ترجمه
محمد حسن امرائی
چکیده
التکافؤ فی الترجمة یعنی الوصول إلى الکلمات والتعبیرات والأنماط النحویة المألوفة للغة الهدف مقابل عناصر النص المصدر. إحدى المشاکل التی تُحدث فی عملیة الترجمة هی عدم تکافؤ التراکیب النحویة والسمات الصرفیة والنحویة فی اللغة الهدف مع اللغة المصدر؛ حیث یجب استبداله أو تعدیله. فمن هذا المنطلق، یُعدُّ إیجاد التکافؤ أحد الموضوعات إثارة ...
بیشتر
التکافؤ فی الترجمة یعنی الوصول إلى الکلمات والتعبیرات والأنماط النحویة المألوفة للغة الهدف مقابل عناصر النص المصدر. إحدى المشاکل التی تُحدث فی عملیة الترجمة هی عدم تکافؤ التراکیب النحویة والسمات الصرفیة والنحویة فی اللغة الهدف مع اللغة المصدر؛ حیث یجب استبداله أو تعدیله. فمن هذا المنطلق، یُعدُّ إیجاد التکافؤ أحد الموضوعات إثارة للجدل فی فن الترجمة، وقد تم تخصیص جزء کبیر من دراسة الترجمة لهذا الموضوع. فی السیاق ذاته، اقترح کاتفورد نظریة خاصة عن الترجمة تأثرت بطریقة الترجمة والنظریات اللغویة لفیرث وهالیدای. وصلُح إلى أن تکافؤ النص الأصلی مع النص المترجم یعتمد على درجة التقارب والتوافق الشکلی بین المفردات اللغویة معتبرًا أن اللغات تتقابل فی مستویین هما مستوى المفردات ومستوى التراکیب. نظرا لأهمیة هذه القضیة، قمنا بدراسة لغویة لست قصائد من رباعیات الخیام المختارة فی ترجمة مصطفى وهبی التَّل الحرفیة بل "المعجمیة" التی لا تتخطی – فی الغالب – المقابلات اللفظیة للمفردات الفارسیة، بناءً على التغییرات الصوریة لکاتفورد (1965م) کإطار نظری للبحث هذا. وظّف کاتفورد خمسة أنواع من الانتقالات والتغییرات فی المستوی والفئة التی تتداخل أحیانًا. استناداً إلى التفاصیل والبیانات التی تلی أدناه، یمکن استنتاج أن المترجم لا ینبغی أن یسعى لإیجاد دور نحوی مماثل فی اللغة الهدف، بل یجب أن یتعرف على العلاقة الدلالیة بین کلمتین أو أکثر فی الجملة الفارسیة، ثم یبحث عن نفس العلاقة الدلالیة بین الکلمات فی اللغة العربیة؛ حیث تؤکد نظریة کاتفورد نفس الاختلاف فی الأدوار النحویة. تشیر النتائج کذلک إلی أنّ المترجم من بین الجمل الموجودة فی الرباعیات المنتخبة لخیام التی تتضمن واحدًا وستین تغییرًا رسمیًا للفئة والمستوی، فإن التغییر الأکثر ت
ترجمه
سید مهدی مسبوق؛ سولماز غفاری
چکیده
ترجمه، فرآیندی است مبتنی بر بازآرایی متن که در پرتو روشها و سبکهای ویژهی مترجم، ممکن است ترجمهای خاص نسبت به دیگر ترجمهها مقبولیت افزونتری بیابد. پیوند ژرف و ناگسستنی ادبیات و فرهنگ فارسی و عربی، سبب پدیدار شدن انبوهی از متون ترجمهشده میان این دو زبان گردیده که بستری غنی برای پژوهشهای ترجمهشناسی فراهم میآورد. کتاب ...
بیشتر
ترجمه، فرآیندی است مبتنی بر بازآرایی متن که در پرتو روشها و سبکهای ویژهی مترجم، ممکن است ترجمهای خاص نسبت به دیگر ترجمهها مقبولیت افزونتری بیابد. پیوند ژرف و ناگسستنی ادبیات و فرهنگ فارسی و عربی، سبب پدیدار شدن انبوهی از متون ترجمهشده میان این دو زبان گردیده که بستری غنی برای پژوهشهای ترجمهشناسی فراهم میآورد. کتاب «الصهیونیة و العنف من بدایة الاستیطان إلی إنتفاضة الأقصی» اثر عبدالوهاب المسیری، اندیشمند برجستهی مصری و صهیونیسمپژوه، از مهمترین آثار این نویسنده بهشمار میرود که فصول چهارم تا هفتم آن توسط سیدعدنان فلاحی به فارسی ترجمه شده است. در گسترهی کنونی مطالعات ترجمه، نقد ترجمه بر آن است تا با سنجش ترجمه در قیاس با متن مبدأ، کیفیت آن را ارزیابی و عملکرد مترجم را واکاوی نماید. در این میان، الگوی خوزه لمبرت و هندریک فان گورپ با عنوان «مکتب دخل و تصرف یا دستکاری»، که در زمرهی مطالعات توصیقی ترجمه جای میگیرد، از الگوهای راهگشا محسوب میشود. این الگو با تکیه بر چهار محور «دادههای مقدماتی»، «سطح کلان»، «سطح خرد» و «بافت نظاممند»، در پی یافتن روشهایی کارآمدتر برای توصیف فرآیند ترجمه و تعیین هنجارهای رفتاری مترجم در مواجهه با فرهنگ و متن است. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، درصدد ارزیابی و سنجش راهبردها و عملکرد مترجم در ترجمهی یادشده، شناسایی دخلوتصرفهای اعمالی و تبیین چگونگی انتقال اطلاعات است. با توجه به گستردگی متن اصلی، پیکرهی پژوهش به فصول چهارم تا هفتم محدود گردید. یافتهها حاکی از آن است که فلاحی بر پایهی الگوی یادشده، ترجمهای عمدتا تحتاللفظی و نارسا ارائه نموده که در فرآیند انتقال، لغزشهایی نیز در آن مشاهده میشود. همچنین، تحلیل جامع در سطح «بافت نظاممند» - بهعنوان آخرین مرحلهی الگو - نشان میدهد که هنجارهای آغازین و عملیاتیِ حاکم بر متن مقصد، در تبیین رفتارها و راهبردهای مترجم نقشی تعیینکننده ایفا کردهاند.
ترجمه
زهرا هادوی خلیل آباد؛ علی بشیری
چکیده
ترجمۀ متونی که واژهها، اصطلاحات عامیانه و مسائل فرهنگی، اجتماعی و... زبان مبدا را در خود جای داده است، نیازمند مطالعۀ فراوان وآگاهی مترجم است؛ زیرا ترجمۀ این متون با چالشهایی همراه است. با نقد ترجمهها میتوان برخی مشکلات ترجمۀ این متون را برطرف نمود. نظریهای که در این جستار برای نقد مقولات فرهنگی در ترجمه به کارگرفته شده، ...
بیشتر
ترجمۀ متونی که واژهها، اصطلاحات عامیانه و مسائل فرهنگی، اجتماعی و... زبان مبدا را در خود جای داده است، نیازمند مطالعۀ فراوان وآگاهی مترجم است؛ زیرا ترجمۀ این متون با چالشهایی همراه است. با نقد ترجمهها میتوان برخی مشکلات ترجمۀ این متون را برطرف نمود. نظریهای که در این جستار برای نقد مقولات فرهنگی در ترجمه به کارگرفته شده، نظریۀ نیومارک است. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به نقد ترجمه عربی داستان کوتاه جشن فرخنده از مجموعه پنج داستان نوشتۀ جلال آلاحمد براساس نظریۀ نیومارک پرداخته شده است. در این ترجمه از هجده راهکار پیشنهادی نیومارک در ترجمۀ عناصر فرهنگی، معادل فرهنگی از بسامد بالایی برخورداراست و ازمقولات فرهنگی معرفی شده درنظریۀ مذکور، فرهنگ مادی، بیشترین نمونه را درترجمۀ یاد شده دارد. نکتۀ قابل ذکر این است که مترجم در ترجمۀ بعضی عناصر فرهنگی، گاهی به نوشتن معادلهای اشتباه روی آورده است که در پژوهش پیش رو با توجه به نظریۀ نیومارک برای ترجمۀ بعضی از این عناصر، ترجمه هایی پیشنهاد شده است. نتایج با کمک جدول و نمودار نمایش داده شده است.
ترجمه
سجاد اسماعیلی؛ علی اصغر شهبازی
چکیده
متون ادبی و به ویژه متون داستانی نقشی مؤثر در انتقال فرهنگ ایفا میکنند؛ ازاین رو، ترجمه این متون از زبانی به زبان دیگر نیازمند انتقال صحیح عناصرفرهنگی هر زبان می باشد. جستار پیشرو بر آن است تا با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، به بررسی ترجمه عربی داستان مدیر مدرسه جلال آلاحمد براساس نظریه فرهنگی نیومارک بپردازد ...
بیشتر
متون ادبی و به ویژه متون داستانی نقشی مؤثر در انتقال فرهنگ ایفا میکنند؛ ازاین رو، ترجمه این متون از زبانی به زبان دیگر نیازمند انتقال صحیح عناصرفرهنگی هر زبان می باشد. جستار پیشرو بر آن است تا با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، به بررسی ترجمه عربی داستان مدیر مدرسه جلال آلاحمد براساس نظریه فرهنگی نیومارک بپردازد تا از یکسو مهمترین عناصر فرهنگی داستان و چالشهای ترجمه ای این عناصر استخراج گردد و از سوی دیگر راهکارهایی عملی بهمنظور انتقال و برگردان صحیح عناصر فرهنگی مطابق با نظریه نیومارک ارائه دهد. داستان مدیر مدرسه نمایی روشن از نظام اجتماعی، فرهنگی و اداری دوره زندگی نویسنده کتاب را تجلّی ساخته میسازد. ارزیابی کیفیت انتقال عناصر بومی و فرهنگی این اثر از صافی ترجمه، نشان از درهمتنیدگی عناصر فرهنگی و زبانیست که مترجم را ناگزیر به استفاده از راهبردهای متنوّع در تعریب این عناصر ساخته است. برخی از عناصر ترجمهناپذیر فرهنگی، بهشکل مفهومی برگردان شده است. معادلهای کارکردی و شرح مفهوم عناصر فرهنگی در ترجمة اثر، رویکرد غالب و پربسامد مترجم است. وی از این طریق تلاش داشته متن داستان را هرچه بیشتر به زبان مقصد نزدیکتر سازد.
ترجمه
ناهید ایازی؛ سیمین ولوی
چکیده
ترجمة متون ادبی بهویژه شعر در انتقال اطّلاعات و تبادل فرهنگها بسیار مهم است. با اینحال، دشواریهایی نیز دارد. مترجم متون ادبی باید شرایط ویژهای داشته باشد که نتیجة آن، درک دقیق و عمیق زبان مبدأ و تسلّط کافی به زبان مقصد، برای انتقال بار معنایی متون ادبی است. با توجّه به اینکه اساسیترین هدف ترجمه از زبانی به زبان دیگر، ...
بیشتر
ترجمة متون ادبی بهویژه شعر در انتقال اطّلاعات و تبادل فرهنگها بسیار مهم است. با اینحال، دشواریهایی نیز دارد. مترجم متون ادبی باید شرایط ویژهای داشته باشد که نتیجة آن، درک دقیق و عمیق زبان مبدأ و تسلّط کافی به زبان مقصد، برای انتقال بار معنایی متون ادبی است. با توجّه به اینکه اساسیترین هدف ترجمه از زبانی به زبان دیگر، یافتن معادل برای القای معنی و پیامی از زبان نخست به زبان دوم است، نگارندگان بر آن شدند تا با تطبیق ترجمة عربی مثنوی معنوی با متن فارسی آن بهروش توصیفی - تحلیلی، حوزة واژگان و عبارتهای ترجمة عربی را نقد و بررسی کنند و میزان موفّقیّت مترجم را در اینباره مشخّص سازند. نتیجة بررسی و تحلیل نشان داد که معیارهای صحّت و درستی ترجمه در برخی از موارد در ترجمة عربی اشعار رعایت نشده است و علی عبّاس زلیخه در مواردی در انتقال بار معنایی و روح حاکم بر اشعار مولانا موفّقیّت چندانی نداشته است. مترجم، ضمن پایبندی بیش از حد به ترجمة واژهبهواژة زبان مبدأ، معنا و مفهوم مورد نظر شاعر ایرانی را تاحدودی مختل کرده است.
