• صفحه اصلی
  • مرور
    • شماره جاری
    • بر اساس شماره‌های نشریه
    • بر اساس نویسندگان
    • بر اساس موضوعات
    • نمایه نویسندگان
    • نمایه کلیدواژه ها
  • اطلاعات نشریه
    • درباره نشریه
    • اهداف و چشم انداز
    • اعضای هیات تحریریه
    • اعضای مشورتی هیات تحریریه
    • همکاران دفتر نشریه
    • اصول اخلاقی انتشار مقاله
    • بانک ها و نمایه نامه ها
    • پیوندهای مفید
    • پرسش‌های متداول
    • فرایند پذیرش مقالات
    • اخبار و اعلانات
  • راهنمای نویسندگان
  • ارسال مقاله
  • داوران
  • تماس با ما
 
  • ورود به سامانه ▼
    • ورود به سامانه
    • ثبت نام در سامانه
  • العربیة
صفحه اصلی فهرست مقالات مشخصات مقاله
  • ذخیره رکوردها
  • |
  • نسخه قابل چاپ
  • |
  • توصیه به دوستان
  • |
  • ارجاع به این مقاله ارجاع به مقاله
    RIS EndNote BibTeX APA MLA Harvard Vancouver
  • |
  • اشتراک گذاری اشتراک گذاری
    CiteULike Mendeley Facebook Google LinkedIn Twitter Telegram
کاوش نامه ادبیات تطبیقی
مقالات آماده انتشار
شماره جاری
شماره‌های پیشین نشریه
دوره دوره 8 (1397)
شماره شماره 31
شماره شماره 30
شماره شماره 29
دوره دوره 7 (1396)
دوره دوره 6 (1395)
دوره دوره 5 (1394)
دوره دوره 4 (1393)
دوره دوره 3 (1392)
دوره دوره 2 (1391)
دوره دوره 1 (1390)
عیدانی, سهیلا, سعدون‌زاده, جواد. (1397). بازتاب فرهنگ و ادب ایرانی در شعر ابن رومی. کاوش نامه ادبیات تطبیقی, 8(29), 105-123.
سهیلا عیدانی; جواد سعدون‌زاده. "بازتاب فرهنگ و ادب ایرانی در شعر ابن رومی". کاوش نامه ادبیات تطبیقی, 8, 29, 1397, 105-123.
عیدانی, سهیلا, سعدون‌زاده, جواد. (1397). 'بازتاب فرهنگ و ادب ایرانی در شعر ابن رومی', کاوش نامه ادبیات تطبیقی, 8(29), pp. 105-123.
عیدانی, سهیلا, سعدون‌زاده, جواد. بازتاب فرهنگ و ادب ایرانی در شعر ابن رومی. کاوش نامه ادبیات تطبیقی, 1397; 8(29): 105-123.

بازتاب فرهنگ و ادب ایرانی در شعر ابن رومی

مقاله 6، دوره 8، شماره 29، بهار 1397، صفحه 105-123  XML اصل مقاله (2974 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
سهیلا عیدانی 1؛ جواد سعدون‌زاده2
1دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه آزاد اسلامی آبادان، ایران
2دانشیارگروه زبان و ادبیّات عربی، دانشگاه آزاد اسلامی آبادان، ایران
چکیده
ابن رومی (221-283 هـ)، از سخن‌سرایان سترگ دورة دوّم عبّاسی و از مفاخر عالم تشیّع است که زیبایی و ظرافت چکامه‌های بلندش، رونق‌بخش بلاغت ادب عربی است. جلوه‎های فراوان تأثیرگذاری فرهنگ و ادب ایرانی بر شعر این شاعر سایه افکنده، به طوری که در برخی از سروده‌های خود، از مظاهر مختلف فرهنگ و تمدّن ایرانی تأثیر پذیرفته است. نوشتار حاضر، پژوهشی توصیفی - تحلیلی، با هدف شناسایی زوایای گوناگون فرهنگ و ادب ایرانی در اشعار ابن رومی است که به شیوه‌ای نظام‌مند، بررسی جشن‌ها، آداب و رسوم ایرانی، الفاظ و واژه‌های فارسی، امثال و حکم، ذکر اسامی شهرها و اماکن ایرانی و ... را در دیوان این شاعر به نقد کشیده است. محورهای اساسی این پژوهش که در قلمرو ادبیّات تطبیقی و مکتب فرانسه نگاشته شده، عبارتند از: دورنمایی از زندگی علمی و ادبی ابن رومی و نقد، تحلیل و تبیین برخی مضامین و جلوه‌های فرهنگ و ادب ایرانی در اشعار وی. یافتة اساسی پژوهش در این است که ابن رومی، با بینش و آگاهی وسیع از فرهنگ و ادب ایرانی، از مظاهر مختلف آن تأثیر پذیرفته است. در این مقاله، ضمن اثبات تأثیرپذیری ابن رومی از فرهنگ و ادب ایرانی، این نتیجه به دست آمده است که علاقة قلبی وی به سرزمین ایران، او را از توجّه به مبادی اسلامی بازنداشته و معرّفی فرهنگ سرزمین مادری خویش، ایران، به دیگر ادیبان و مخاطبان عرب، از جمله دغدغه‌های فکری این شاعر شیعی بوده است.
 
کلیدواژه‌ها
ادبیّات تطبیقی؛ ابن رومی؛ شعر؛ فرهنگ ایرانی؛ زبان عربی
مراجع
  • ·    قرآن کریم

1. الآبی، أبو سعد منصور بن الحسین (2004)؛ نثر الدرّ، تحقیق: خالد عبد الغنی محفوظ، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الکتب العلمیّة.

2. الأبشیهی، شهاب الدّین محمّد بن أحمد بن منصور (1419)؛ المستطرف فی کل فنّ مستطرف، الطّبعة الأولى، بیروت: عالم الکتب.

3. ابن خلدون، عبدالرّحمن (1375)؛المقدّمه، ترجمة محمّد پروین گنابادی، تهران: علمی و فرهنگی.

4. ابن الرّومی، علی بن عبّاس (1998)؛ الدّیوان، شرح أحمد حسن بسج، بیروت: دار الجیل.

5. ابن قتیبة، عبد اللّه بن مسلم (1418)؛ عیون الأخبار، بیروت: دار الکتب العلمیّة.

6. ابن منظور، محمّد بن مکرم (بی‌تا)؛ لسان العرب، بیروت: دار إحیاء التّراث العربی.

7. أمین، أحمد )بی‎تا)؛ ضحی الاسلام، الطّبعة العاشرة، بیروت: دار الکتاب العربی.

8. بشّار بن برد (1957)؛ دیوان بشّار بن برد، شرح و تکمیل: محمّد الطّاهر بن عاشور، الجزء الثّالث، القاهرة: مطبعة لجنة التّألیف والتّرجمة والنّشر.

9. بیرونی، أبو ریحان (1878)؛ الآثار الباقیة عن القرون الخالیة، آلمان: ساخائو.

10. الجاحظ، أبو عثمان عمرو بن بحر (1423)؛ المحاسن والأضداد، تحقیق: عاصم العیتانی، الطّبعة الأولی، بیروت: دار إحیاء العلوم.

11. ----------------- (بی‌تا)؛ البیان والتّبیین، تحقیق و شرح: محمّد هارون عبد السّلام، الطّبعة الأولی، بیروت: دار الجیل.

12. الجوالیقی، أبو منصور (1968)؛ المعرّب من الکلام الأعجمی علی حروف المعجم، به کوشش أحمد محمّد شاکر، افست تهران.

13. الحتّی، حنا نصر (1994)؛ شرح دیوان الأعشی الکبیر، الطّبعة الثّانیة، بیروت: دار الکتاب العربی.

14. الحموی، یاقوت (1408)؛ معجم البلدان، تهران: توس.

15. الحوفی، أحمد محمّد (1978)؛ تیارات ثقافیّة بین العرب والفرس، الطّبعة الثّالثة، القاهرة: دار نهضة مصر.

16. الخطیب، حسام (1999)؛ آداب الأدب المقارن عربیاً وعالمیّاً، الطّبعة الأولی، بیروت :دار الفکر المعاصر.

17. زیدان، جرجی (بی‎تا)؛ تأریخ التمدّن الإسلامی، المجلّد 5، القاهرة: دار هلال.

18. شیر، أدّی (1386)؛ واژه‎های فارسی عربی‌شده، ترجمة حمید طبیبیان، چاپ اوّل، تهران: امیرکبیر.

19. ضیف، شوقی (بی‌تا)؛ الفن ومذاهبه فی الشّعر العربی، الطّبعة العاشرة، القاهرة: دار المعارف.

20. العسکری، حسن بن عبدالله (1984)؛ المصون فی الأدب، تحقیق: عبدالسلام محمّد هارون، الطّبعة الثّانیة مصوّرة، کویت: مطبعة الحکومة.

21. العقّاد، عبّاس محمود (1970)؛ ابن الرّومی حیاته من شعره، الطّبعة السّابعة، بیروت: دار الکتاب العربی.

22. فیروزآبادی، محمّد بن أیوب (1304)؛ قاموس المحیط، مصر: دار الکتب العلمیّة بولاق.

23. القیروانی، أبی إسحاق بن علی الحصری (1372)؛ زهر الآداب وثمر الألباب، الطّبعة الثّانیة، مصر: مطبعة السّعادة.

24. معین، محمد (1370)؛ فرهنگ فارسی، تهران: ققنوس.

ب: مجلاّت

25. دادفر، سجاد و روح‌الله بهرامی (1395)؛ «نقد و بررسی کتاب تاریخ ادبیّات عصر عبّاسی در پرتو فرهنگ و تمدّن ایرانیان»، کاوش‌نامة ادبیّات تطبیقی دانشگاه رازی کرمانشاه ، سال ششم، شمارة 21، صص 15-32.

26. راثی، محسن (1388)؛ «تأثیر نوروز در تاریخ ادبیّات و زبان عربی»، تاریخ ادبیّات دانشگاه شهید بهشتی تهران، شمارة 61، صص 103-118.

27. زینی‎وند، تورج (1394)؛ «معرفی و تحلیل دیدگاه‌های نقدی ادوارد سعید بر چالش‌های بنیادین ادبیّات تطبیقی»، پژوهش‎های ادبیّات تطبیقی دانشگاه تربیت مدرس تهران، دورة 3، شمارة 2، صص 47-70.

28. عرب، عبّاس و حسن خلف (1391)؛ «بررسی تطبیقی مرثیه‎های ابن رومی و خاقانی در سوگ فرزند»، کاوش‌نامة ادبیّات تطبیقی دانشگاه رازی کرمانشاه، سال دوّم، شمارة 8، صص 121-137.

29. محسنی‎نیا، ناصر و سپیده اخوان ماسوله (1392)؛ «بازتاب فرهنگ و ادب ایران در شعر عبدالوهّاب البیاتی»، کاوش‌نامة ادبیّات تطبیقی دانشگاه رازی کرمانشاه، سال سوّم، شمارة 12، صص 95-119.

30. مقدسی، امین و سیمین غلامی (1389)؛ «بررسی و تحلیل نظریّه‎های عقاد دربارة اشعار ابن رومی»، ادب عربی دانشگاه تهران، سال 7، شمارة 1، صص 41-60.

31. میرزایی الحسینی، سید محمود و احمد کرمی (1392)؛ «تحلیل معناشناختی واژگان فارسی در شعر عدی بن زید عبادی»، هفتمین همایش بین‌المللی پژوهش‌های زبان و ادبیّات فارسی، دانشگاه هرمزگان، دورة 7، صص 1805-1815.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 282
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 276
صفحه اصلی | واژه نامه اختصاصی | اخبار و اعلانات | اهداف و چشم انداز | نقشه سایت
ابتدای صفحه ابتدای صفحه

Journal Management System. Designed by sinaweb.