صرف و نحو
غلامرضا کریمی فرد
چکیده
«اضافه» در زبان، عبارت است از اسناد یک اسم به اسم دیگر بهقصد فایدهای همچون تعریف، تخصیص، تخفیف و توضیحات مختلف دیگری که حسب نیاز لفظ مضاف، پدید میآید. در ترکیب اضافی، اسم دوم را متمّم اسم اول دانستهاند و براساس نیازی که در لفظ نخست وجود دارد، فایده و حتّی نوع اضافه مشخّص میشود. این فایده در زبان عربی زیر عنوانهای «تعریف»، ...
بیشتر
«اضافه» در زبان، عبارت است از اسناد یک اسم به اسم دیگر بهقصد فایدهای همچون تعریف، تخصیص، تخفیف و توضیحات مختلف دیگری که حسب نیاز لفظ مضاف، پدید میآید. در ترکیب اضافی، اسم دوم را متمّم اسم اول دانستهاند و براساس نیازی که در لفظ نخست وجود دارد، فایده و حتّی نوع اضافه مشخّص میشود. این فایده در زبان عربی زیر عنوانهای «تعریف»، «تخصیص»، «تخفیف» و «فرار از قُبح» مطرح شده است؛ امّا در زبان فارسی، با عنوان کلّی «متمّم» از آن سخن رفته است که به انواع مختلفی تقسیم میشود. بیشک، ترکیبهای اضافی، صرف نظر از نوع آنها، نقش مهمّی ازلحاظ معنیسازی در جملات دارند و کمترین کوتاهی در درک رابطة دوطرف اضافه و نقش معنیسازی آنها در ساختار کلّی عبارت، در فهم و درک معنا اختلال جدّی ایجاد میکند. نوشتار پیش رو که به روش تحلیلی - توصیفی انجام پذیرفته و انواع ترکیبهای اضافی را در زبان عربی و فارسی بررسی کرده است، روشن ساخته که ترکیبهای اضافی در هردو زبان فارسی و عربی، با همة تفاوتهایی که ازنظر تعریف و مصداق دارند، در بسیاری جنبهها باهم مشترک هستند و کارکردی مشابه دارند؛ همچنین در پژوهش حاضر روشن شد که در برخی موارد از مباحث نظری، اضافه در فارسی متأثّر از زبان عربی بوده است.
