، عدد 7، صص 9-29.
13
13. تقوی، علی (1389)؛ «رئالیسم در ادبیّات داستانی با نقدی بر داستانهای جلال آل احمد»، کتاب ماه ادبیّات، سال 4، شمارۀ 44، صص 8-23.
14
14. طهماسبی، فرهاد و مریم السّادات سجودی (1389)؛ «نگاهی تطبیقی به داستاننویسی فئودر داستایوفسکی و غلامحسین ساعدی»، مجلّة مطالعات ادبیّات تطبیقی، شمارة 14، صص 83-100.
15
15. علوی، الهام (139 2)؛ «مطالعۀ تطبیقی رئالیسم جادویی در آثار ساعدی و مارکز»، کتاب ماه ادبیّات، شمارة 71، صص 155-174.
16
16. کریمی مطهّر، جانالله و ناهید اکبرزاده (1392)؛ «بازتاب رئالیسم انتقادی روسیه در ادبیّات فارسی معاصر»، مجلّةادب فارسی، دورۀ 3، شمارۀ 1، صص 59-71.
17
ORIGINAL_ARTICLE
تأثیرپذیری نصیرای همدانی از فرهنگ و ادب عربی
در این پژوهش، اثرپذیری یکی از شعرای عهد صفویه، یعنی نصیرای همدانی از فرهنگ و ادبیّات عربی در قالب ادبیّات تطبیقی مورد بررسی قرار میگیرد. شاعر و نویسندهای که از انواع علوم و فنون روزگار خویش بهرهمند بود. علاوه بر دیوان شعر، رسالهها، دیباچهها، رقعهها و نامههایی از او بهجا مانده است که گویای مهارت و تواناییاش در زمینة نظم و نثر است. نتیجه تحقیق که به روش اسنادی و کتابخانهای صورت گرفته گویای آن است که نصیرا از ادب و فرهنگ عربی، قرآن و احادیث معصومین یا به صورت آشکار و به صورت تلمیح، اقتباس و حل تأثیر پذیرفته و یا توارد که مضامین او با شاعران و نویسندگان عرب شباهت یافته است. بسیاری از مضمونهای فکری و مفاهیم حکمی وی چون مدح، عشق، فخر، بادهسرایی و شکواییه، با شاعران و سخنسنجان مشهور عرب چون متنبّی، ابن فارض، ابن رومی شباهت دارد و قابل مقایسه است و در این میان، متنبّی در موضوعات مدح، بیان مسائل حکمی و شکواییه و ابن فارض نیز در عشق و مسائل مربوط به آن بیشترین تأثیر را بر نصیرا گذاشتهاند.
https://jccl.razi.ac.ir/article_681_ce78de81be1d12762826e8ba2db23c9e.pdf
2017-08-23
145
170
ادبیّات تطبیقی
نصیرای همدانی
فرهنگ و ادب عربی
سبک هندی
عهد صفویه
عبدالرضا
نادری فر
abdolreza.naderifar@gmail.com
1
دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
LEAD_AUTHOR
مهدی
شریفیان
abolrezanadrifar@gmail.com
2
استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
AUTHOR
محمد ابراهیم
مالمیر
malmir@yahoo.com
3
دانشیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه
AUTHOR
اسماعیل
شفق
shafagh@yahoo.com
4
استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
AUTHOR
· قرآن کریم.
1
· نهج البلاغه (1412)؛ شرح محمّد عبده، چاپ اوّل، قم: دار الذّخائر.
2
1. ابن حجة حموی، أبو بکر بن علی بن عبد اللّه (1425)؛ خزانة الأدب وغایة الأرب، تصحیح: کوکب دیاب، الطّبعة الثّانیة، بیروت: دار صادر.
3
2. ابن حجر العسقلانی، أحمد بن علی بن حجر (1415)؛ الإصابة فی تمییز الصّحابة، تحقیق: الشّیخ عادل أحمد عبد الموجود، الشّیخ علی محمّد معوض، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الکتب العلمیّة.
4
3. ابن شهر آشوب (1376)؛ مناقب آل أبی طالب، تصحیح وشرح ومقابلة: لجنة من أساتذة النّجف الأشرف، النّجف الأشرف: المکتبة الحیدریّة.
5
4. ابن عساکر، أبو القاسم علی بن الحسن (1415)؛ تاریخ مدینة دمشق، تحقیق: علی شیری، بیروت: دار الفکر للطّباعة والنّشر والتّوزیع.
6
5. ابن فارض مصری، عمر (1410)؛ دیوان، تصحیح: مهدى محمّد ناصر الدین، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الکتب العلمیّة.
7
6. ابن المغازلی، أبو الحسن علی بن محمّد بن محمّد الواسطی الجُلاّبی الشافعی (1426)؛ مناقب علی بن أبی طالب (ع)، الطّبعة الأولی، قم: سبط النّبی (ص).
8
7. ابن مقفّع، عبد اللّه (1418)؛ الآثار الکاملة، تصحیح: عمر فاروق طباع، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الأرقم بن أبی الأرقم.
9
8. أحمد نگری، قاضی عبد النّبی بن عبد الرّسول (1421)؛ دستور العلماء (جامع العلوم فی اصطلاحات الفنون)، حسن هانی فحص، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الکتب العلمیّة.
10
9. اسامة بن منقذ (1407)؛ لباب الأدب، الطّبعة الثّانیة، القاهرة: مکتبة السّنة.
11
10. اسلامی ندوشن، محمّدعلی (1374)؛ جام جهانبین، تهران: جامی.
12
11. الیان سرکیس (1410)؛ معجم المطبوعات العربیّة، قم: مکتبة آیة اللّه المرعشی النّجفی.
13
12. الأمینی، عبد الحسین احمد (1397)؛ الغدیرفی الکتاب والسّنّة والأدب، الطّبعة الرّابعة، بیروت: دار الکتاب العربی.
14
13. البلاذری، أحمد بن یحیى بن جابر (1959)؛ أنساب الأشراف، تحقیق: محمّد حمید اللّه، مصر: معهد المخطوطات بجامعة الدّول العربیّة بالاشتراک مع دار المعارف.
15
14. بهار، محمّد تقی (1370)؛ سبکشناسی، جلد اوّل، تهران: امیرکبیر.
16
15. الخطیب البغدادی، أبو بکر أحمد بن علی (1417)؛ تاریخ بغداد، تحقیق: دراسة وتحقیق: مصطفى عبد القادر عطا، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الکتب العلمیّة.
17
16. دارابى کشفى، جعفر بن أبى إسحاق (1381)؛ تحفة الملوک، تصحیح: عبدالوهّاب فراتی، چاپ اوّل، قم: بوستان کتاب.
18
17. درخشان، مهدی (1374)؛ بزرگان و سخنسرایان همدان، چاپ دوّم، تهران: اطّلاعات.
19
18. الدّیلمی، الحسن بن محمّد (1415)؛ إرشاد القلوب، الطّبعة الثّانیة، قم: الشّریف الرّضی.
20
19. الذّهبی، شمس الدّین محمّد بن أحمد بن عثمان (1413)؛ سیر أعلام النّبلاء، تحقیق إشراف وتخریج: شعیب الأرنؤوط، تحقیق: حسین الأسد، الطّبعة التّاسعة، بیروت: مؤسّسة الرّسالة.
21
20. الرّازی، فخر الدّین (بیتا)؛ تفسیر الرّازی، بیجا.
22
21. راستگو، سید محمّد (1385)؛تجلّی قرآن و حدیث در شعر فارسی، چاپ اوّل، تهران: سمت.
23
22. الزرّکلی، خیر الدّین (1980)؛ الأعلام، الطّبعة الخامسة، بیروت: دار العلم للملایین.
24
23. زرّینکوب، عبدالحسین (1369)؛ نقد ادبی، جلد اوّل، تهران: امیرکبیر.
25
24. السجستانی، سلیمان بن الأشعث (1410)؛ سنن أبی داود، تحقیق وتعلیق: سعید محمّد اللحام، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الفکر للطّباعة والنّشر والتّوزیع.
26
25. السّیوطی، جلال الدّین (1401)؛ الجامع الصّغیر، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الفکر للطّباعة والنّشر والتّوزیع.
27
26. شمیسا، سیروس (1382)؛ سبکشناسی، چاپ نهم، تهران: فردوس.
28
27. الشّنترینی، على بن بسام (2000)؛ الذخیرة فی محاسن أهل الجزیره، تصحیح: إحسان عبّاس، بیروت: دار الغرب الإسلامی.
29
28. الشّوکانی، محمّد بن علی (1973)؛ نیل الأوطار، بیروت: دار الجیل.
30
29. الشّیخ الطوسی (1414)؛ الأمالی، تحقیق: قسم الدراسات الإسلامیة - مؤسّسة البعثة، الطّبعة الأولی، قم: دار الثّقافة للطّباعة والنّشر والتّوزیع.
31
30. الشّیخ المفید، أبو عبد اللّه محمّد بن محمّد بن النعمان العکبری البغدادی (1414)؛ الإرشاد، تحقیق: مؤسّسة آل البیت (ع) لتحقیق التّراث، الطّبعة الثّانیة، بیروت: دار المفید للطّباعة والنّشر والتّوزیع.
32
31. صفا، ذبیحالله (1366)؛تاریخ ادبیّات در ایران و در قلمرو زبان پارسی، تهران: فردوس.
33
32. --------- (1382)؛ تاریخ ادبیّات ایران، تلخیص: محمّد ترابی، خلاصة جلد پنجم (بخش اوّل، دوّم و سوّم)، تهران: فردوس.
34
33. الطبرانی، أبو القاسم سلیمان بن أحمد (1405)؛ المعجم الکبیر، تحقیق وتخریج: حمدی عبد المجید السلفی، الطّبعة الثّانیة، بیروت: دار إحیاء التّراث العربی.
35
34. الطّوسی، ابن حمزة (1412)؛ الثّاقب فی المناقب، تحقیق: نبیل رضا علوان، الطّبعة الثّانیة، قم: مؤسّسة أنصاریان للطّباعة والنّشر.
36
35. عماد الأصفهانی، عماد الدّین الأصفهانی کاتب (1375)؛ خریدة القصر وجریدة العصر، تصحیح: محمّد بهجة الأثری وجمیل سعد، بغداد: مطبوعات الجمع العلمی العراقی.
37
36. غنیمی هلال، محمّد (1382)؛ادبیّات تطبیقی، تحشیه و تعلیق سیّد مرتضی آیتاللهزادة شیرازی، تهران: امیرکبیر.
38
37. فرزدق، همام بن غالب (1425)؛ دیوان الفرزدق، المجلّد الأولی، شرحه مجید طراد، بیروت: دار الکتب العربی.
39
38. القندوزی، سلیمان بن إبراهیم (1416)؛ ینابیع المودّة لذوی القربى، تحقیق: سیّد علی جمال أشرف الحسینی، الطّبعة الأولی، بیجا: دار الأسوة للطباعة والنشر.
40
39. الکوفی، محمّد بن سلیمان (1412)؛ مناقب الإمام أمیر المؤمنین (ع)، تحقیق: الشیخ محمّد باقر المحمودی، الطّبعة الأولی، قم: مجمع إحیاء الثقافة الإسلامیة.
41
40. المتنبّی، ابو الطّیّب (بیتا)؛ دیوان، راجعه: یوسف فرج عاد، بیروت: دار نظیر عبود.
42
41. المجلسی، محمّدباقر (1403)؛ بحار الأنوار، تحقیق: محمّد الباقر البهبودی، الطّبعة الثّانیة، بیروت: مؤسسة الوفاء.
43
42. مدرّس، میرزا محمّد علی (1346)؛ ریحانة الأدب، الطّبعة الثّانیة، تبریز: شفق.
44
43. المقری التّلمسانی، أحمد بن محمّد (1968)؛نفح الطیب من غصن الأندلس الرطیب، تحقیق: إحسان عبّاس، بیروت: دار صادر.
45
44. نصرآبادی، میرزا محمّدطاهر (1361)؛ تذکرة نصرآبادی، الطّبعة الثّالثة، تهران: کتابفروشی فروغی.
46
45. همدانی، نصیرا (2/ 12719)؛ دیوان اشعار، قم: کتابخانة آیتالله مرعشی نجفی.
47
46. هنرمندی، حسن (1350)؛ بنیاد شعر نو در فرانسه، چاپ اوّل، تهران: زوار.
48
ب: مجلاّت
49
47. خلیلی جهانتیغ، مریم (1386)؛ «خلاّقیّت بینامتنی در دیوان حافظ و ولای حیدرآبادی»، مجلّة زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان، سال پنجم، شمارة نهم، صص 5–14.
50
48. زینیوند، تورج (1389)؛ «بازتاب فرهنگ عرب در شعر مسعود سعد سلمان»، لسان مبین، سال دوّم، دورة جدید، شمارة دوّم، صص 101-122.
51
49. ----------- (1392)؛ «بررسی تطبیقی مضمونهای حکمتآمیز در شعر متنبّی و سنایی»، پژوهشنامة ادبیّات تعلیمی، سال پنجم، شمارة نوزدهم، صص 131-164.
52
50. مدنی، نسرین (1382)؛ «ادبیّات تطبیقی شعر معاصر عرب و ایران با تکیه بر شعر فروغ وغادة السّمّان»، ادبیّات تطبیقی، شمارة 2، صص 169-178.
53
ORIGINAL_ARTICLE
پاره و نکته ها
شـامل:
معرّفی و نقد کتاب
نقدِ نقد
ترجمه (از عربی به فارسی)
گزارش
گفتوگو و...
https://jccl.razi.ac.ir/article_787_4a9deb1d9481baf45a8766ab6d6519a0.pdf
2017-08-23
173
181
نقد کتاب
نقد نقد
ترجمه و تقریر
ندارد
1
ندارد
2
ندارد
3
ندارد
4